Nguồn: “Soviet Communist Party gives up monopoly on political power”, History.com (truy cập ngày 06/02/2016).
Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân
Vào ngày này năm 1990, Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô đồng ý tán thành đề nghị của Tổng thống Mikhail Gorbachev cho phép đảng từ bỏ sự độc quyền lãnh đạo chính trị kéo dài 70 năm của mình. Quyết định của Ủy ban cho phép sự thách thức chính trị đối với sự thống trị của đảng ở Nga là một tín hiệu khác cho thấy sự sụp đổ sắp đến của hệ thống Xô-viết.
Vào cuối ngày thứ ba của kỳ họp cực kỳ căng thẳng bàn về các cải cách kinh tế và chính trị ở Liên Xô, Ủy ban Trung ương Đảng đã thông báo rằng ủy ban ủng hộ ý tưởng Đảng Cộng sản Liên Xô không nên “đòi hỏi bất kỳ vai trò đặc biệt nào phải được ghi rõ trong Hiến pháp” vốn lúc đó đang được viết lại. Đề xuất này là một trong nhiều đề xuất do Tổng thống Gorbachev đưa ra trong các cuộc họp.
Những người chỉ trích kế hoạch của Gorbachev cáo buộc rằng xóa bỏ sự độc quyền của Đảng Cộng sản sẽ làm xói mòn các thành tựu đã đạt được kể từ sau cuộc cách mạng Bolshevik và sẽ làm suy yếu vị thế quốc tế của Liên Xô. Tuy nhiên, những người ủng hộ lại chiếm ưu thế. Họ ghi nhận sự thiếu kiên nhẫn của nhân dân Liên Xô đối với các thay đổi chậm chạp cũng như sự bi quan chung về nền kinh tế đang suy sụp dưới sự cai trị của đảng.
Như một quan chức Đảng Cộng sản đã nói, “Xã hội tự nó sẽ quyết định xem có muốn chấp nhận nền chính trị của chúng ta hay không.” Tuy nhiên, ông cũng đã nhanh chóng nói thêm rằng hành động này của Trung ương đảng không có nghĩa là Đảng Cộng sản sẽ tự mình thoát ly khỏi các vấn đề công cộng. Nhiều nhà quan sát nước ngoài nhấn mạnh rằng ngay cả trong một hệ thống chính trị đa nguyên mới tại Nga, Đảng Cộng sản vốn đã được thành lập vững chắc sẽ có những lợi thế to lớn hơn so với bất kỳ đối thủ nào.
Phản ứng của Hoa Kỳ là xen lẫn ngạc nhiên lẫn sự lạc quan một cách thận trọng. Một quan chức Bộ Ngoại giao nhận xét rằng “Toàn bộ thế giới Xô-viết đang tuột xuống ống thoát nước với một tốc độ đáng kinh ngạc. Thật là khó có thể tưởng tượng.” Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Caspar Weinberger chỉ ra rằng cá nhân ông “hài lòng và ngạc nhiên rằng người ta đã có cơ hội để nói lên những điều như vậy ở Moskva mà lại không bị bắn.” Tổng thống George Bush đã thận trọng hơn, chỉ chúc mừng Tổng thống Gorbachev vì sự “kiềm chế và sự khéo léo” của ông.
Trớ trêu thay, thực tế rằng Đảng Cộng sản sẵn sàng chấp nhận những thách thức chính trị đối với quyền lực của mình chỉ cho thấy sự tuyệt vọng của Đảng trong việc cố gắng duy trì quyền lực đang suy yếu trên toàn quốc. Tuy nhiên, biện pháp này cũng chẳng giúp ích được gì nhiều. Tổng thống Gorbachev đã từ chức vào ngày 25 tháng 12 năm 1991 và Liên Xô đã chính thức không còn tồn tại từ ngày 31 tháng 12 năm đó.
[efb_likebox fanpage_url=”DAnghiencuuquocte” box_width=”420″ box_height=”” locale=”en_US” responsive=”0″ show_faces=”1″ show_stream=”0″ hide_cover=”0″ small_header=”0″ hide_cta=”0″ ]
