Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Màn trình diễn pháo hoa đêm giao thừa của Sydney vẫn sẽ diễn ra vào hôm nay sau khi được miễn lệnh hạn chế lửa ở khu vực. Hơn 270.000 người đã ký một bản kiến nghị kêu gọi hủy sự kiện này và dùng kinh phí cho việc chữa cháy rừng. Sau nhiều tháng hạn hán, các đám cháy đã bùng lên trên khắp nước Úc. Hôm qua nhiệt độ ở mọi tiểu bang đều ở mức hơn 40 ° C.
EssilorLuxottica, một nhà sản xuất kính mắt của Ý, cho biết đã phát hiện hoạt động gian lận tại một nhà máy ở Thái Lan. Các nhân viên liên quan đã bị sa thải. Công ty dự đoán doanh thu của họ năm 2019 sẽ bị thiệt hại tới 190 triệu euro (213 triệu đô la) vì vụ lừa đảo này. Tiết lộ vụ việc đã đẩy cổ phiếu của công ty giảm 1%.
Các lực lượng Mỹ đã tiến hành không kích vào các mục tiêu ở Iraq và Syria thuộc một nhóm phiến quân người Shia thân Iran. Các quan chức Iraq nói với Reuters rằng hàng chục thành viên của Kata hèib Hizbullah, một nhóm phiến quân, đã bị giết chết ở phía biên giới của họ. Lầu Năm Góc nói các cuộc không kích là nhằm trả đũa cuộc tấn công trước đó mà Mỹ đổ lỗi cho Iran, làm thiệt mạng một nhà thầu Mỹ vào tuần trước.
Tổng chưởng lý Tây Ban Nha đề nghị ân xá cho Oriol Junqueras, một lãnh đạo ly khai người Catalan. Vào tháng 10, ông Junqueras bị kết án 13 năm tù vì tội nổi loạn và chiếm dụng quỹ công liên quan đến cuộc trưng cầu dân ý độc lập bất hợp pháp vào năm 2017, thời ông còn là phó thống đốc Catalonia. Đảng Xã hội đang cố ve vãn phe ly khai cùng thành lập chính phủ, sau hai cuộc bầu cử liên tiếp mà không thành lập được chính phủ trong năm qua.
Hãng hàng không giá rẻ của Lufthansa, Germanwings, đã hủy khoảng 180 chuyến bay vì các cuộc đình công. Ufo, công đoàn đại diện cho các phi hành đoàn, hy vọng sẽ gây được áp lực lên ban lãnh đạo Lufthansa để được trả lương cao hơn. Ufo đã tổ chức một cuộc đình công trong hai ngày vào tháng 11, dẫn đến việc hủy 1 phần 5 các chuyến bay của Germanwings và gây ảnh hưởng đến khoảng 180.000 hành khách.
Một tòa án Trung Quốc đã kết án Wang Yi, một mục sư Kitô giáo, 9 năm tù giam vì tội kích động chống nhà nước và điều hành một doanh nghiệp bất hợp pháp. Ông Wang, người thành lập Hội thánh Giao ước Mưa đầu mùa (Early Rain Covenant Church), một trong những hội thánh Tin lành chưa có giấy phép nổi tiếng nhất ở Trung Quốc, đã bị bắt giam một năm trước. Dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, chính quyền đã trở nên mạnh tay hơn với các hội thánh không có giấy phép.
Doanh thu quý của NIO, một nhà sản xuất xe điện, đã vượt quá kỳ vọng của các nhà phân tích. Doanh số của đối thủ Trung Quốc này của Tesla đã tăng 22% so với cùng kỳ năm trước lên 1,7 tỷ nhân dân tệ (240 triệu đô la) trong quý 3. Tin này đã đẩy giá cổ phiếu của NIO lên 13% trước khi thị trường mở cửa giao dịch.
TIÊU ĐIỂM
Hôm nay sẽ là các dự đoán về kinh tế thế giới
Triển vọng kinh tế toàn cầu
Tăng trưởng kinh tế ngày nay thường bị chặn đứng bởi lãi suất tăng hoặc các sự cố tài chính – các cú sốc khiến nguồn cầu trên khắp nền kinh tế đồng loạt sụt giảm. Suốt từ các cuộc khủng hoảng dầu mỏ những năm 1970 đến nay vẫn chưa có một đợt suy thoái toàn cầu nào xuất phát từ vấn đề nguồn cung. Tuy nhiên, nếu khủng hoảng đến vào năm 2020, nó có thể rơi vào tình huống này. Đó là bởi vì mối đe dọa lớn nhất đối với nền kinh tế thế giới là sự leo thang cuộc thương chiến giữa Mỹ và Trung Quốc, vốn đã gia tăng trong năm 2019.
Trong trường hợp xấu nhất, thuế quan không chỉ gây hại cho tăng trưởng mà còn làm tăng lạm phát toàn cầu, sau một thời gian dài lạm phát thấp. Điều đó sẽ đặt các ngân hàng trung ương vào một vị trí thậm chí còn khó khăn hơn hiện tại. Lãi suất ở các nước phát triển là gần hoặc thậm chí dưới 0, đồng nghĩa với việc chính sách tiền tệ không thể dễ dàng kích cầu. Nhưng khi nguồn cung là vấn đề, thậm chí chúng ta còn chẳng biết liệu chính sách tiền tệ có làm được gì hay không.
Thách thức của kinh tế Trung Quốc
Vào năm 2020, Trung Quốc theo dự kiến sẽ trở thành một “xã hội tương đối khá giả trên mọi mặt”. Hoặc ít nhất, theo lời hứa của Đảng Cộng sản Trung Quốc vào năm 2012, đến năm 2020 GDP và thu nhập bình quân đầu người sẽ tăng gấp đôi so với năm 2010. Và hơn nữa, không ai sống dưới mức nghèo khổ. Nhưng chỉ một số mục tiêu được hoàn thành. Trung Quốc cần một nền kinh tế tăng trưởng trung bình 6,2% trong hai năm 2019 và 2020 để đạt mục tiêu GDP nói trên. Điều đó sẽ khó khăn, khi mà tăng trưởng đang suy giảm.
Nhân đôi thu nhập khả dụng trên đầu người ít khó khăn hơn: con số này đã tăng nhanh hơn GDP trong hầu hết thập niên qua. Xóa bỏ nghèo đói tuyệt đối sẽ là nhiệm vụ khó khăn nhất. Trung Quốc nói (một cách không thuyết phục) rằng họ đã đạt được mục tiêu này ở các thành phố. Vấn đề, theo họ, là ở vùng nông thôn. Nghèo đói có thể sớm được xóa bỏ theo định nghĩa của đảng. Song hàng triệu người sẽ không đồng ý với quan điểm đó.
Xu hướng Internet Vạn vật
Trong nhiều năm, các nhà công nghệ liên tục quảng cáo về tiềm năng của Internet Vạn vật (IOT), thứ sẽ cho phép các vật thể bình thường – từ ấm nước đến tàu chở hàng – giao tiếp tự động với nhau. Hai công nghệ thiết yếu làm nền tảng cho sự xuất hiện của IOT, các cảm biến rẻ tiền và thiết bị kết nối mạng siêu nhanh, đang phát triển nhanh chóng. Gartner, một công ty nghiên cứu, dự đoán rằng số lượng thiết bị toàn cầu được trang bị cảm biến sẽ tăng vọt từ 8,4 tỷ trong năm 2017 lên 20,4 tỷ vào năm 2020.
Tương tự như vậy là 5G, một công nghệ mạng viễn thông vượt trội hơn hẳn các mạng di động 4G hiện nay. Nhưng hệ thống 5G toàn cầu có thể bị chia thành hai thực thể khác nhau và có khả năng sẽ không tương thích. Một bên được phát triển bởi Huawei, gã khổng lồ thiết bị viễn thông của Trung Quốc, với chi phí 46 tỷ đô la. Nhưng nhiều người e ngại mối quan hệ của công ty này với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Một số quốc gia, dẫn đầu là Mỹ, đã cấm sử dụng thiết bị Huawei trên hệ thống của họ vì lý do an ninh. Năm 2020 có thể báo trước sự phân mảnh của IOT.
Quy định mới về nhiên liệu hàng hải
Khi nói đến ô nhiễm, ngành vận tải biển là một ngành tương đối tự do, với rất ít quy định điều tiết. Cùng với ngành hàng không, ngành này được miễn trừ khỏi thỏa thuận Paris về hạn chế tình trạng ấm lên toàn cầu. Nhưng năm 2020 sẽ thay đổi. Từ ngày mai, Tổ chức Hàng hải Quốc tế, cơ quan hợp tác vận tải biển của Liên Hợp Quốc, sẽ cắt giảm giới hạn toàn cầu về hàm lượng lưu huỳnh trong nhiên liệu hàng hải từ 3,5% xuống 0,5% nhằm giảm lượng khí thải lưu huỳnh, một nguồn gây ô nhiễm không khí và mưa axit.
Tuy nhiên, không phải tất cả các nhà môi trường đều chào đón tin này. Khí thải lưu huỳnh cũng làm chậm sự nóng lên toàn cầu bằng cách giúp phản chiếu ánh sáng mặt trời ra khỏi Trái đất. Các quy tắc mới có thể làm giảm hiệu ứng này khoảng 80%. IMO đã không thực hiện nghiên cứu nào để tìm hiểu xem liệu tình trạng nóng lên toàn cầu có thể giết chết nhiều người hơn so với ô nhiễm không khí do tàu bè gây ra hay không. Các chủ tàu nhỏ hơn, những người sẽ phải vật lộn với khoản đầu tư mới để tuân thủ quy định này, cáo buộc các đối thủ lớn đưa ra các quy tắc nhằm gạt họ khỏi cuộc chơi. Họ cũng có thể đúng.
Các bong bóng kinh tế – tài chính
Các sách lịch sử tài chính thường mô tả Bong bóng Biển Nam năm 1720 là vụ nổ bong bóng và sụp đổ giá tài sản quốc tế lớn đầu tiên. Ba thế kỷ sau, các nhà đầu tư đang nhạy cảm với các cơn sốt tài chính hơn bao giờ hết, bất chấp bài học đau đớn của cuộc khủng hoảng tài chính một thập niên trước. Năm 2020, ba bong bóng có thể sẽ vỡ. Đầu tiên là đợt bùng nổ công nghệ của Mỹ. Trong thập kỷ qua, Thung lũng Silicon và các trung tâm công nghệ khác đã tạo ra một loạt startup, bao gồm Uber, Slack, WeWork và Airbnb. Song rất ít trong số những tên tuổi lớn đang có lãi, bất chấp được định giá hàng tỷ đô la.
Thứ hai là trái phiếu chính phủ. Nhu cầu mua trái phiếu của các quỹ hưu trí, các công ty bảo hiểm và các thực thể tương tự hiện nay cao đến nỗi một số nhà đầu tư sẵn sàng cho cả chính phủ Hy Lạp vay – mà chính phủ Hy Lạp chính là bên suýt vỡ nợ chỉ mới 4 năm trước. Thứ ba là giá tài sản nói chung. Bất chấp các bất ổn địa chính trị, thị trường cho đến nay vẫn không hề hạ nhiệt. Nhưng liệu lần này có khác không?
