Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tất cả các nghị sĩ ủng hộ dân chủ của Hồng Kông đã từ chức sau khi bốn đồng nghiệp của họ bị trục xuất khỏi cơ quan lập pháp của thành phố. Bốn nhà lập pháp bị loại sau khi một nghị quyết được thông qua ở Bắc Kinh yêu cầu loại bỏ những người ủng hộ Hồng Kông độc lập, kêu gọi nước ngoài can thiệp, từ chối thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc hay đe dọa an ninh quốc gia. Cả bốn người đều được coi là trung dung; không ai ủng hộ độc lập.
Đảng Phát triển và Đoàn kết Liên bang của Myanmar, một đảng đối lập được quân đội hậu thuẫn, đã bác bỏ kết quả cuộc bầu cử tuần trước và kêu gọi ủy ban bầu cử tổ chức một cuộc bỏ phiếu khác. Mặc dù kết quả hoàn chỉnh vẫn chưa được công bố, các con số ban đầu cho thấy Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ cầm quyền sẽ tiếp tục tại vị.
Alibaba cho biết đã đạt doanh thu 70,6 tỷ đô la tính đến tối ngày đầu tiên của sự kiện mua sắm Ngày Độc thân, sự kiện kéo dài bốn ngày trong năm nay. Bất chấp những tin tức tích cực từ gã khổng lồ thương mại điện tử, cổ phiếu của nhiều công ty công nghệ Trung Quốc, bao gồm cả Alibaba, đã trượt giá sau khi các cơ quan quản lý Trung Quốc báo hiệu sẽ kiềm chế các hành vi chống cạnh tranh của các công ty fintech.
EU đồng ý mua 300 triệu liều vắc xin covid-19 do hai hãng dược phẩm Pfizer và BioNTech phát triển. Các công ty đã thông báo vào thứ Hai rằng vắc xin của họ có hiệu quả 90% trong ngăn ngừa các ca nhiễm có triệu chứng. Họ hy vọng có thể bắt đầu phân phối vào cuối năm nay, trong khi chờ phê duyệt của cơ quan quản lý.
Hai ngày sau khi Pfizer công bố kết quả đáng mừng của vắc-xin covid-19, Moderna, một nhà sản xuất thuốc đối thủ, cũng cho biết đang trên tiến trình báo cáo dữ liệu sớm từ một thử nghiệm giai đoạn cuối vắc-xin của họ vào cuối tháng này. Moderna bắt đầu thử nghiệm Giai đoạn 3, giai đoạn cuối trước khi được cấp phép theo quy định và được chấp thuận sử dụng, hồi đầu tháng 7.
Liên minh của Narendra Modi duy trì thành công quyền lực ở bang Bihar rộng lớn của Ấn Độ. Mặc dù đảng Bihari đối thủ giành được đa số, đảng của ông Modi vẫn thu thập đủ số ghế cầm quyền khi tính cả các đối tác địa phương – chủ yếu nhờ vào màn thể hiện yếu kém của phe đối lập ở cấp quốc gia. Sức hấp dẫn của thủ tướng vẫn tốt bất chấp coronavirus tràn lan và nền kinh tế bị hủy hoại.
Số bệnh nhân covid-19 tại các bệnh viện Mỹ đạt kỷ lục mới là 61.964 vào thứ Ba, vượt qua kỷ lục trước đó là gần 60.000 (vào tháng 4). Lần đầu tiên có số ca mới vượt quá 139.000. Một số bệnh viện, đặc biệt là ở các bang miền Tây, cho biết họ có quá ít nhân viên y tế để đối phó với quá tải đột biến. Các ca nhiễm lan rộng hơn so với đầu năm và đang ảnh hưởng đến các vùng xa xôi hơn.
TIÊU ĐIỂM
Diễn đàn Hòa bình Paris năm thứ ba khai mạc
Hôm nay, Pháp sẽ tổ chức sự kiện chính thức thứ ba của Diễn đàn Hòa bình Paris, một cuộc hội đàm chủ yếu online kéo dài ba ngày với 50 lãnh đạo thế giới tham dự. Năm nay, như thể cho hợp chủ đề Joe Biden đắc cử tổng thống Mỹ, mục tiêu của diễn đàn là “trở lại một hành tinh tốt đẹp hơn”. Tổng thống Emmanuel Macron mong muốn khuyến khích hợp tác về covid-19, bao gồm đảm bảo khả năng tiếp cận vắc xin rộng rãi.
Các cuộc tranh luận giữa các nhà lãnh đạo, các tổ chức phi chính phủ và các đại biểu khu vực tư nhân cũng sẽ liên quan đến phục hồi xanh, tài chính bền vững, bình đẳng giới, sai lệch thông tin mạng và chủ nghĩa đa phương, bên cạnh các chủ đề khác. Châu Phi sẽ chiếm nhiều phần trong các cuộc thảo luận, đặc biệt là cách để hệ thống y tế của các nước này đối phó tốt nhất với đại dịch. Bất chấp sự hiện diện của 5.100 binh sĩ Pháp ở Sahel như một phần của chương trình chống khủng bố bấy lâu, các vấn đề an ninh của lục địa này sẽ không nằm trong chương trình nghị sự. Trọng tâm ở Paris trong ba ngày này ít nhất là hòa bình, không phải chiến tranh.
Thỏa thuận hòa bình Nagorno-Karabakh
Thỏa thuận hòa bình do Nga làm trung gian giúp kết thúc cuộc chiến kéo dài 6 tuần giữa Armenia và Azerbaijan xoay quanh Nagorno-Karabakh, là một sự kiện địa chính trị chấn động tại một khu vực đầy bất ổn. Ba yếu tố tạo ra điều này: thái độ quyết đoán ngày càng tăng của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc ủng hộ Azerbaijan, việc Nga từ chối bảo vệ nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân túy của Armenia, và việc Mỹ rút lui khỏi khu vực.
Theo thỏa thuận, Armenia sẽ hạ vũ khí và rút khỏi các quận xung quanh Nagorno-Karabakh, nơi sẽ có 2.000 lính gìn giữ hòa bình của Nga trong ít nhất 5 năm. Thổ Nhĩ Kỳ, nước đóng vai trò quan trọng sau hậu trường, cũng sẽ được chia phần – một hành lang vận tải trực tiếp qua lãnh thổ Armenia tới Azerbaijan và Biển Caspi. Người Armenia nguyền rủa thủ tướng của họ vì thất bại, trong khi tổng thống Azerbaijan không chào đón quân đội Nga. Song một thứ có thể làm hài lòng tất cả: ai cũng có lợi từ một con đường đang quy hoạch nối Azerbaijan với một vùng lãnh thổ tiếp giáp Thổ Nhĩ Kỳ của họ.
Disney vừa thiệt vừa lợi vì covid-19
Covid-19 đã hạ gục một số doanh nghiệp giải trí trong khi giúp tăng tốc một số hãng khác. Disney, công ty sẽ công bố thu nhập hôm nay, đại diện cho cả hai nhóm này. Mảng nghỉ dưỡng của họ, năm ngoái chiếm phần lớn nhất trong doanh thu, bị ảnh hưởng vì công viên giải trí đóng cửa và các du thuyền phải nằm cảng. Hoạt động kinh doanh phim cũng bị đình trệ do các rạp chiếu đóng cửa. Và các kênh truyền hình cáp thiệt hại khi ESPN, thương hiệu thể thao của họ, không có nhiều môn thể thao để chiếu.
Điểm sáng là phát trực tuyến video. Hulu, do Disney sở hữu phần lớn, và Disney+ đã tận dụng tối đa việc khán giả phải ở nhà. Các nhà phân tích dự báo rằng đến cuối năm, một phần ba số hộ gia đình Mỹ có dùng dịch vụ phát phim trực tuyến sẽ đăng ký Disney+. Dịch vụ này còn có một mục đích khác: thu thập dữ liệu khách hàng, những người mà Disney có thể bán gươm ánh sáng bằng nhựa, váy của Nữ hoàng Elsa và những ngày nghỉ với chuột Mickey khi đại dịch qua đi. Với triển vọng vắc-xin ngày càng rõ ràng, kết thúc nghe như cổ tích đó đang hiện ra trước mắt.
Đảng Cộng hòa thách thức nền dân chủ
Joe Biden thắng cách biệt hơn 5 triệu phiếu phổ thông. Khi việc kiểm phiếu hoàn tất, ông có thể giành được 306 phiếu đại cử tri (tổng số hiện tại của ông là 279). Tuy nhiên, trong khi một số nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã chúc mừng ông Biden, hầu hết vẫn chọn im lặng hoặc ủng hộ nỗ lực của ông Trump nhằm đảo ngược kết quả bằng kiện tụng. Chiến dịch tranh cử của ông Trump đã đệ đơn kiện dựa trên những cáo buộc liên tục về hành vi gian lận cử tri ở năm tiểu bang mà ông Biden thắng.
Chưa có vụ kiện nào thành công, trong khi ở một số bang, ngay cả một vụ kiện thành công cũng không thể thu thập đủ phiếu để lật ngược kết quả. Đảng Cộng hòa có thể cho rằng họ chỉ đơn giản đang làm hài lòng ông Trump. Nhưng chính quyền của ông vẫn chưa ký lá thư chính thức khởi động quá trình chuyển giao ghế tổng thống, thường diễn ra trong vòng một ngày kể từ khi cuộc bầu cử ngã ngũ. Đáng kinh ngạc 86% cử tri của ông tin chiến thắng của ông Biden là bất hợp pháp. Việc gieo rắc ngờ vực về các cuộc bầu cử có thể sẽ trở thành di sản tai hại nhất của ông.
Liệu Mỹ có lạm phát?
Kể từ khi đại dịch xảy ra, chính phủ Mỹ đã thông qua khoản kích thích trị giá khoảng 3 nghìn tỷ đô la để hỗ trợ nền kinh tế, trong khi Cục Dự trữ Liên bang nới lỏng triệt để chính sách tiền tệ để làm cho việc đi vay trở nên siêu rẻ. Thêm vào đó là bên cung sụt giảm mạnh, với việc hàng triệu doanh nghiệp đóng cửa, và nhiều nhà kinh tế tự hỏi liệu nước Mỹ có đang trên đà tiến đến lạm phát chóng mặt hay không. Dữ liệu được công bố hôm nay sẽ cung cấp thêm bằng chứng cho thấy những người theo chủ nghĩa lạm phát đã sai.
Lạm phát giá tiêu dùng hàng năm có thể vào khoảng 1,3% trong tháng 10, thấp hơn so với tháng trước. Lạm phát đang giảm chứ không tăng, một phần do tiết kiệm vẫn ở mức cao trong khi nhu cầu đầu tư đặc biệt thấp. Và kỳ vọng lạm phát bây giờ là thấp, không như thời kỳ lạm phát cao của những năm 1970, phần lớn vì các ngân hàng trung ương đã trở nên đáng tin hơn. Một số nhà kinh tế tiếp tục cảnh báo các nhà đầu tư rằng một đợt lạm phát có thể bất chợt đến. Nhưng những người theo chủ nghĩa lạm phát không nên quá mong chờ.
