Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
S&P 500, một trong những chỉ số chứng khoán quan trọng của Mỹ, lần đầu tiên vượt mốc 4.000. Có thể các nhà đầu tư đã phấn khởi trước các chi tiết của dự luật cơ sở hạ tầng trị giá 2 nghìn tỷ đô la của Tổng thống Joe Biden, vừa được công bố hôm thứ Tư, cũng như số đơn xin trợ cấp thất nghiệp giảm và ngành chế tạo tăng tốc.
EU cáo buộc các lực lượng vũ trang Nga tuyển dụng bất hợp pháp cư dân Crimea, bán đảo bị họ sáp nhập từ Ukraine hồi năm 2014. Đầu tuần này, Mỹ đã nâng cao tình trạng báo động sau khi giao tranh tái diễn giữa binh sĩ Ukraine và phe ly khai do Nga hậu thuẫn ở vùng Donetsk gần đó. Chính phủ Ukraine cáo buộc Nga tập trung quân đội ở biên giới hai nước; Nga nói diễn tập quân sự là việc riêng của họ.
Các đảng đối lập Hà Lan đã đề xuất bỏ phiếu bất tín nhiệm Thủ tướng Mark Rutte. Họ cáo buộc ông nói dối về việc liệu ông có thảo luận việc bổ nhiệm một nhà lập pháp vào một vị trí chính phủ trong các cuộc đàm phán liên minh hay không. Đảng của ông Rutte là bên thắng rõ ràng trong cuộc bầu cử ngày 17 tháng 3, nhưng nếu thua cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm ông sẽ khó có thể thành lập chính phủ mới.
Theo các quan chức Hàn Quốc, Triều Tiên và Hàn Quốc đã nộp hồ sơ đồng đăng cai Thế vận hội Olympics 2032. Các vận động viên hai miền đã thi đấu cùng một đội tại Thế vận hội mùa đông Pyeongchang năm 2018, tạo điều kiện cho một thỏa thuận đồng đăng cai sự kiện Olympics mùa hè. Nhưng vài năm ngoại giao đầy chông gai vừa qua khiến người ta hoài nghi liệu nỗ lực này có thực sự thành công hay không.
Trung Quốc thông qua vụ sáp nhập hai tập đoàn hóa chất quốc doanh hàng đầu của nước này, ChemChina và Sinochem Group. Thương vụ sẽ tạo ra tập đoàn hóa chất lớn nhất thế giới, với doanh thu hàng năm khoảng 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (153 tỷ USD). Một cấu trúc công ty mẹ mới đã được thiết kế để tránh việc bị Mỹ đánh giá tác động an ninh quốc gia. Cả hai công ty đều đã vào danh sách đen của Mỹ vào năm 2020 vì bị cáo buộc có liên hệ với quân đội Trung Quốc.
Pfizer và BioNTech nói vắc-xin covid-19 của họ có hiệu quả hơn 91% lên đến sáu tháng sau khi tiêm liều thứ hai, theo các thử nghiệm mới. Nó hiệu quả 100% trong việc ngăn ngừa biến chủng Nam Phi. Trong khi đó, 15 triệu liều vắc-xin covid-19 của Johnson & Johnson có thể đã hỏng sau khi bị pha trộn với các thành phần dành cho vắc-xin AstraZeneca. Số liều này đã bị loại bỏ.
Ford sẽ lại tạm dừng dây chuyền sản xuất do tình trạng thiếu linh kiện bán dẫn ảnh hưởng đến các nhà sản xuất ô tô trên thế giới. Từ thứ Hai, công ty sẽ tạm dừng dây chuyền lắp ráp trong hai tuần tại nhà máy xe bán tải ở Dearborn, Michigan. Sản xuất dòng F-150 cũng sẽ tạm dừng tại nhà máy của họ ở thành phố Kansas trong một tuần.
TIÊU ĐIỂM
Ngoại trưởng Trung Quốc họp với ngoại trưởng một loạt các nước ASEAN
Nhằm chống lại các động thái phục hồi liên minh ở châu Á của Mỹ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đang tiến hành một chiến dịch ngoại giao. Ông đã gặp gỡ trực tiếp các đồng cấp Indonesia, Malaysia, Philippines và Singapore kể từ hôm thứ Tư. Có rất nhiều điều để thảo luận: hợp tác chống covid-19, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cuộc khủng hoảng chính trị ở Myanmar, và vụ phóng tên lửa gần đây của Triều Tiên.
Các nước Đông Nam Á không muốn chọn phe trong cuộc cạnh tranh Trung-Mỹ. Nhưng họ cũng sẽ không ngại chỉ trích những hành động xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc. Hơn 200 tàu Trung Quốc đang neo đậu trên một bãi đá ngầm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền. Chính phủ Philippines đã điều động máy bay chiến đấu đến giám sát khu vực này. Indonesia và Malaysia sẽ thông cảm với Philippines. Họ cũng có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc trong bối cảnh nước này ra tuyên bố chủ quyền đối với một vùng Biển Đông rộng lớn. Các cuộc thảo luận của ông Vương sẽ không êm đềm.
Báo cáo việc làm Mỹ cho thấy tín hiệu lạc quan
Báo cáo việc làm tháng 3 của Mỹ sẽ được công bố hôm nay. Báo cáo của tháng trước ghi nhận việc làm hồi phục mạnh mẽ trong nền kinh tế lớn nhất thế giới. Các nhà kinh tế dự đoán báo cáo tháng này sẽ còn tốt hơn. Ước tính hiện tại là gia tăng khoảng 650.000 việc làm phi nông nghiệp, tương đương với khoảng 3% tổng số người mất việc từ khi đại dịch bùng nổ cách đây một năm.
Một chiến dịch tiêm chủng thành công cho đến nay đã cho phép nới lỏng một số hạn chế, trong khi dự luật kích thích giúp người dân có tiền để chi tiêu, tạo ra nhu cầu cho người lao động. Bằng chứng từ dữ liệu kinh tế “thời gian thực” cho thấy các báo cáo việc làm trong tương lai vẫn sẽ có thể tốt hơn. Số người dùng bữa tại nhà hàng tiếp tục tăng và chi tiêu của người tiêu dùng đang rất tốt. Nước Mỹ còn một chặng đường dài phía trước: hiện vẫn còn 10 triệu việc làm chưa được khôi phục so với giai đoạn trước đại dịch. Nhưng sự phục hồi đang diễn ra.
Ba đảng cực hữu châu Âu muốn lập liên minh
Liên minh quốc tế nào cũng sẽ gặp khó nếu tất cả các nước thành viên đều mang ý thức hệ tự đề cao chính mình. Nhưng ba đảng cực hữu lớn – Fidesz của Hungary, Liên đoàn phương Bắc của Ý và Luật pháp và Công lý của Ba Lan (PiS) – có thể sắp sửa thành công. Viktor Orban, thủ tướng Hungary và lãnh đạo Fidesz, hôm thứ Năm đã gặp Matteo Salvini của Liên đoàn phương Bắc và thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki tại Budapest để bàn chuyện thành lập một nhóm mới trong Nghị viện châu Âu.
Fidesz đã rời bỏ liên minh lớn nhất trong Nghị viện, Đảng Nhân dân Châu Âu, từ tháng 3 sau nhiều năm mâu thuẫn xoay quanh chính phủ tham nhũng và chuyên quyền của ông Orban. Ba bên giống nhau ở điểm cùng phản đối vấn đề nhập cư và các biện pháp trừng phạt của EU đối với các thành viên làm suy yếu nền pháp quyền. Nhưng họ trái ngược nhau trong quan hệ với Nga. Ông Orban và ông Salvini thân Nga; còn đối với ông Morawiecki và mọi chính trị gia Ba Lan khác, Nga là kẻ thù không đội trời chung.
Xu hướng đi nghỉ trong nước vì dịch Covid
Những người thường đi du lịch nước ngoài vào kỳ nghỉ Phục sinh sẽ bực bộc khi kế hoạch của họ bị ảnh hưởng bởi những hạn chế đi lại xuyên biên giới. Từ thứ Hai, đi nghỉ ở nước ngoài đã trở thành một hành vi phạm tội ở Anh, và có thể bị phạt tiền lên tới 5.000 bảng Anh (6.900 USD). Các biện pháp kiểm soát cũng được đặt ra trên biên giới đất liền giữa các thành viên EU trong một nỗ lực nhằm hạn chế làn sóng covid-19 thứ ba.
Và nhiều nơi khác, từ Úc đến Hồng Kông, cũng đã áp đặt các biện pháp cách ly khách sạn khắt khe khiến việc du lịch giải trí chỉ còn có thể dành cho những người dư thời giờ. Vì vậy, năm nay sẽ có nhiều người buộc phải nghỉ gần nhà hơn; tin tốt cho các điểm nghỉ lễ trong nước, nhưng không tốt cho các nước phụ thuộc du khách nước ngoài. Theo Bernstein, một công ty nghiên cứu, nếu 60% chi tiêu du lịch nước ngoài trên toàn cầu được chuyển hướng sang du lịch nội địa, thì Iceland sẽ thiệt hại nặng nhất, có thể mất tới 9,2% GDP so với trước đại dịch.
Bulgaria chuẩn bị tổng tuyển cử
Người Bulgaria sẽ quyết định số phận của Boyko Borisov khi đi bỏ phiếu vào Chủ nhật. Thủ tướng ba nhiệm kỳ này đã thống trị nền chính trị đất nước kể từ năm 2009, song để tại vị ông sẽ cần một đối tác liên minh dân tộc cực hữu. Số ca nhiễm covid-19 tăng vọt có thể là tin tốt cho ông nếu nó khiến người cao tuổi, những người có xu hướng bỏ phiếu cho đảng Xã hội đối lập, phải ở nhà.
Nước này rất cần thay đổi. Bulgaria là quốc gia nghèo nhất EU, trong khi tham nhũng bám rễ, còn độc lập tư pháp và độc lập truyền thông đều bị tổn hại nghiêm trọng. Năm ngoái, nước này đã rung chuyển bởi các cuộc biểu tình chống chính phủ. Nhưng ông Borisov sẽ chỉ ra rằng trong thời kỳ ông lãnh đạo, GDP bình quân đầu người đã tăng 1/3, tình trạng di cư ồ ạt đã chấm dứt, và tỷ lệ thất nghiệp cao nhường chỗ cho tình trạng thiếu hụt lao động. Dù các đảng đối lập có tập hợp được một liên minh sau cuộc bầu cử, nó cũng sẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Nếu không có gì bất ngờ, ông Borisov sẽ tại vị.
