Thế giới hôm nay: 31/08/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một vụ không kích bằng drone của Mỹ nhằm vào một phương tiện chở “nhiều kẻ đánh bom liều chết” ở Kabul đã giết chết 10 dân thường, trong đó có 6 trẻ em. Các chiến binh này do Nhà nước Hồi giáo (IS) tỉnh Khorasan (KP) cử đi tấn công cuộc di tản của người Mỹ ở sân bay. Nhóm này nhận trách nhiệm vụ đánh bom liều chết hôm thứ Năm khiến 13 quân nhân Mỹ và ít nhất 170 người Afghanistan thiệt mạng. Ngoài ra ISKP còn nhận trách nhiệm bắn rocket vào sân bay, vốn bị lực lượng phòng vệ Mỹ đánh chặn toàn bộ.

Gần 5.300 lính Vệ binh Quốc gia Mỹ đã được cử đến hỗ trợ các hoạt động cứu hộ sau bão Ida. Đến nay có khoảng 1 triệu người ở đông nam Louisiana bị mất điện. Một người đã thiệt mạng và thống đốc bang John Bel Edwards cho biết ông dự đoán con số sẽ còn tăng lên “đáng kể.”

EU khuyến cáo các quốc gia thành viên tái áp dụng yêu cầu kiểm dịch và xét nghiệm đối với du khách chưa tiêm phòng từ Mỹ, trong bối cảnh ca nhiễm tăng mạnh ở nước này. Đây chỉ là một khuyến nghị, không phải sắc lệnh, và do đó các nước có thể tùy nghi. Các quan chức châu Âu không hài lòng vì họ đã dỡ bỏ hạn chế đối với người Mỹ từ tháng 6 nhưng Mỹ không áp dụng cách đối xử có đi có lại.

Nhà chức trách Trung Quốc cắt giảm số giờ game thủ dưới 18 tuổi có thể chơi trực tuyến xuống chỉ còn một giờ, từ 8 đến 9 giờ tối, vào thứ Sáu, các ngày trong tuần và ngày lễ. Trước đây giới hạn này là ba giờ vào ngày lễ. Đây là động thái mới nhất trong chiến dịch kiềm chế quyền lực và ảnh hưởng của các công ty công nghệ Trung Quốc.

Lạm phát giá tiêu dùng theo năm của Đức lên mức cao nhất 13 năm vào tháng 7, đạt 3,4% và vượt xa tốc độ tăng lương. Giá năng lượng và thực phẩm (vốn luôn biến động) cao hơn góp phần đẩy lạm phát lên. Nhưng nguyên nhân chính là do tắc nghẽn chuỗi cung ứng. Jens Weidmann, người đứng đầu ngân hàng trung ương Đức, nói lạm phát có thể lên tới 5% vào cuối năm nay.

Nhật Bản đình chỉ thêm 1 triệu liều vắc-xin Moderna sau khi chúng bị phát hiện nhiễm bẩn. Đến nay có tổng cộng 2,6 triệu liều bị ảnh hưởng và hai người đã tử vong vì bị tiêm vắc-xin Moderna bị hỏng. Nhật Bản đang chiến đấu với làn sóng ca nhiễm covid-19 tồi tệ nhất trong bối cảnh triển khai vắc-xin chậm chạp. Tỷ lệ ủng hộ đối với thủ tướng Yoshihide Suga đã xuống mức thấp kỷ lục trong hai cuộc thăm dò.

Bộ Giáo dục Mỹ đã mở một cuộc điều tra về quyền công dân ở năm bang xoay quanh lệnh cấm các khu học chánh địa phương bắt buộc học sinh đeo mặt nạ. Chính quyền Biden nói những chính sách như vậy phân biệt đối xử với học sinh khuyết tật vốn có nguy cơ cao hơn trước covid. Cuộc điều tra này — động thái mới nhất trong cuộc chiến đeo khẩu trang ở Mỹ — nhắm vào các bang do phe Cộng hòa lãnh đạo: Iowa, Oklahoma, Nam Carolina, Tennessee và Utah.

TIÊU ĐIỂM

Hôm nay Mỹ rút quân toàn bộ khỏi Afghanistan

Người Anh đã hoàn tất di tản 15.000 người cùng 173 mèo và chó. Người Pháp hạ cờ và mang về 3.000 người, trong đó có hơn 2.600 người Afghanistan. Đức nhận thêm 5.100 người nữa trước khi kết thúc không vận. Giờ đây trong tất cả các cường quốc NATO từng hỗ trợ chính phủ Afghanistan chống Taliban chỉ còn lại Mỹ. Và bản thân họ cũng sẽ chỉ ở đó thêm vài giờ. Tổng thống Joe Biden đã hứa rút toàn bộ quân đội Mỹ khỏi Afghanistan vào hôm nay.

Họ để lại phía sau một đất nước phần lớn do Taliban kiểm soát, mặc dù thỉnh thoảng vẫn có các cuộc tấn công của Nhà nước Hồi giáo tỉnh Khorasan, nhóm khủng bố đã tấn công tàn khốc vào sân bay Kabul vào ngày 26 tháng 8. Taliban nói sẽ không công bố chính phủ cho đến khi sạch bóng người nước ngoài. Vì vậy, khi chiếc máy bay cuối cùng của Mỹ rời đi cũng là lúc người Afghanistan biết được Taliban có kế hoạch gì cho họ. Lại một chương mới trong lịch sử đầy biến động của Afghanistan.

Bắt đầu tiến trình xét xử founder hãng Therenos Elizabeth Holmes

Cô cam kết tạo ra cuộc cách mạng trong xét nghiệm máu chỉ bằng một nhát chích vào ngón tay. Cô tuyên bố công nghệ mới có thể chạy một loạt các xét nghiệm lâm sàng chỉ trên một giọt máu với kết quả chính xác hơn, rẻ hơn và nhanh hơn so với thông thường. Với lời hứa đó, cô huy động được hàng trăm triệu USD, giúp đưa định giá công ty khởi nghiệp Theranos của cô lên 9 tỷ đô la. Nhưng rồi công nghệ thất bại và Theranos giải thể, trở thành một câu chuyện cảnh giác ở Thung lũng Silicon. Hôm nay tại San Jose, California, tiến trình lựa chọn bồi thẩm đoàn cho phiên tòa xét xử Holmes tội lừa đảo sẽ bắt đầu.

Các công tố viên cáo buộc cô và giám đốc điều hành Ramesh Balwani cố ý đánh lừa các nhà đầu tư, bác sĩ và bệnh nhân về công nghệ này – cả hai đều phủ nhận cáo buộc. Các luật sư của Holmes có thể sẽ dùng chiêu “biện hộ Svengali” và lập luận cô bị ông Balwani lạm dụng (họ có quan hệ tình cảm), khiến cô bị tổn thương và làm cô kém sáng suốt. Với bản án 20 năm treo trên đầu, phòng xử án nhất định sẽ rất kịch tính.

Tranh cãi Ba Lan-EU kéo dài

Hôm nay, Tòa án Hiến pháp Ba Lan sẽ xem xét liệu hiến pháp nước này hay các quy tắc của EU có hiệu lực cao hơn. Đây là diễn biến mới nhất trong cuộc tranh cãi kéo dài giữa Ba Lan và EU về các cải cách tư pháp của chính phủ cánh hữu, mà Ủy ban châu Âu nói làm suy yếu tính độc lập của hệ thống pháp luật của đất nước.

Đã có một vài dấu hiệu cho thấy Ba Lan sẽ nhượng bộ. Tháng này chính phủ hứa sẽ cải tổ phòng kỷ luật của Tòa án Tối cao để đáp lại phán quyết từ Tòa án Công lý EU, theo đó phát hiện ra phòng này không đảm bảo “tính công bằng và độc lập”.

Song phiên điều trần hôm nay vẫn diễn ra dù Liên minh Châu Âu phản đối. Ủy ban đã yêu cầu Ba Lan không thắc mắc về việc luật EU có giá trị cao hơn luật quốc gia, lập luận rằng việc tuân thủ các quy tắc châu Âu là một trong những nguyên tắc cơ bản của khối. Nhưng chính phủ Ba Lan đã ngó lơ cảnh báo của ủy ban trong nhiều năm qua. Cuộc tranh cãi sẽ tiếp tục.

Môi trường làm việc “lai”: cuộc thử nghiệm tiếp theo

Các nhân viên quay lại văn phòng sau kỳ nghỉ hè sẽ tiếp tục với làm việc từ xa. Đối với các công ty là câu hỏi liệu nên tổ chức họp trực tiếp hay online (hay cả hai), cũng như làm thế nào để hòa nhập những người không thể dự trực tiếp. Hầu hết mọi người thích cách tiếp cận “lai”, tức một số ngày ở nhà và một số ngày ở văn phòng. Tuy nhiên không có thống nhất về ý nghĩa của điều này đối với các cuộc họp. Một nghiên cứu của Zoom cho thấy khi nói đến các cuộc họp nhóm lớn, 61% người ở các nước bao gồm Mỹ, Đức và Nhật Bản muốn tham dự online.

Câu trả lời cũng phụ thuộc vào giới tính. 44% nam giới cho biết muốn tham dự trực tiếp các cuộc họp nhóm lớn, so với chỉ 33% ở phụ nữ. Mọi người có nhiều khả năng thích một cuộc họp thực tế hơn nếu liên quan khách hàng mới, trong khi đối với các cuộc họp nhóm nhỏ, thăm dò cho thấy hai bên đều nhau. Sẽ còn nhiều cuộc gọi video.