Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Cựu ngoại trưởng và cựu chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Colin Powell vừa qua đời ở tuổi 84 vì các biến chứng covid-19. Ông là người da đen đầu tiên giữ một trong hai chức vụ này. Năm 1989, ông trở thành người trẻ nhất từng được bổ nhiệm làm chủ tịch hội đồng tham mưu trưởng dưới thời George H.W. Bush. Sau đó, ông làm ngoại trưởng cho tổng thống George W. Bush từ năm 2001 đến 2005.
Nga đang triệu hồi đại diện thường trực của họ tại NATO ở Brussels để trả đũa vụ trục xuất 8 nhà ngoại giao nước này vào ngày 6/10 vì nghi ngờ gián điệp. Các văn phòng liên lạc quân sự và thông tin của NATO ở Moscow cũng sẽ đóng cửa. Động thái này càng làm xấu đi mối quan hệ vốn đã tồi tệ giữa Nga và phương Tây.
Chính quyền Biden đề nghị Tòa án Tối cao chặn lệnh cấm phá thai của Texas, bằng cách lât ngược phán quyết của tòa cấp thấp hơn vào tuần trước vốn cho phép luật này tồn tại trong khi chờ đợi thủ tục pháp lý. Trong một vụ kiện khác hồi tháng 9, tòa tối cao đã từ chối chặn nhưng không quyết định nó có hợp hiến hay không. Hiện phá thai đang dừng lại hoàn toàn ở Texas từ khi lệnh cấm có hiệu lực.
Cuộc đua xe điện của các hãng ô tô đang nóng lên. Toyota cam kết đầu tư 3,4 tỷ đô la cho đến năm 2030 để sản xuất pin ở Mỹ, một phần của khoản đầu tư toàn cầu 13,5 tỷ đô la được công bố hồi tháng 9. Khoảng 1,3 tỷ đô la sẽ được sử dụng để mở nhà máy mới. Trong khi đó Stellantis cũng ký thỏa thuận với LG Energy Solution để xây dựng nhà máy pin của riêng mình ở Bắc Mỹ.
Đảng Dân chủ Tự do Đức đã bỏ phiếu để bắt đầu đàm phán liên minh chính thức với Đảng Dân chủ Xã hội (FDP) và Đảng Xanh. Giờ đây, cả ba đảng đều đã chính thức thông qua ý tưởng thành lập liên minh “đèn giao thông,” với các nhà đàm phán Đảng Xanh và FDP sẽ cố gắng giành nhượng bộ chính sách và ghế bộ trưởng từ Đảng Dân chủ Xã hội, phe thắng nhiều ghế nhất trong cuộc bầu cử tháng 9.
Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc chậm lại trong quý ba 2021 xuống còn 4,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này thấp hơn 7,9% của quý hai và chỉ tăng 0,2% theo quý. Nền kinh tế nước này bị ảnh hưởng bởi các đợt phong tỏa covid-19 lẻ tẻ, tình trạng thiếu điện và việc chính phủ mạnh tay với ngành bất động sản.
Facebook nói sẽ tạo ra 10.000 việc làm ở EU trong 5 năm tới để giúp phát triển “metaverse”, một thế giới thực tế ảo tập thể, không do một công ty nào kiểm soát. Hãng cho biết khoản đầu tư này là “một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm cho sức mạnh của ngành công nghệ và tiềm năng của các tài năng công nghệ châu Âu.”
Con số trong ngày: 27, là xếp hạng năm 2017 của Anh trong số 28 thành viên EU về các biện pháp pháp luật bảo vệ quyền tự do học thuật.
TIÊU ĐIỂM
Bắt đầu vận động tranh cử ở Nhật
Thứ Ba này bắt đầu giai đoạn vận động cho cuộc tổng tuyển cử sắp tới của Nhật Bản. Cuộc bầu cử sẽ diễn ra vào ngày 31 tháng 10. Trong bối cảnh tỉ lệ ủng hộ cao và số ca covid-19 giảm, lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền hy vọng một cuộc bầu cử nhanh chóng sẽ đưa liên minh của ông trở lại nắm quyền. Ông Kishida đã nói về việc “tái sinh” LDP và một “mô hình chủ nghĩa tư bản mới,” công bằng hơn so với những người tiền nhiệm. Song bản thân ông lại là một ứng viên mang tính tiếp nối. Nhiều ý tưởng cấp tiến của ông hoàn toàn không xuất hiện trong tuyên ngôn của đảng.
Chính sách kinh tế của ông, bao gồm một kế hoạch kích thích khổng lồ, có thể vẫn đủ để đánh bại phe đối lập. Vì không nổi bật về mặt kinh tế, Đảng Dân chủ Lập hiến hy vọng chủ nghĩa tự do xã hội của họ, bao gồm ủng hộ hôn nhân đồng tính, sẽ thu hút được cử tri. Nhưng để có một liên minh đa số tiềm năng, họ sẽ phải tăng hơn gấp đôi số ghế hiện tại. Thăm dò cho thấy điều này khó có thể xảy ra.
Ngành hàng tiêu dùng Ấn Độ phục hồi tốt
Sau khi đại dịch qua đi, thị trường hàng tiêu dùng nhanh ở Ấn Độ — một thang đo sức mua của người nghèo — đã phục hồi nhanh chóng. Phong tỏa được dỡ bỏ và vắc-xin được đưa vào sử dụng, giúp giải phóng nhu cầu bị dồn nén. Điều này giúp đẩy cổ phiếu của Hindustan Unilever lên mức cao nhất một năm qua vào tháng trước. Vào thứ Ba hãng sẽ công bố kết quả kinh doanh, qua đó cho thấy sức khỏe của ngành.
Giới phân tích đang khá lạc quan. Người tiêu dùng nông thôn dành tới một nửa thu nhập hộ gia đình của họ cho các loại hàng hóa như chất tẩy rửa, dầu gội đầu và xà phòng, thường với số lượng nhỏ. Và Hindustan Unilever có các nhân viên nữ bán hàng tận nhà ở 100.000 ngôi làng với dân số 2.000 người trở xuống. Hơn 15 triệu cửa hàng kirana (tạp hóa) cũng giúp thúc đẩy phát triển, cung cấp các dịch vụ như tín dụng, giao hàng miễn phí và đặt hàng qua ứng dụng nhắn tin. Uớc tính cho thấy ngành này sẽ tăng trưởng gần 15% hàng năm, tức là đến năm 2025 nó sẽ trị giá 220 tỷ đô la, gấp đôi giá trị năm ngoái.
Nội chiến Ethiopia không hồi kết
Hôm thứ Hai phe chính phủ liên tục dội bom xuống Mekele, thủ phủ vùng Tigray ở miền bắc Ethiopia. Chỉ mới hai tuần kể từ khi chính phủ Ethiopia phát động cuộc tấn công mới nhất – cũng được cho là cuối cùng – nhắm vào phiến quân Tigray. Song họ không hề bị đánh bại, ngược lại phe Mặt trận Giải phóng Nhân dân Tigray (TPLF) còn đang tiến lên, và chỉ vấp phải kháng cự yếu ớt. Họ có thể sẽ chiếm Dessie, một thị trấn chiến lược cách Tigray khoảng 200 km về phía nam. Chẳng bao lâu nữa họ sẽ hành quân đến Addis Ababa, thủ đô nơi đóng trụ sở chính phủ liên bang.
Mỹ đã đe dọa áp đặt trừng phạt lên các quan chức nếu chính phủ Ethiopia không tham gia đàm phán hoặc ngừng phong tỏa nhiều tháng ở Tigray. Thủ tướng Abiy Ahmed tuần trước đã gọi điện cho tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres và ám chỉ ông sẵn sàng nói chuyện với phe nổi dậy. Nhưng TPLF, với chiến thắng trong tầm tay, đã bác bỏ. Có lẽ sẽ có trừng phạt thay vì hòa bình.
Netflix trở lại dẫn đầu đường đua
Hãng phát trực tuyến lớn nhất thế giới đã gây thất vọng cho Phố Wall trong quý trước khi công bố lượng tăng trưởng thuê bao sụt giảm. Nhưng báo cáo thu nhập hôm nay cho thấy ngược lại. Đó là nhờ nội dung mới. Mặc dù khan hiếm vào đầu năm nay vì gián đoạn do covid-19, Netflix đang ngập tràn nội dung mới. Các bộ phim yêu thích như “Money Heist” và “Sex Education” đã trở lại với các tập mới và “Squid Game”, một bộ phim kinh dị giả tưởng của Hàn Quốc, trở thành thành công lớn nhất từ trước đến nay của Netflix.
“Squid Game” khiến nhà đầu tư đặc biệt hào hứng, không chỉ vì cốt truyện đầy hành động của nó. Châu Á đang trở thành nguồn khách hàng mới lớn nhất khi các thị trường phương Tây bão hòa, do đó cần phải sản xuất các sản phẩm nội địa. Và sự nổi tiếng của chương trình Hàn Quốc này là một bằng chứng nữa cho thấy chương trình tiếng nước ngoài hoàn toàn có thể giúp mang lại thành công. Kho phim đa dạng của Netflix — từ phim tâm lý tội phạm Nigeria đến phim lãng mạn Nga —có thể giúp thu hút người đăng ký ở mọi thị trường.
