Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Truyền thông nhà nước Nga đưa tin các cuộc đàm phán giữa Ukraine và Nga đã kết thúc mà không đạt được thỏa thuận nào. Hai phái đoàn sẽ trở về thủ đô để tham vấn trước khi tổ chức vòng đàm phán thứ hai. Ukraine trước đó cho biết họ yêu cầu ngừng bắn và Nga rút quân ngay lập tức.
Nga ban hành các biện pháp kiểm soát vốn nhằm giảm bớt thiệt hại từ các lệnh trừng phạt của phương Tây. Cụ thể, điện Kremlin cấm người Nga chuyển ngoại tệ ra nước ngoài hoặc trả các khoản nợ bằng ngoại tệ. Ngân hàng trung ương cũng được cho là đã ra lệnh cho các tổ chức tài chính chặn khách hàng nước ngoài bán chứng khoán Nga. Trước đó, ngân hàng tăng lãi suất cơ bản từ 9,5% lên 20% trong nỗ lực nâng đỡ đồng rúp, vốn giảm tới 30% so với đồng đô la. Hiện sàn chứng khoán Moscow vẫn đóng cửa.
Shell cho biết sẽ rút khỏi các liên doanh với Gazprom, bao gồm 28% cổ phần trong một dự án khí đốt lớn ngoài khơi. Trước đó BP thông báo bán 20% cổ phần trong Rosneft, gã khổng lồ dầu mỏ quốc doanh của Nga. Thậm chí ngay cả Thụy Sĩ cũng phá vỡ truyền thống trung lập và đóng băng tài sản của tổng thống Vladimir Putin cùng gần 400 người Nga khác đã bị EU trừng phạt.
Nga tuyên bố đã chiếm hai thành phố nhỏ ở vùng Zaporizhzhya của Ukraine, sau khi các quan chức Ukraine tuyên bố đẩy lùi được một cuộc tấn công của Nga vào Kharkiv, thành phố lớn thứ hai. Dù vậy Kyiv vẫn đang bị bao vây. Bộ Quốc phòng Anh cho biết đà tiến quân của Nga bị chậm lại bởi “yếu kém hậu cần và sức kháng cự kiên quyết của người Ukraine.” Trong khi đó Ukraine tuyên bố đã tiêu diệt 5.300 lính Nga. Liên Hợp Quốc xác nhận có 102 thường dân đã thiệt mạng, song cảnh báo con số thực có thể “cao hơn đáng kể.”
FIFA và UEFA đồng loạt đình chỉ sự tham gia của các câu lạc bộ và đội tuyển quốc gia Nga trong tất cả mọi giải đấu bóng đá của họ, bao gồm cả World Cup 2022. Ủy ban Olympic Quốc tế cũng kêu gọi cấm vận động viên Nga và Belarus tham gia mọi sự kiện thể thao toàn cầu. Tổ chức này cũng nói trong trường hợp không thể ngăn cản vận động viên tham gia, thì các vận động viên sẽ không nên đại diện cho Nga.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky yêu cầu EU ngay lập tức kết nạp Ukraine. Trước đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã cho biết về dài hạn bà muốn Ukraine gia nhập khối. “Theo thời gian, họ là một phần trong số chúng ta,” bà nói. Josep Borrell, ủy viên đặc trách đối ngoại của EU, cho biết các thành viên của khối sẽ cung cấp máy bay chiến đấu cho Ukraine.
Các bộ trưởng nội vụ châu Âu cam kết người tị nạn Ukraine sẽ được phép vào khối mà không cần xin tị nạn theo quy trình thông thường. Liên Hợp Quốc ước tính có khoảng 400.000 người tị nạn Ukraine – chủ yếu là đàn ông lớn tuổi, phụ nữ và trẻ em – đã rời đi. Dự kiến sẽ còn hàng triệu người nữa.
Con số trong ngày: 630 tỷ đô la, là tổng dự trữ ngoại hối của Nga, vốn đang bị phương Tây đem ra làm mục tiêu trừng phạt.
TIÊU ĐIỂM
Diễn biến chiến sự ở Ukraine
Phần lớn lực lượng Nga hiện chỉ còn cách thủ đô Kyiv của Ukraine 25 km và dường như sẽ bao vây thành phố này trong những ngày tới. Họ cũng đã phá vỡ các phòng tuyến của Ukraine ở phía nam, đánh về phía tây đến cảng Odessa, trong khi từ mạn bắc áp sát miền trung đất nước, nơi họ có thể cô lập quân đội Ukraine ở miền đông. Dù vậy, cỗ máy chiến tranh của Nga đang gặp khó khăn.
Vấn đề lớn nhất là hậu cần. Đến nay đã có nhiều xe tăng và các phương tiện khác của Nga bị bỏ lại bên đường, bị hỏng hoặc hết nhiên liệu. Thậm chí Nga cũng không giành được ưu thế trên không. Trong những ngày gần đây, Ukraine đã sử dụng máy bay không người lái TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất để tập kích quân Nga, gây thiệt hại nặng nề. Giờ đây cuộc chiến có thể bước vào một giai đoạn tồi tệ hơn khi Nga bù đắp cho khởi đầu chậm chạp bằng cách tăng cường hỏa lực. Một ví dụ là sau khi không chiếm được Kharkiv, Nga đã dồn tên lửa và bom chùm vào thành phố này. Thương vong dân sự chắc chắn sẽ còn tăng.
Tình hình trong nước gây áp lực lên chính quyền Nga
Khi đà tiến quân của Nga ở Ukraine chậm lại, bộ máy tuyên truyền của Tổng thống Vladimir Putin bỗng đứng trước áp lực lớn. Trong phiên bản thời sự của Điện Kremlin, việc Nga đang làm không phải chiến tranh mà chỉ là một hoạt động gần như không đổ máu để giải phóng những người anh em Ukraine khỏi phương Tây và các tay chân theo chủ nghĩa phát xít. Tin tức về các lệnh trừng phạt gây tê liệt cũng như việc đồng rúp sụp đổ chỉ được đề cập lướt qua, xen kẽ giữa các quảng cáo về các khoản vay và thế chấp giá rẻ — những thứ sẽ sớm bị ảnh hưởng bởi trừng phạt.
Tuy nhiên, tuyên truyền sẽ không thể đánh bại được thực tế một khi giá cả tăng vọt. Vì không hề chuẩn bị tâm lý cho chiến tranh cũng như hậu quả của nó, tầng lớp trung lưu Nga nói riêng đang vô cùng sợ hãi. Trong khi đó người biểu tình tiếp tục xuống đường phản đối chiến tranh, dù chỉ trong năm ngày qua đã có 4.000 người bị bắt giữ. Bức tranh chính xác hơn về cuộc xung đột cũng đang xuất hiện qua các kênh như kênh truyền hình độc lập TV Rain hay đài phát thanh Ekho Moskvy. Điện Kremlin chỉ có thể đáp trả bằng những lời đe dọa và cáo buộc phản quốc.
Tổng thống Biden sắp trình bày Thông điệp Liên bang
Bài diễn văn thường niên “Thông điệp Liên bang” (State of the Union) là cơ hội cho tổng thống đương nhiệm bảo vệ thành tích và xác lập rõ các ưu tiên của mình với quốc hội— cũng như với toàn dân Mỹ. Vào tối thứ Ba, Joe Biden sẽ trình bày “Thông điệp Liên bang” đầu tiên trên cương vị tổng thống. Với tỷ lệ ủng hộ giảm sút và chính phủ đứng trước nhiều khó khăn— cả về đối nội, kinh tế và đối ngoại — bài phát biểu sẽ là nhiệm vụ đáng kể cho ông Biden.
Đại dịch, lạm phát và Ukraine chắc chắn sẽ nằm ở đầu bài. Thứ nhất, ông Biden sẽ hoan nghênh những thành công trong chống covid-19. Thứ hai, ông sẽ tung hô hàng tỷ đô la được ông ký thành luật vào năm ngoái – mà như ông khẳng định, chính là phương thuốc cho lạm phát. Tuy nhiên, vấn đề thứ ba, tức phản ứng của Mỹ trước cuộc xâm lược của Nga, sẽ được theo dõi sát sao nhất. Sau khi áp đặt trừng phạt lên các cá nhân, công ty công nghệ và ngân hàng trung ương Nga, giờ đây ông Biden sẽ phải giải thích chiến lược của mình. Dù cả hai đảng đều ủng hộ thái độ cứng rắn với Nga, cũng không nên mong đợi quá nhiều tràng pháo tay từ phe Cộng hòa.
Baidu trở lại ánh đèn sân khấu
Công cụ tìm kiếm này từng được xếp ngang hàng với hai gã khổng lồ internet khác của Trung Quốc là Alibaba và Tencent, qua đó tạo thành bộ ba “BAT.” Nhưng lĩnh vực hoạt động của Baidu kém thú vị hơn thương mại điện tử của Alibaba và game của Tencent. Và việc hai công ty này tăng trưởng nhanh hơn cũng khiến “BAT” trở nên lỗi thời.
Báo cáo thu nhập của Baidu vào thứ Ba có thể cho thấy họ vẫn khác xa hai công ty kia — nhưng với một lý do tích cực. Trước đó, việc thắt chặt quản lý lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc kể từ tháng 11 năm 2020 đã mạnh tay với Alibaba và Tencent hơn là Baidu. Giá cổ phiếu của họ thậm chí đang cao hơn thời điểm trước cuộc đàn áp, trong khi cổ phiếu Alibaba và Tencent giảm đáng kể. Cho tới nay Baidu đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào trí tuệ nhân tạo cũng như xe tự hành, những mảng phù hợp với ưu tiên của chính phủ. Đây có lẽ là một phần lý do họ tránh được mũi nhọn tấn công mà “AT” phải đối mặt.
