Nguồn: 柳玉鹏, 张 锦, 白云怡, 赵觉珵 “ 二战后俄首个军事动员令意味着什么？”,
环球时报 (Thời báo Hoàn Cầu, Trung Quốc), 21/09/2022.
Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành
Ngày 21/9, Tổng thống Nga Putin tuyên bố ký Lệnh động viên quân sự từng phần, bắt đầu thực hiện công tác động viên liên quan. Tin này đã gây ra sự quan tâm cao độ của dư luận. Được hãng tin Reuters gọi là lần động viên quân sự từng phần “đầu tiên sau Thế chiến II”, đợt động viên này sẽ huy động những người nào và tài nguyên quân sự nào của nước Nga? Nó sẽ gây ra những ảnh hưởng sâu rộng nào đối với cuộc xung đột Nga-Ukraine? Phát biểu hôm 21/9 của Tổng thống Nga Putin và Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu hé lộ nhiều thông tin quan trọng về vấn đề này.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga công bố các chi tiết lệnh động viên
Báo Nga “Quan điểm” ngày 21/9 đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu hôm nay phát biểu trên truyền hình cho biết: Trong thời gian hành động quân sự đặc biệt, quân đội Ukraine mất hơn 100 nghìn người, trong đó chết 61.207, bị thương 49.368 người. Mới đầu Ukraine có quân số 200 nghìn người. Phía Ukraine tổn thất hơn một nửa quân đội, đây là nguyên nhân khiến họ tiến hành đợt động viên thứ 4. Trong thời gian hành động quân sự đặc biệt, quân đội Nga có 5.937 người thiệt mạng.
Nói về tính tất yếu của việc triển khai hành động quân sự đặc biệt, Shoigu giải thích: phương Tây đang cung cấp nhiều vũ khí cho Ukraine. “Nếu nói là chúng ta đang tác chiến với Ukraine thì không bằng nói rằng chúng ta đang tác chiến với tập thể phương Tây. Hơn 70 vệ tinh quân sự của NATO và hơn 200 vệ tinh dân dụng của phương Tây đang được dùng để chống lại Nga. Bộ Chỉ huy chuyên gia phương Tây gồm 150 cựu quân nhân và quân nhân đang tại ngũ của phương Tây đóng tại Kyiv phụ trách chỉ huy hành động quân sự.”
Khi nói về phạm vi động viên quân sự từng phần, Shoigu cho biết, những ai từng phục vụ trong quân đội sẽ thuộc vào phạm vi bị động viên, chủ yếu là những người có kinh nghiệm chiến đấu và kỹ năng chuyên nghiệp quân sự. Ông nói: “Sẽ động viên những người từng phục vụ trong quân đội và có kỹ năng quân sự cần thiết. Tất cả lính nghĩa vụ đều sẽ không bị đưa đến vùng hành động quân sự đặc biệt. Sinh viên các trường phi quân sự đều không ở trong phạm vi động viên.”
Theo giới thiệu của Shoigu, Nga sẽ gọi 300 nghìn quân nhân dự bị trong nguồn tài nguyên quân sự động viên là 25 triệu người. Số người được động viên chỉ chiếm hơn 1% nguồn tài nguyên động viên. “Chúng tôi sẽ huấn luyện và thống nhất bố trí những quân nhân được động viên, sau đó họ sẽ bắt đầu thi hành nhiệm vụ.” Shoigu nói, nhiệm vụ quan trọng đầu tiên của họ là kiểm soát tuyến liên lạc dài 1.000 km và các lãnh thổ đã “giải phóng”.
Thượng tá hồi hưu, chuyên gia quân sự Litovkin nói lần động viên này có liên quan tới tất cả các quân nhân dự bị từ 18 đến 50 tuổi. Họ có kỹ năng quân sự liên quan cần thiết cho Hành động quân sự đặc biệt. Lệnh động viên không đề cập tới những người làm việc trong ngành công nghiệp quốc phòng và các ngành nghề quan trọng khác.
Trong cuộc họp nội bộ Bộ Quốc phòng hôm 21, Shoigu đã giao nhiệm vụ bắt đầu thi hành Lệnh Tổng thống về động viên từng phần. Ông nói: “Tôi đã ký mệnh lệnh, đã xác định nhiệm vụ của các chủ thể Liên bang. Bộ Tổng tham mưu đã ra chỉ thị triển khai trình tự công tác động viên trong quân đội và lực lượng vũ trang.” Shoigu nói, cần kịp thời thông báo cho công dân biết, cần tăng cường biện pháp đối phó với các hoạt động khiêu khích, cần bảo vệ các địa điểm tiếp dân và địa điểm tụ họp dân. Các công dân bị động viên sẽ nhận được tư cách quân nhân hợp đồng và nhận tiền lương ở mức tương ứng.
Lệnh động viên quân sự hàm chứa nhiều thông tin
Ngày 21, ông Triệu Hội Vinh, nghiên cứu viên Viện nghiên cứu Nga, Đông Âu, Trung Á thuộc Viện Khoa học xã hội Trung Quốc khi trao đổi với phóng viên “Thời báo Hoàn cầu” đã phân tích: Việc ban bố Lệnh động viên từng phần đánh dấu cuộc xung đột Nga-Ukraine đã tiến sang một giai đoạn đối kháng mới, không tránh khỏi tình trạng mâu thuẫn giữa hai bên trở nên gay gắt hơn, quá trình đối kháng sẽ kéo dài và mở rộng. Nga đã điều chỉnh về chiến thuật nhằm đối phó với tình hình chiến sự giằng co và Ukraine phản công.
“Trong thời gian sắp tới, hai bên sẽ cấp thiết mong muốn giành được ưu thế tuyệt đối trên chiến trường, khả năng đàm phán sẽ càng nhỏ. Rất có thể mức độ ác liệt đối kháng giữa hai bên sẽ tăng lên, phạm vi đối kháng sẽ mở rộng.” ông Triệu cho biết.
Ông Vương Hiểu Tuyền, một nghiên cứu viên của Viện nói trên khi trả lời phỏng vấn của “Thời báo Hoàn cầu” cho rằng sự kiện Nga lần đầu tiên sau Thế chiến II ban hành lệnh động viên phát đi 3 thông tin quan trọng: Một, Nga cực kỳ coi trọng giá trị chiến lược của Ukraine; Hai, Nga vẫn có đủ quyết tâm thực hiện mục tiêu và ý đồ của mình tại Ukraine; Ba, Nga đã tiến hành chuẩn bị khắc phục khó khăn lớn hơn, tranh đấu với NATO đứng sau quân đội Ukraine
Ông cho rằng sự điều chỉnh mục tiêu chiến lược của Nga có nghĩa là Nga cần triển khai hành động quân sự quy mô lớn hơn. Hành động quân sự “phiên bản nâng cấp” này có thể sẽ tiến hành vào mùa đông năm nay, bởi lẽ việc tăng quân, huấn luyện, bổ sung hậu cần và cải tạo khu vực thực tế đã kiểm soát đòi hỏi thời gian vài tháng. Hơn nữa, vào mùa đông, đất và sông ở Ukraine sẽ đóng băng, thuận tiện cho việc triển khai bộ đội cơ giới hóa.
Nga muốn tìm được “tử huyệt” trong vũ khí phương Tây viện trợ Ukraine
Ngoài việc triệu tập nhiều hơn các quân nhân dự bị có kỹ năng tác chiến, quân đội Nga cũng đang xem xét vấn đề đối phó với vũ khí tiên tiến phương Tây viện trợ cho Ukraine.
Báo Nga “Tin tức” ngày 21 đưa tin: ngày 20, Putin nói tại hội nghị phát triển công nghiệp quốc phòng là cần nghiên cứu các trang bị quân sự phương Tây dùng ở Ukraine, như vậy sẽ có lợi cho việc cải tiến vũ khí Nga sản xuất. Ông nói: “Mọi người đều biết, để ủng hộ Kyiv, hầu như tất cả các kho vũ khí của NATO đều được cung cấp cho Ukraine. Điều đó có nghĩa là chúng ta cần phải và có thể nghiên cứu kho vũ khí ấy, xem trong đó có thứ gì và đang dùng thứ gì chống chúng ta, qua đấy nâng cao tính năng vũ khí của ta và căn cứ kinh nghiệm thu được, khi cần thiết thì cải tiến thiết bị và vũ khí của ta. Nhiệm vụ này phải hoàn thành nhanh chóng nhất, hiệu quả nhất.”
Chuyên gia quân sự Nga Reyankov nói, trước hết Nga quan tâm tới ra-đa dùng cho tác chiến chống pháo binh, quan tâm hệ thống chống máy bay không người lái dò tìm và phá hủy máy bay không người lái. Hệ thống pháo tên lửa nhiều ống “HIMARS” của NATO cũng được chú ý. Hệ thống pháo độ chính xác cao của NATO cũng đáng quan tâm, không những đạn pháo chính xác cao mà kể cả bản thân khẩu pháo….. Dĩ nhiên nghiên cứu máy bay không người lái và toàn bộ hệ thống liên quan tới thông tin và tin học của NATO cũng là việc rất quan trọng.
Chuyên gia quân sự Trung Quốc Trương Học Phong nói, việc nghiên cứu trang bị quân sự phương Tây có hai tầng hàm nghĩa: Một, là tham khảo vũ khí trang bị phương Tây cung cấp cho Ukraine qua đó lợi dụng công nghệ của họ để cải tiến trang bị của Nga; hai là tìm ra nhược điểm của các trang bị phương Tây, từ đó cải tiến trang bị của Nga nhằm đối kháng và áp chế vũ khí trang bị phương Tây.
Trong diễn đàn kỹ thuật “Quân đội – 2022” tiến hành trước đó, ngoài trưng bày vũ khí trang bị tiên tiến của Nga ra, còn trưng bày các vũ khí trang bị của quân đội Ukraine mà Nga thu được, trong đó có nhiều vũ khí trang bị phương Tây. Như lựu pháo M777, máy bay không người lái TB-2. Ông Trương cho rằng nhìn theo góc độ hiện nay thì nhiều vũ khí trang bị phương Tây giúp Ukraine có hàm lượng công nghệ không cao, Nga không phải là không làm được. Dĩ nhiên, một số thiết bị điện tử, thông tin tương đối mới, có thể có tác dụng tham khảo rất tốt cho phía Nga.
Trong bối cảnh phương Tây trừng phạt, việc mua một số chip bán dẫn và linh kiện bị hạn chế. Cho nên Putin đặc biệt nhấn mạnh vấn đề sản xuất trong nước để thay thế.
Nhà hoạt động nhân quyền Nga Larisha Shesler nói: “Sau khi động viên 300 nghìn người, chúng ta sẽ thay đổi cán cân lực lượng trong cuộc xung đột. Tiếp đó chúng ta sẽ có khả năng giành được tiến triển quan trọng tại các vùng Nikolayev, Odessa, Kharkiv”.
