Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Lạm phát ở Mỹ đã giảm xuống mức 5% trong tháng 3 so với cùng kỳ năm ngoái, từ mức 6% một tháng trước. Lạm phát đang ở mức thấp nhất trong gần hai năm qua nhờ giá năng lượng hạ nhiệt 3,5% trong tháng 3. Song lạm phát cơ bản, tức không tính chi phí thực phẩm và nhiên liệu, vẫn tăng 0,4% so với tháng 2 lên mức gần 5% theo năm do áp lực giá trên thị trường nhà ở. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ dự kiến sẽ tăng lãi suất thêm 1/4 điểm tại cuộc họp tháng 5.
Chính quyền Biden đã đề xuất các quy định chặt chẽ hơn đối với phát thải ô tô để thúc đẩy doanh số bán xe điện ở Mỹ. Các quy định yêu cầu khoảng 67% số xe mới bán ra trong nước phải chạy bằng điện vào năm 2032. Con số hiện tại chỉ là 6%. Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ ước tính những điều chỉnh mới đề xuất sẽ giúp Mỹ tránh được gần 10 tỷ tấn khí thải carbon cho đến năm 2055.
Một hội đồng ở Memphis, Tennessee, đã bỏ phiếu phục hồi chức vụ cho một trong hai nhà lập pháp da đen của đảng Dân chủ bị trục xuất hồi tuần trước khỏi cơ quan lập pháp bang vì tham gia biểu tình kêu gọi kiểm soát súng. Người còn lại được khôi phục chức vụ từ thứ Hai, và cả hai sẽ phải thắng cuộc bầu cử đặc biệt trong những tháng tới để giữ ghế. Cuộc bỏ phiếu trục xuất họ khỏi cơ quan lập pháp do đảng Cộng hòa kiểm soát đã bị lên án rộng rãi.
Ngoại trưởng Syria đã đến thăm Ả Rập Saudi lần đầu tiên sau hơn một thập niên. Chuyến đi diễn ra ngay trước cuộc họp cũng tại đây vào thứ Sáu của các ngoại trưởng Liên đoàn Ả Rập. Họ dự kiến sẽ thảo luận về việc mời Syria trở lại nhóm, vốn bị đình chỉ từ năm 2011 sau cuộc đàn áp dân chủ đẫm máu của tổng thống Bashar al-Assad. Nhưng từ tháng 2 năm nay, Ả Rập Saudi đã phát đi tín hiệu cân nhắc nối lại quan hệ với Syria.
Joe Biden kêu gọi các lãnh đạo Bắc Ireland khôi phục lại mô hình chia sẻ quyền lực trong bài phát biểu tại Đại học Ulster. Hiện nghị viện của tỉnh này đã không họp kể từ khi đảng thân Anh ra đi vào năm ngoái để phản đối các thỏa thuận thương mại hậu Brexit. Ông Biden đang thăm Bắc Ireland để kỷ niệm 25 năm Thỏa thuận Thứ Sáu Tuần Thánh, một thỏa thuận đã giúp chấm dứt bạo lực phe phái trong khu vực.
NPR tuyên bố ngừng đăng bài lên Twitter sau khi nền tảng mạng xã hội này gắn nhãn họ là “phương tiện truyền thông trực thuộc nhà nước,” một thuật ngữ mô tả công cụ tuyên truyền của các chế độ chuyên quyền. NPR là hãng truyền thông lớn đầu tiên tẩy chay Twitter để phản đối việc gắn nhãn trên. Trước đó, Elon Musk đã mô tả việc sở hữu Twitter là “khá đau đớn,” nhưng cho biết công ty chỉ còn vài tháng nữa là có lãi.
Liên Hợp Quốc cho biết có 441 người di cư thiệt mạng khi băng qua Địa Trung Hải đến châu Âu chỉ trong ba tháng đầu năm 2023, qua đó biến nó thành quý một có nhiều người chết nhất kể từ năm 2017. António Vitorino, người đứng đầu cơ quan di cư của LHQ, đổ lỗi cho các nước trì hoãn hoạt động cứu hộ. Hôm thứ Ba, Ý đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp kéo dài 6 tháng đối với vấn đề nhập cư, qua đó cho phép chính phủ trục xuất người di cư nhanh chóng hơn.
Con số trong ngày: 35%, là tỷ lệ thu thuế trên GDP của chính phủ Anh từ năm 2025, theo cơ quan giám sát tài chính OBR.
TIÊU ĐIỂM
G20 họp cấp bộ trưởng cùng dịp với IMF và WB
Vào thứ Năm, các bộ trưởng tài chính và lãnh đạo ngân hàng trung ương nhóm G20 sẽ khép lại ngày đàm phán cuối cùng của họ tại Washington, DC. Được tổ chức bên lề cuộc gặp mùa xuân của Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới, đây là cuộc họp thứ hai trong nhiệm kỳ chủ tịch G20 kéo dài một năm của Ấn Độ. Các quan chức nước này có một chương trình nghị sự đầy tham vọng, từ điều phối thuế quốc tế đến câu hỏi liệu Ngân hàng Thế giới có thể huy động thêm vốn để giúp các nước nghèo hay không. Các chủ đề khác có thể bao gồm tài chính khí hậu và quy định xuyên biên giới về tiền điện tử.
Nhưng tiến độ có thể khiêm tốn. Cuộc họp hồi tháng 2 ở thành phố Bengaluru miền nam Ấn Độ đã kết thúc trong chia rẽ vì cuộc chiến Ukraine của Nga. Bộ trưởng tài chính Nga Anton Siluanov vắng mặt, còn bộ trưởng tài chính Mỹ Janet Yellen nhất quyết lên án cuộc xâm lược bằng văn bản, một động thái bị các nước trung lập như Ấn Độ phản đối. Các nước đã không thống nhất được một tuyên bố chung, và chủ nhà chỉ có thể đưa ra một bản tóm tắt cuộc họp. Không gì đảm bảo lần này sẽ khá hơn.
Ngành công nghệ Ấn Độ bị ảnh hưởng bởi hỗn loạn tài chính ở Âu-Mỹ
Các ngân hàng Ấn Độ tỏ ra tương đối bình yên giữa cảnh hỗn loạn đã nhấn chìm một số đối tác của họ ở Mỹ và châu Âu. Nhưng các nhà phân tích lo ngại công nghệ thông tin mới là ngành có thể bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Theo NASSCOM, một cơ quan thương mại, khách hàng trong các dịch vụ tài chính chiếm gần 40% tổng doanh thu của các công ty công nghệ thông tin Ấn Độ, với khoảng một nửa đến từ Bắc Mỹ. Nếu họ hắt hơi, ngành công nghệ Ấn Độ sẽ cảm lạnh.
Tuy nhiên, nhìn chung các ông lớn trong lĩnh vực này vẫn tương đối ổn định dù nhu cầu cao trong đại dịch đã qua đi, ít nhất là cho đến hiện tại. Tăng trưởng doanh thu năm tại TCS, công ty dẫn đầu thị trường, đã chậm lại trong ba tháng đầu năm 2023 so với quý trước, nhưng là từ 19% xuống 17%. Các số liệu của Infosys, đối thủ lớn của TCS, công bố vào thứ Năm, dự kiến cũng cho thấy tăng trưởng. Và ngay cả hỗn loạn tài chính cũng có thể mở ra cơ hội làm ăn. Khi các công ty thắt lưng buộc bụng, họ có thể muốn đến gõ cửa TCS và Infosys để thuê dịch vụ tư vấn cắt giảm chi phí.
Cuộc chiến pháp lý ở Mỹ về thuốc phá thai
Bộ tư pháp Hoa Kỳ đã yêu cầu tòa phúc thẩm cho biết trước trưa thứ Năm liệu họ có chặn phán quyết của tòa cấp dưới về việc cấm bán thuốc phá hai mifepristone hay không. Phán quyết hôm 7 tháng 4 của Matthew Kacsmaryk, một thẩm phán liên bang ở Texas, là lần đầu tiên trong lịch sử một tòa án can thiệp vào việc cấp phép thuốc của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm FDA.
Bộ tư pháp đang tranh luận trước Tòa Phúc thẩm Khu vực Năm — một trong những tòa án bảo thủ nhất nước Mỹ — rằng phán quyết của ông Kacsmaryk sẽ “ngăn cản” “phán quyết khoa học” của FDA và “gây tổn hại nghiêm trọng cho phụ nữ.” Chính phủ cũng đang chờ đợi Thomas Rice, một thẩm phán liên bang ở bang Washington, người đã đưa ra phán quyết trái ngược với ông Kacsmaryk, cho ý kiến về cách hai phán quyết sẽ tương tác với nhau ra sao (dù ông có thể không phải người có tiếng nói cuối cùng). Nếu Tòa Khu vực Năm giữ nguyên quyết định của Texas, một kháng cáo lên Tòa Tối cao sẽ nhanh chóng được đệ trình. Còn không, phán quyết của ông Kacsmaryk sẽ sớm loại bỏ mifepristone khỏi thị trường.
Fox News bị kiện vì đưa thông tin sai lệch trong bầu cử 2020
Câu chuyện giật gân nhất về báo chí Mỹ trong nhiều năm qua hầu như không được đề cập đến trên mạng truyền hình cáp có lượt xem nhiều nhất đất nước, Fox News. Đó là vì trong câu chuyện này, Fox đang bị kiện bởi Dominion Voting Systems, một công ty công nghệ bỏ phiếu, về tội phỉ báng. Công ty này tuyên bố Fox đã cố ý quảng bá các thuyết âm mưu về Dominion sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, cụ thể là việc Dominion gian lận kết quả có lợi cho Joe Biden. Fox phủ nhận các cáo buộc, lập luận rằng họ chỉ đăng lại các tuyên bố của Donald Trump và những người ủng hộ ông.
Việc lựa chọn bồi thẩm đoàn sẽ bắt đầu vào thứ Năm. Các email và tin nhắn, được công bố trước phiên tòa, cho thấy các giám đốc điều hành của Fox sợ mất người xem ủng hộ Trump. “Khán giả rất tức giận,” CEO Suzanne Scott viết sau khi một nhà báo sửa lời một khách mời. Bà lo ngại nó sẽ “gây hại cho công việc kinh doanh.” Song khoản tiền phạt khổng lồ nếu thua kiện còn đau đớn hơn. Dominion muốn 1,6 tỷ đô la bồi thường.
