Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Giẫm đạp khiến ít nhất 78 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương tại sự kiện từ thiện ở một trường học của Sana’a, thủ đô Yemen. Vụ việc xảy ra khi hàng trăm người đổ đến nhận tiền quyên góp từ các thương nhân để đánh dấu những ngày cuối tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo. Giới chức đổ lỗi cho quản lý yếu kém và cách thức phát tiền “ngẫu nhiên.” Các nhân chứng cho biết phiến quân Houthi, những người đang điều hành thành phố, đã bắn chỉ thiên, gây hoảng loạn.
Sau hai ngày trì hoãn, SpaceX đã phóng hệ thống Starship — mang theo một con tàu vũ trụ đặt trên tên lửa mạnh nhất từng được chế tạo — từ Bờ Vịnh Texas. Starship cất cánh thành công khỏi bệ phóng, nhưng tên lửa đẩy và tàu vũ trụ đã không thể tách rời nhau ở độ cao khoảng 40 km. Con tàu sau đó trải qua cái mà công ty gọi là “sự tháo rời nhanh chóng, không định trước” (tức bị nổ tung).
Blackstone báo cáo lợi nhuận quý đầu năm đạt 1,25 tỷ đô la, giảm 36% so với cùng kỳ năm ngoái. Quỹ đầu tư cổ phần tư nhân khổng lồ của Mỹ đổ lỗi cho triển vọng suy yếu của bất động sản thương mại và mảng đầu tư giảm tốc. Công ty ghi nhận 40 tỷ đô la vốn mới, giảm 5% so với quý trước, và đạt 991 tỷ đô la tổng tài sản quản lý — bỏ lỡ kỳ vọng 1 nghìn tỷ đô la đặt ra cho cuối năm 2022.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói “vị trí xứng đáng” của Ukraine là trong liên minh và đơn gia nhập của Kyiv sẽ được thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 7. Trong chuyến thăm Ukraine đầu tiên kể từ khi Nga xâm lược, ông Stoltenberg đã gặp tổng thống Volodymyr Zelensky và viếng mộ các liệt sĩ Ukraine. Trong khi đó, Đan Mạch và Hà Lan cam kết tặng 14 xe tăng Leopard 2 cho Ukraine.
Cơ quan quản lý người tị nạn của Liên Hợp Quốc cho biết khoảng 10.000 đến 20.000 người đã bỏ chạy khỏi cuộc chiến ở Sudan để đến nước láng giềng Chad. Đến nay có ít nhất 300 thường dân đã thiệt mạng và 2.600 người bị thương trong 6 ngày xung đột. Abdel Fattah al-Burhan, chỉ huy quân sự và nhà lãnh đạo trên thực tế của Sudan, nói “không có chỗ cho đàm phán” với Lực lượng Hỗ trợ Nhanh, một nhóm dân quân đối lập.
Renault cho biết sẽ không chịu thua áp lực và giảm giá xe điện theo Tesla, hãng đã giảm giá tới 6 lần tại Mỹ trong năm nay. Các nhà đầu tư lo ngại việc tiếp tục giảm giá sẽ làm ảnh hưởng đến biên lợi nhuận. Dù đã công bố doanh thu quý đầu tốt hơn mong đợi vào thứ Năm, cổ phiếu của Renault vẫn giảm khoảng 8% trong phiên giao dịch buổi sáng.
Hàng nghìn người đam mê thiên văn đã tề tựu để chứng kiến một loại nhật thực lai hiếm gặp, trong đó một số nơi trên thế giới nhìn thấy Mặt trăng che khuất toàn bộ Mặt trời trong khi những nơi khác chỉ nhìn thấy nhật thực một phần. Một sự kiện như vậy chỉ xảy ra một vài lần mỗi thế kỷ. Các điểm quan sát tốt nhất nằm ở Tây Úc, Đông Timor và Tây Papua ở Indonesia.
Con số trong ngày: 3,9%, là khả năng mà các chuyên gia AI dự đoán công nghệ này sẽ gây ra thảm họa diệt chủng nhân loại (trong đó có chưa tới 5.000 người sống sót) vào năm 2100.
TIÊU ĐIỂM
Yemen có hy vọng giảm bớt xung đột
Cuối tuần này là ngày lễ Eid al-Fitr đánh dấu kết thúc tháng Ramadan. Nhưng dịp lễ năm nay ở Yemen sẽ im tiếng hơn mọi khi vì vụ giẫm đạp đẫm máu ở thủ đô Sana’a hôm thứ Tư khiến ít nhất 78 người thiệt mạng.
Cho đến trước thảm kịch, Yemen trông như vẫn còn có chút hy vọng. Gần 900 cựu tù nhân sẽ ăn mừng lễ Eid với gia đình sau khi được trả tự do trong cuộc trao đổi tù nhân giữa phiến quân Houthi, nhóm Shia đang kiểm soát phần lớn đất nước, và lực lượng đối địch do Ả Rập Saudi lãnh đạo. Cuộc trao đổi cho thấy cả hai bên đều muốn kết thúc chiến sự kéo dài 8 năm qua.
Sau kỳ nghỉ lễ, các nhà đàm phán sẽ cố gắng đạt được một thỏa thuận. Houthi muốn chính phủ Yemen do Saudi hậu thuẫn trả lương cho công chức ở những khu vực họ kiểm soát, bên cạnh các yêu cầu khác. Phía Saudi cũng sẵn sàng nhượng bộ vì muốn thoát khỏi cuộc chiến. Nhưng việc Saudi rút lui không thể chấm dứt được cuộc xung đột kéo dài về cách thức chia sẻ quyền lực ở Yemen.
Hội nghị quân sự bàn về viện trợ cho Ukraine
Vào thứ Sáu, bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin sẽ lần đầu tiên đối diện với các nước đồng minh kể từ sau vụ rò rỉ tài liệu mật của Lầu Năm Góc. “Nhóm Ramstein,” được đặt tên theo căn cứ không quân của Mỹ ở Đức, nơi họ sẽ gặp nhau, bao gồm các quan chức từ hơn 50 quốc gia có viện trợ vũ khí cho Ukraine. Trong riêng tư họ sẽ muốn Mỹ bảo đảm không có những vụ lộ thông tin như vậy nữa trong tương lai. Nhưng trước công chúng, họ sẽ thể hiện quyết tâm không để vụ việc làm cản trở tiến trình ủng hộ Ukraine.
Trong số các tài liệu rò rỉ có một trang quan trọng được đánh dấu NOFORN (Không Công bố cho Người Nước ngoài) tóm tắt tình trạng thiếu hụt tên lửa phòng không nghiêm trọng của Ukraine. Được lập từ tháng 2, báo cáo này dự đoán Ukraine sẽ hết tên lửa phòng không tầm trung vào tháng 5. Điều này cho phép Nga dùng lực lượng không quân hùng mạnh để ngăn chặn Ukraine phản công. Những người ủng hộ Ukraine sẽ lập luận rằng giờ là lúc lùng sục khắp các kho vũ khí của phương Tây để tìm các tên lửa quý giá — và bắt đầu cung cấp cho Ukraine máy bay chiến đấu tiên tiến.
Báo cáo ảm đạm của Tổ chức Khí tượng Thế giới
Vào thứ Sáu, Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) sẽ công bố “Tình trạng Khí hậu Toàn cầu” năm 2022, một trong những đánh giá hàng năm về tác động của nóng lên toàn cầu. Nội dung khá bi quan. Các ước tính tạm thời từ WMO cho thấy tám năm qua là những năm nóng kỷ lục khắp toàn cầu. Điều này đã được xác nhận bởi Copernicus, chương trình quan sát Trái đất của EU, trong phân tích riêng được xuất bản lần đầu hồi tháng 1.
Trong vòng tám năm đó, 2022 là một trong những năm mát mẻ nhất, với nhiệt độ bị giảm một phần do La Niña, một kiểu thời tiết toàn cầu. Dù vậy, năm 2022 vẫn là năm chứng kiến mức nhiệt kỷ lục trên khắp châu Mỹ, châu Á và châu Âu. Lũ lụt thảm khốc ở Pakistan đã ảnh hưởng đến khoảng 33 triệu người; trong khi một loạt các cơn bão nhiệt đới tàn phá các nước đông nam châu Phi. Tất cả những hiện tượng thời tiết cực đoan này, vốn ảnh hưởng đến hàng triệu người và tiêu tốn hàng tỷ đô la, đã trở nên tồi tệ hơn ở một mức nào đó do biến đổi khí hậu. Và nóng lên hơn nữa là không thể tránh khỏi, làm gia tăng hậu quả về nhân mạng và tiền bạc.
Kết quả của P&G phản ánh khó khăn trên thị trường tiêu dùng
Procter & Gamble, một trong những công ty hàng tiêu dùng lớn nhất thế giới, sẽ báo cáo thu nhập vào thứ Sáu, qua đó tiết lộ cách các công ty đang chống chọi với lạm phát và lãi suất tăng cao. Giá cao làm giảm tiêu dùng, nhưng đối với một số doanh nghiệp, lạm phát tăng ổn định lại có thể là một may mắn thầm lặng: nếu chi phí đầu vào giảm, lợi nhuận sẽ tăng dù với sản lượng thấp hơn.
P&G, công ty sản xuất tã giấy Pampers, bột giặt Tide, dao cạo râu Gillette và các thương hiệu gia dụng cao cấp khác, đang phải vật lộn với chi phí vận chuyển và sản xuất cao hơn. P&G cũng đã có một quý trước đáng thất vọng, khi giá tăng do lạm phát không thể bù đắp được sản lượng giảm. Có lẽ khách hàng đã đổi sang các thương hiệu rẻ hơn. Kết quả tương tự lần này sẽ gửi đi một tín hiệu đáng ngại về niềm tin tiêu dùng. Kết hợp với những dấu hiệu đáng lo ngại từ thị trường bất động sản, chúng có thể gợi ý về một cuộc suy thoái sắp đến.
