Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Người đứng đầu Bộ Tư lệnh miền Nam của Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết họ đang chiến đấu “ở trung tâm thành phố Gaza.” Israel đã cho cư dân thành phố bốn giờ để sơ tán về phía nam trước khi tiến quân. Trong khi đó, Bộ Y tế do Hamas điều hành ở Gaza cho biết hơn 10.300 người đã thiệt mạng tại khu vực này kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Theo văn phòng nhân đạo của Liên Hiệp Quốc, chỉ có 569 xe tải viện trợ – không có chiếc nào chở nhiên liệu – đã vào Gaza.
António Costa, Thủ tướng Bồ Đào Nha, đã từ chức sau khi cảnh sát khám xét nơi ở chính thức của ông và một số tòa nhà chính phủ. Các công tố viên cho biết Costa đang bị điều tra trong khuôn khổ cuộc điều tra tham nhũng liên quan đến kế hoạch thăm dò lithium và siêu dự án hydro xanh. Chánh văn phòng của Costa đã bị bắt giữ trước đó, và bộ trưởng cơ sở hạ tầng của ông cũng được nêu tên là nghi phạm chính thức trong cuộc điều tra.
Các đồng minh NATO đã quyết định đình chỉ Hiệp ước Lực lượng Vũ trang Thông thường ở Châu Âu. Hiệp ước thời Chiến tranh Lạnh này đã ngăn cản các bên ký kết tập trung lực lượng gần biên giới chung. Động thái này được thúc đẩy bởi việc Nga rút khỏi hiệp ước, điều mà Điện Kremlin tuyên bố một phần là phản ứng trước việc NATO mở rộng gần biên giới nước này. Jake Sullivan, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, tố cáo Nga “coi thường việc kiểm soát vũ khí.”
Trong tháng 9, sản xuất công nghiệp của Đức đã giảm 1,4% so với cùng kỳ tháng trước – lần giảm thứ tư liên tiếp. Mức độ sụt giảm mạnh hơn dự kiến phần lớn là do những điểm yếu trong ngành công nghiệp xe hơi, vốn đã sản xuất ít xe hơn 5%. Sản xuất trong ngành dược phẩm cũng giảm 9,2%. Kinh tế Đức đang gặp khó khăn: quy mô kinh tế đã giảm 0,1% trong quý 3, làm tăng nguy cơ suy thoái.
Saudi Aramco báo cáo lợi nhuận ròng trong quý 3 là 32,6 tỷ USD, giảm 23% so với cùng kỳ năm 2022. Nguyên nhân đến từ giá dầu thô giảm cũng như việc giảm sản lượng bán ra. Tuy nhiên, những sự sụt giảm đó đã được bù đắp phần nào bằng việc giảm phần tiền trả cho chủ mỏ (production royalties), theo đó giúp gã khổng lồ dầu mỏ đánh bại kỳ vọng của các nhà phân tích. Giá cổ phiếu của Saudi Aramco cũng đã tăng lên trong phiên giao dịch sớm.
Nike đã đệ đơn kiện New Balance và Skechers, hai đối thủ sản xuất giày, vì vi phạm công nghệ “flyknit” (sợi nhẹ, độ bền cao) đã được cấp bằng sáng chế để sản xuất giày tập. New Balance phủ nhận mọi hành vi vi phạm, nói rằng Nike không sở hữu “các phương pháp sản xuất truyền thống đã được áp dụng trong ngành trong nhiều thập niên.”
Cơ quan Vũ trụ Châu Âu đã công bố những hình ảnh đầu tiên được chụp bởi kính thiên văn Euclid, được phóng lên vũ trụ hồi tháng 7. Chúng bao gồm những bức ảnh chưa từng có về Tinh vân Đầu Ngựa (Horsehead Nebula), một tinh vân tối nằm trong khu vực hình thành sao khổng lồ chỉ cách Trái Đất 1.375 năm ánh sáng. Euclid đang thực hiện sứ mệnh kéo dài sáu năm để tạo ra bản đồ 3D của hơn một phần ba bầu trời, bằng cách quan sát hàng tỷ thiên hà.
Con số trong ngày: 225 tỷ USD là ngân sách quốc phòng năm 2023 của Trung Quốc, có thể không bao gồm các hạng mục quan trọng như nhập khẩu vũ khí.
TIÊU ĐIỂM
Ứng viên sơ bộ Đảng Cộng hòa tiếp tục tranh luận mà không có Trump
Nhóm ứng viên bầu cử sơ bộ đang giảm dần của Đảng Cộng hòa sẽ tranh luận lần thứ ba vào thứ Tư này. Mike Pence, cựu phó tổng thống, gần đây đã thông báo kết thúc chiến dịch tranh cử của mình. Điều đó đồng nghĩa là chỉ còn lại năm ứng viên vừa đạt ngưỡng số phiếu và lượng tài trợ tối thiểu, vừa sẵn sàng tham gia tranh cử: Ron DeSantis, Chris Christie, Nikki Haley, Vivek Ramaswamy, và Tim Scott.
DeSantis, Thống đốc bang Florida, gần đây đã nhận được sự ủng hộ của Kim Reynolds, người đồng cấp của ông ở Iowa. Tuy nhiên, Haley, cựu đại sứ tại Liên Hiệp Quốc, đã nổi lên trong các cuộc thăm dò sau những màn tranh luận ấn tượng. Bà đang cố gắng cho cử tri và các nhà tài trợ thấy rằng mình có thể đối đầu với Donald Trump, người sẽ lại bỏ qua buổi tranh luận.
DeSantis chế nhạo: “Nếu Donald Trump có gan xuất hiện trong cuộc tranh luận, tôi sẽ đội một chiếc bốt lên đầu.” Cơ hội thực sự rất mong manh: cựu tổng thống nhận được rất ít lợi ích từ buổi tranh luận, bởi ông đã nhận được sự ủng hộ từ gần 60% cử tri sơ bộ của Đảng Cộng hòa.
Con đường mở rộng EU
Vào thứ Tư, Ủy ban Châu Âu sẽ công bố đánh giá của mình về những cải cách mà các quốc gia mong muốn gia nhập khối đã thực hiện. Ứng viên nổi bật nhất là Ukraine. Nhưng nhóm nước đang hy vọng tin tốt cũng bao gồm Gruzia, Moldova, Serbia, và năm quốc gia khác ở Tây Balkan. Sau một thập niên không mở rộng, 27 thành viên hiện tại của EU đã nghiêm túc xem xét việc cho phép các quốc gia mới gia nhập, phần lớn là để chống lại sự xâm lấn địa chính trị của Nga.
Đánh giá hàng năm của ủy ban sẽ đặc biệt có ý nghĩa đối với Ukraine, quốc gia chỉ mới trở thành ứng viên vào tháng 6/2022. Các quan chức châu Âu đang mong đợi một báo cáo tích cực cho Ukraine sau khi người đứng đầu ủy ban, Ursula von der Leyen, đến thăm thủ đô Kyiv vào cuối tuần trước. Điều đó sẽ dẫn đến việc Ukraine bắt đầu các vòng đàm phán kéo dài để gia nhập khối vào cuối năm nay, nếu chính phủ các nước thành viên đồng ý. Các ứng viên triển vọng khác, đặc biệt là Gruzia, có thể sẽ bị đánh giá khắt khe hơn.
Airbus phục hồi mạnh mẽ
Sự phục hồi ổn định của ngành hàng không sẽ được chứng minh vào thứ Tư khi Airbus công bố kết quả quý 3. Tập đoàn hàng không vũ trụ châu Âu dự kiến sẽ công bố rằng doanh thu và lợi nhuận đã vượt xa doanh thu và lợi nhuận cùng kỳ năm ngoái. Số lượng máy bay chở khách được giao đang tiếp tục tăng lên khi nhu cầu đi lại tăng trở lại sau đại dịch. Báo cáo có thể sẽ nhắc lại kế hoạch cung cấp 720 máy bay mới trong năm nay, so với 661 chiếc vào năm 2022.
Airbus cũng muốn xây dựng lại chuỗi cung ứng để đạt tốc độ sản xuất 75 máy bay mỗi tháng vào năm 2026. Để đạt được mục tiêu này, gần đây, hãng đã tạo ra một vị trí mới: giám đốc bộ phận máy bay thương mại. Christian Scherer, một người Đức, sẽ đảm nhận vị trí này, vốn chỉ thấp hơn một bậc so với giám đốc điều hành, Guillaume Faury, một người Pháp. Sự chia rẽ Pháp-Đức từng là vấn đề đối với Airbus trong quá khứ. Nhưng việc bổ nhiệm Scherer, một nhân viên kỳ cựu của công ty, có lẽ sẽ không khơi lại vết thương cũ.
