Thế giới hôm nay: 11/08/2022

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lạm phát tính theo năm ở Mỹ giảm nhẹ trong tháng 7, từ 9,1% trong tháng 6 xuống còn 8,5%. Con số này làm dấy lên hy vọng rằng lạm phát của Mỹ đã đạt đỉnh: giá tiêu dùng nhìn chung không đổi từ tháng 6 đến tháng 7, trong khi giá khí đốt và các mặt hàng khác đã giảm trong những tuần gần đây. Nhưng mức lạm phát này vẫn gần với mức cao nhất của Mỹ trong vòng 40 năm, và giá nhà ở và thực phẩm vẫn đang trên đà tăng.

Donald Trump đã từ chối trả lời các câu hỏi khi bị Chưởng lý New York thẩm vấn, trong cuộc điều tra dân sự về các hồ sơ kinh doanh của gia đình ông. Trump cho biết trong một tuyên bố rằng ông đã viện dẫn quyền trong Tu chính án thứ Năm để chống lại hành động tự buộc tội này. Cuộc điều tra này diễn ra song song với cuộc điều tra của FBI có liên quan đến các hoạt động của Trump sau khi ông rời nhiệm sở.

Trung Quốc tuyên bố chấm dứt các cuộc tập trận quân sự xung quanh Đài Loan, nhưng cho biết vẫn sẽ tiếp tục tuần tra thường xuyên ở Eo biển Đài Loan. Ngoài ra, Văn phòng sự vụ Đài Loan của Trung Quốc cũng đã xuất bản sách trắng đầu tiên về Đài Loan sau 22 năm. So với các phiên bản sách trắng cũ hơn, công bố năm 1993 và 2000, tài liệu mới đã loại bỏ lời hứa trước đây của Trung Quốc là không triển khai binh lính của họ ở Đài Loan sau khi hòn đảo này được “thống nhất” với đại lục.

Softbank cho biết họ sẽ cắt giảm cổ phần của mình tại Alibaba, gã khổng lồ thương mại điện tử của Trung Quốc, bằng cách bán số cổ phiếu trị giá 22 tỷ USD. Tập đoàn đầu tư Nhật Bản cho biết cổ phần của họ ở Alibaba sẽ giảm xuống còn 14,6% trong tháng 9, giảm so với mức 23,7% vào cuối tháng 6. Quyết định được đưa ra hai ngày sau khi Softbank công bố khoản lỗ hàng quý lớn nhất từ trước đến nay – 23,4 tỷ đô la – khiến giám đốc điều hành Son Masayoshi phải tuyên bố cân nhắc cắt giảm chi phí “đáng kể”.

Các công tố viên liên bang Mỹ đã buộc tội một thành viên của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) về việc âm mưu ám sát John Bolton, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia dưới thời Donald Trump. Các quan chức Mỹ cho biết kế hoạch ám sát có lẽ là nhằm trả đũa cho cái chết của Qassem Suleimani, người đứng đầu nhánh hoạt động tại nước ngoài của IRGC, kẻ bị Mỹ giết vào năm 2020. Bộ Tư pháp cho biết nghi phạm, Shahram Poursafi, hiện đang ở nước ngoài.

Theo các nhà chức trách Ukraine, pháo kích của Nga đã giết chết ít nhất 13 người ở vùng Dnipropetrovsk, miền trung Ukraine. Trong một thông báo riêng, Energoatom, công ty năng lượng hạt nhân quốc gia của Ukraine, cảnh báo rằng người Nga có ý định cắt đứt kết nối giữa nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia và lưới điện của Ukraine, và thay vào đó, kết nối nhà máy với lưới điện của Nga. Kế hoạch này đòi hỏi một quá trình khó khăn về mặt kỹ thuật, có thể gây ra những hậu quả tai hại, ông chủ của Energoatom cảnh báo.

Kết quả sơ bộ của cuộc bầu cử tổng thống Kenya cho thấy một cuộc đua sít sao giữa hai ứng viên hàng đầu, William Ruto, đương kim Phó Tổng thống, và Raila Odinga, thủ lĩnh phe đối lập. Tỷ lệ cử tri đi bầu ở mức thấp và ủy ban bầu cử hiện có khoảng một tuần để tuyên bố người chiến thắng. Bạo lực đã từng xảy ra sau khi kết quả của các cuộc bầu cử gần đây được công bố.

Tiêu điểm

Các đồng minh của Ukraine nhóm họp tại Copenhagen

Quân đội Đan Mạch sẽ tham gia huấn luyện binh sĩ Ukraine tại Anh. Thông báo này được đưa ra trước cuộc họp của các đồng minh tại Copenhagen vào thứ Năm, do ba nước kể trên cùng tổ chức. Các bộ trưởng quốc phòng từ 15 quốc gia châu Âu, cùng với Mỹ và Canada, sẽ thảo luận về việc hỗ trợ quân sự thêm cho Ukraine.

Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh viện trợ của phương Tây đã giúp tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine. Hôm thứ Hai, Mỹ cam kết hỗ trợ quân sự thêm 1 tỷ USD, bao gồm chuyển thêm đạn dược cho các bệ phóng tên lửa HIMARS vốn đang tấn công các vị trí của Nga. Giao tranh ở miền đông và miền nam Ukraine hiện vẫn bất phân thắng bại, dù Ukraine dường như đang tập trung lực lượng cho một cuộc phản công nhằm giành lại thành phố Kherson đã bị chiếm đóng.

Cuộc họp cũng nêu bật khía cạnh thứ hai trong cuộc chiến của Vladimir Putin. Bằng cách xâm lược Ukraine, Nga muốn ngăn chặn bất kỳ quốc gia nào gia nhập NATO. Nhưng Phần Lan và Thụy Điển hiện đang đi đúng tiến độ để nhận tư cách thành viên liên minh. Trong khi đó, Anh tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong an ninh châu Âu, bất chấp căng thẳng với EU. Cuộc xâm lược của Putin đúng là đã làm thay đổi kiến trúc an ninh của châu Âu, nhưng không giống như những gì Tổng thống Nga mong đợi.

Tình hình ảm đạm đối với ngành chip Trung Quốc

Nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc, Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC), sẽ báo cáo kết quả kinh doanh quý 2 vào thứ Năm. Trong bối cảnh thị trường chip đang chững lại, kết quả này sẽ được theo dõi chặt chẽ bởi cả các nhà đầu tư lẫn các chính trị gia.

Chip máy tính giữ vai trò quan trọng đối với mọi thứ, từ máy giặt và xe hơi, đến tên lửa hành trình và máy bay chiến đấu. Trung Quốc từ lâu đã nuôi tham vọng xây dựng một ngành công nghiệp chip tiên tiến. Nhưng các biện pháp trừng phạt của Mỹ, bắt đầu dưới thời Donald Trump và được tiếp nối bởi Joe Biden, được thiết kế nhằm ngăn cản Trung Quốc tiếp cận với công nghệ sản xuất chip mới nhất. Tháng 7 vừa qua, SMIC đã tìm ra cách chế tạo loại chip có kích thước chỉ 7 nanomet. Các thành phần nhỏ hơn cũng có nghĩa là chip tốt hơn (dù các thông số kỹ thuật ít có liên quan đến các thông số vật lý của con chip). Thành tích này giúp SMIC rút ngắn khoảng cách công nghệ với TSMC, một công ty Đài Loan, và Samsung, một công ty Hàn Quốc xuống chỉ còn khoảng 5 năm.

Ý nghĩa thành tích của SMIC vẫn chưa rõ ràng. Có thể chỉ một vài thành phần trên chip mới là được thu nhỏ. Và nếu không có quyền tiếp cận các công cụ in thạch bản siêu cực tím (extreme-ultraviolet lithography) mới nhất, được sản xuất tại Hà Lan, không rõ SMIC có thể đưa các sản phẩm của mình đi xa đến đâu.

Khởi nghiệp xe điện đang chững lại

Lời hứa của Rivian về những chiếc xe tải điện xanh, mạnh mẽ đã gây ấn tượng đến mức gần 50.000 người đã đặt hàng trước khi bất kỳ chiếc xe nào được giao. Công ty này đã trở thành tâm điểm của Phố Wall vào năm 2021: định giá của nó đạt hơn 100 tỷ đô la trong đợt IPO lớn nhất trong năm. Nhưng giá cổ phiếu của nó đã giảm gần 2/3 trong năm nay. Và doanh thu quý 2, được công bố vào thứ Năm, sẽ cho thấy tăng trưởng đang chững lại hơn là tăng tốc.

Những vấn đề của Rivian rất quen thuộc. Khó khăn về chuỗi cung ứng và tình trạng lạm phát cao đang khiến công ty không thể đáp ứng được nhu cầu khổng lồ. Các công ty khởi nghiệp sản xuất xe điện khác, chẳng hạn như Arrival và Lordstown Motors, cũng đang gặp khó khăn. Bất chấp số lượng đặt hàng ấn tượng của Rivian, với 90.000 khách hàng đang chờ đợi, chỉ có 2.553 chiếc xe lăn bánh khỏi dây chuyền lắp ráp của hãng trong quý đầu tiên của năm. Việc này dẫn đến khoản lỗ 1,6 tỷ đô la. Giờ đây, công ty đang phải đối mặt với khủng hoảng chi phí, buộc nó phải sa thải 6% nhân công.