Thế giới hôm nay: 16/04/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các đồng minh phương Tây khuyên Israel nên kiềm chế khi đáp trả cuộc tấn công của Iran hôm thứ Bảy. Tổng thống Mỹ Joe Biden kêu gọi Israel “nhận chiến thắng” sau khi bắn hạ gần 350 máy bay không người lái và tên lửa phóng về phía lãnh thổ của mình. Lực lượng Mỹ, Anh, Pháp và Jordan đã giúp đẩy lùi cuộc tấn công. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng kêu gọi Israel “tránh mở rộng xung đột” trong khu vực; còn ngoại trưởng Anh David Cameron cho biết ông sẽ không ủng hộ một “cuộc tấn công trả đũa.” Nội các chiến tranh của Israel đã họp vào thứ Hai để bàn cách phản ứng với Iran.

Tesla sẽ sa thải hơn 10% nhân viên, theo một bản ghi nhớ mà tạp chí Electrek nhận được. Elon Musk, ông chủ của công ty, đã nói với các nhân viên rằng “phải [sa thải]” để giúp Tesla “tinh gọn, đổi mới và khao khát chu kỳ tăng trưởng tiếp theo.” Tesla đang bị cạnh tranh gay gắt từ các sản phẩm thay thế giá rẻ của Trung Quốc.

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long cho biết ông sẽ từ chức vào ngày 15/5. Người kế nhiệm ông là Lawrence Wong (Hoàng Tuần Tài), đương kim phó thủ tướng, người cũng giữ chức bộ trưởng tài chính. Ông Hoàng từ lâu đã được dự đoán sẽ kế nhiệm ông Lý, người tại vị 20 năm nay. Trong năm qua Đảng Hành động Nhân dân cầm quyền đã bị vướng vào các cáo buộc tham nhũng.

FBI mở cuộc điều tra hình sự về vụ tàu container chết máy đâm vào cầu Francis Scott Key ở Baltimore hồi tháng 3. Tờ Washington Post đưa tin các nhà điều tra đang điều tra xem thủy thủ đoàn có nhận thức được rủi ro trước khi rời cảng Baltimore hay không. FBI đã tiến hành khám xét con tàu Dali theo ủy quyền của tòa án.

Giá kim loại cơ bản tăng vọt sau khi Sàn Giao dịch Kim loại London (LME) mở cửa lần đầu kể từ khi Mỹ và Anh đưa ra các lệnh trừng phạt nhắm vào kim loại của Nga. Nhôm tăng 2,7% và niken tăng 1,9%. Nguồn cung được sản xuất tại Nga từ ngày 13 tháng 4 hiện bị cấm vào các kho được phê duyệt. Tỷ trọng nhôm của Nga trong kho của LME đứng ở mức 91% vào tháng trước, trong khi niken của Nga đứng ở mức 36%.

Goldman Sachs báo cáo lợi nhuận tăng 28% trong quý vừa qua. Kết quả này đánh dấu mức thu nhập trên mỗi cổ phiếu cao nhất của ngân hàng kể từ năm 2021 và chủ yếu được thúc đẩy bởi doanh thu từ các bộ phận ngân hàng đầu tư và giao dịch. Ông lớn Phố Wall vẫn đang thu xếp một dự án (đã thất bại) nhằm tiến vào mảng cho vay tiêu dùng bắt đầu từ năm 2016.

Bạo lực bùng phát tại quốc hội Gruzia khi một nhân vật đối lập đấm một chính trị gia cấp cao của chính phủ trong cuộc tranh luận về dự luật “đặc vụ nước ngoài”. Luật này bị rút lại sau các cuộc biểu tình năm ngoái, nhưng được giới thiệu lại bởi Irakli Kobakhidze, người trở thành thủ tướng sau khi người tiền nhiệm từ chức. Đảng của ông tuyên bố dự luật này là cần thiết để chống lại “các giá trị giả tự do;” trong khi phe đối lập coi nó như một phương tiện để bóp nghẹt bất đồng chính kiến.

Con số trong ngày: 3,2 nghìn tỷ USD, là vốn hóa thị trường của Microsoft, công ty giá trị nhất thế giới.

TIÊU ĐIỂM

Israel sẽ làm gì tiếp theo?

Các đồng minh thân cận nhất của Israel đều có một thông điệp nhất trí: đừng vội vàng. Đã có một loạt hoạt động ngoại giao vào thứ Hai nhằm mục đích làm chậm phản ứng có thể có của Israel đối với hàng loạt tên lửa và máy bay không người lái do Iran bắn vào nước này vào tối thứ Bảy. Ngoại trưởng Anh David Cameron kêu gọi Israel hãy “thông minh.” Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết Israel nên đáp trả bằng cách “cô lập Iran” thay vì leo thang xung đột. Các quốc gia Ả Rập cũng truyền đi những thông điệp tương tự một cách riêng tư.

Israel vẫn đang quyết định xem phải làm gì. Các thành viên trong nội các chiến tranh của nước này, họp vào cả Chủ nhật lẫn thứ Hai, nhìn chung ủng hộ việc tấn công đáp trả nhưng còn bất đồng về thời điểm và cách thức.

Một phản ứng có thể sẽ không xảy ra ngay lập tức. Hôm thứ Hai, Israel đã dỡ bỏ các hạn chế đối với tụ họp công cộng và mở cửa trường học trở lại. Tuần tới là lễ Vượt Qua – một thời điểm không hề phù hợp nếu bị Iran trả đũa. Tuy vậy, ngay cả khi nó bị trì hoãn, các nhà ngoại giao cho rằng gần như không thể tránh khỏi việc Israel sẽ trả đũa.

Trung Quốc tăng trưởng tốt trong quý 1

Khi các nhà lãnh đạo Trung Quốc đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế “khoảng” 5% trong năm nay, mục tiêu của họ được cho là đầy tham vọng. Nhưng số liệu công bố vào thứ Ba có thể sẽ cho thấy GDP trong quý đầu năm đang đi đúng hướng tới mục tiêu này. Và một đơn vị tư nhân gần đây đã nâng dự báo tăng trưởng của họ trong năm nay.

Tuy vậy, giới lãnh đạo không nên ăn mừng sớm. Thị trường bất động sản vẫn đang chững lại. Phần lớn khả năng phục hồi bất ngờ của nền kinh tế trong năm nay đều đến từ xuất khẩu, vốn có thể đối mặt với các rào cản bảo hộ trong tương lai. Ngoài ra còn có mối đe dọa mang tên giảm phát.

Thật vậy, ngân hàng Morgan Stanley đã kết hợp việc tăng dự báo tăng trưởng với triển vọng lạm phát yếu hơn. Hiện tại họ cho rằng chỉ số giảm phát GDP, thước đo giá cả, sẽ giảm năm thứ hai liên tiếp vào năm 2024. Lần gần nhất điều này xảy ra là vào năm 1999. Hoặc – như các nhà lãnh đạo Trung Quốc có thể nói – một thay đổi chưa từng thấy trong thế kỷ này.

Tình hình Kế hoạch Rwanda của Anh

Hai năm trước, chính phủ Anh công bố kế hoạch trục xuất người xin tị nạn đến Rwanda. Bằng chương trình này, họ hy vọng có thể ngăn người di cư trái phép trên những chiếc thuyền nhỏ qua eo biển Manche. Nhưng tính hợp pháp của nó đã bị Tòa án Tối cao thách thức; và vào tháng 11 năm 2023, Toà tuyên bố Rwanda không bảo vệ nhân quyền và do đó kế hoạch này có thể khiến những người xin tị nạn phải quay lại các quốc gia nguy hiểm.

Đạo luật mà chính phủ hy vọng sẽ khiến kế hoạch của họ không bị thách thức pháp lý sẽ được Quốc hội thông qua vào cuối tuần. Các nghị sĩ sẽ bỏ phiếu về việc sửa đổi Dự luật An toàn Rwanda để các chuyến bay không thể bị cản trở bởi phán quyết bất lợi của tòa.

Theo The Times, bất chấp những khó khăn trong việc thực hiện kế hoạch Rwanda, chính phủ đã bắt đầu tìm các nước khác để gửi người xin tị nạn đến. Armenia, Botswana, và Costa Rica có thể là những điểm đến tiếp theo.