Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tổng thống Volodymyr Zelensky đã hoãn tất cả các kế hoạch công du quốc tế khi cuộc tấn công của Nga xung quanh Kharkov ở phía đông bắc Ukraine tiếp tục giành được thắng lợi. Reuters đưa tin binh lính Nga đã tiến vào Vovchansk, nơi quân đội Ukraine và Nga cho tới nay vẫn giao tranh ác liệt. Quân đội Ukraine đã rút quân khỏi một số ngôi làng khác trong khu vực khi quân Nga tiến vào.
S&P500 lên mức cao nhất mọi thời đại sau khi tỷ lệ lạm phát năm của Mỹ giảm còn 3,4% trong tháng 4, từ mức 3,5% của tháng 3. Lạm phát cốt lõi — loại bỏ chi phí năng lượng và thực phẩm — là 3,6%, mức thấp nhất kể từ tháng 4 năm 2021. Đây là tin nhẹ nhõm cho các nhà hoạch định chính sách tại Cục Dự trữ Liên bang, những người lo lắng lạm phát đang gia tăng. Chủ tịch Fed Jerome Powell đã ám chỉ rằng lãi suất sẽ còn ở mức cao kéo dài.
Thủ tướng Slovakia Robert Fico đang “chiến đấu giành sự sống” trong bệnh viện sau khi bị bắn nhiều phát vào hôm thứ Tư, bộ trưởng quốc phòng nước này cho biết. Một quan chức xác nhận rằng vụ tấn công – xảy ra khi ông Fico đang chào hỏi người dân ở thị trấn miền trung Handlova – là một “âm mưu ám sát” và một “hành động có động cơ chính trị.” Tổng thống Zuzana Caputova lên án “vụ tấn công tàn bạo.”
Tổng thống Joe Biden và Donald Trump sẽ tranh luận vào tháng 6 và tháng 9 sau khi ông Biden đưa ra đề nghị tham gia hai cuộc tranh luận không khán giả. Cuộc tranh luận đầu tiên sẽ được CNN phát sóng vào ngày 27/6; còn lần thứ hai là trên đài ABC vào ngày 10 tháng 9.
Liên minh châu Âu kêu gọi Israel chấm dứt chiến dịch quân sự ở Rafah “ngay lập tức,” cảnh báo hành động của nước này sẽ “gây căng thẳng” cho mối quan hệ với EU. Israel đã hứa tiến hành một cuộc xâm lược trên bộ quy mô lớn, và gần 450.000 người đã phải tản cư theo lệnh sơ tán của nước này. Xe tăng được cho là đã tiến sâu hơn vào Rafah vào thứ Ba. Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết họ đang chống lại “các mục tiêu khủng bố” ở Rafah.
Sản xuất công nghiệp trên toàn khu vực đồng euro tăng 0,6% so với tháng trước trong tháng 3. Nhưng nếu không tính Ireland, nó giảm 0,5%. Sản lượng giảm ở các nền kinh tế lớn nhất khối, bao gồm Đức, Tây Ban Nha, và Pháp. GDP tăng trong quý đầu tiên, làm dấy lên hy vọng châu Âu đã vượt qua đáy, nhưng số liệu sản xuất mới có thể làm giảm lạc quan trên thị trường.
Con số trong ngày: từ năm 2019 đến 2023, số sinh viên quốc tế được nhận vào các trường đại học Anh tăng 70%.
TIÊU ĐIỂM
Putin thăm Trung Quốc
Vladimir Putin sẽ đến Bắc Kinh vào thứ Năm sau khi nhậm chức nhiệm kỳ tổng thống mới. Đã hơn hai năm kể từ khi ông và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố tình hữu nghị “không giới hạn.” Kể từ đó, Nga đã trở thành đối tác quan trọng hơn bao giờ hết trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm phá bỏ trật tự thế giới do Mỹ lãnh đạo. Hai nước đã tăng tần suất tập trận quân sự chung và khối lượng thương mại song phương. Ngược lại, Mỹ thắt chặt trừng phạt đối với hoạt động thương mại đó.
Điều đáng lo ngại nhất là các mặt hàng công nghệ lưỡng dụng của Trung Quốc (dùng được cả trong dân sự và quân sự) đang chảy vào các nhà sản xuất vũ khí Nga. Theo ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, Nga sẽ gặp khó khăn ở Ukraine nếu không có nguồn hỗ trợ này. Ông Tập đáp lại rằng Trung Quốc “không phải là nguồn gốc của cuộc khủng hoảng này, không phải là một bên trong đó, cũng không phải là một bên tham gia.” Ông Tập đơn giản là “bạn thân” của ông Putin, người đứng sau cuộc chiến.
NATO họp lãnh đạo quốc phòng
Các lãnh đạo quốc phòng của NATO sẽ họp vào thứ Năm để thảo luận về tiến độ của các kế hoạch đã được thống nhất tại thượng đỉnh năm ngoái ở Vilnius nhằm củng cố liên minh 32 thành viên. Nhưng đứng đầu chương trình nghị sự sẽ là những diễn biến đáng quan ngại của cuộc chiến ở Ukraine. Tham mưu trưởng quốc phòng Ukraine, tướng Anatoliy Barhylevych, sẽ có thông báo ngắn gọn cho các đồng minh NATO.
Bất chấp việc Mỹ duyệt khoản hỗ trợ quân sự trị giá 61 tỷ USD hồi ba tuần trước và chuyển đến Ukraine số đạn dược rất cần thiết, bao gồm cả tên lửa ATACMS tầm xa, Nga vẫn đang tận dụng lợi thế hỏa lực và nhân lực của mình. Cuộc tấn công mới nhất vào Kharkiv, thành phố lớn thứ hai Ukraine, không nhằm mục đích chiếm thành phố này mà nhằm kéo căng lực lượng Ukraine dọc theo chiến tuyến dài 1.200km, làm giảm khả năng phòng thủ của họ trước nỗ lực chính của Nga ở Donbas. Nga cũng đang khai thác sự suy yếu của lực lượng phòng không Ukraine bằng cách tăng nhịp độ và độ chính xác của bom lượn vào các vị trí của quân Ukraine. Lời cầu xin khẩn cấp của tổng thống Volodymyr Zelensky về việc bổ sung thêm hệ thống phòng không Patriot chỉ được chú ý một cách muộn màng.
Kinh tế Israel bị thiệt hại nặng vì chiến tranh
Thiệt hại đối với nền kinh tế Israel từ cuộc chiến ở Gaza tệ hơn mọi dự đoán. Israel đã huy động hơn 300.000 quân dự bị, ảnh hưởng đến khoảng 7% lực lượng lao động của nước này. Đầu tư cố định giảm 1/4 vào cuối năm 2023. Hậu quả là chính phủ bị giảm nguồn thu thuế đúng vào lúc chi tiêu tăng. Tính theo năm, GDP của Israel đã giảm 1/5 trong quý cuối năm 2023, trong khi thâm hụt ngân sách tăng vọt. Nợ của nước này cũng tăng lên nhanh chóng. S&P Global Ratings, một cơ quan xếp hạng, đã hạ xếp hạng tín dụng quốc gia của Israel vào tháng 4.
Vì vậy, số liệu GDP mới nhất của Israel trong ba tháng đầu năm nay, được công bố vào thứ Năm, sẽ được theo dõi chặt chẽ. Moody’s Investor Service, một cơ quan xếp hạng khác, tiếp tục giữ nguyên đánh giá tiêu cực về Israel vào thứ Sáu tuần trước. Câu hỏi quan trọng sẽ được trả lời vào thứ Năm là liệu các nhà đầu tư đã quay trở lại hay chưa, dù điều đó không ảnh hưởng mấy đến cuộc chiến.
