Thế giới hôm nay: 17/09/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Người đàn ông bị tình nghi tìm cách ám sát Donald Trump, ứng viên tổng thống Mỹ của đảng Cộng hòa, đã bị tòa án ở Florida buộc tội cấp liên bang liên quan đến súng. Ryan Wesley Routh, 58 tuổi đến từ Bắc Carolina, được cho là bị phát hiện cầm súng gần nơi cựu tổng thống chơi golf vào Chủ Nhật. Tổng thống Mỹ Joe Biden nói Sở Mật vụ “cần thêm trợ giúp” để bảo vệ ông Trump, người đã sống sót sau một vụ ám sát khác cách đây hai tháng.

Stéphane Séjourné được đề cử vào vai trò ủy viên châu Âu mới của Pháp. Ông sẽ thay thế Thierry Breton, người đã đột ngột từ chức sau khi cáo buộc chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen gây sức ép đòi chính phủ Pháp rút lại ủng hộ đối với ông. Bà von der Leyen, người dự kiến ​​sẽ công bố một nhóm ủy viên mới vào thứ Ba, đã nhiều lần xung đột với ông Breton, người hay chỉ trích cách tiếp cận của bà trong việc lãnh đạo ủy ban.

BP cho biết sẽ bán mảng trang trại điện gió trên đất liền của hãng tại Mỹ. Gã khổng lồ năng lượng Anh cho biết họ sẽ từ bỏ BP Wind Energy – được cho là có giá trị khoảng 2 tỷ đô la – để dành nhiều nguồn lực hơn cho năng lượng mặt trời. Công ty, cũng đang quay lại tập trung vào dầu khí, gặp nhiều khó khăn về lợi nhuận của các khoản đầu tư xanh trong những năm gần đây.

Đồng yên tăng giá lên gần 140 yên đổi một đô la, cao nhất kể từ tháng 7 năm 2023. Đồng bản tệ của Nhật đã có một mùa hè đầy biến động, khi giảm giá sâu nhất trong 37 năm rồi lại tăng giá vào tháng 7 và tháng 8 sau một loạt các biện pháp can thiệp thị trường tiền tệ của Ngân hàng Nhật Bản. Đồng yên tiếp tục phục hồi chỉ vài ngày trước khi Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ dự kiến ​​sẽ cắt giảm lãi suất.

Thủ tướng Anh Keir Starmer đã đến thăm Rome để thảo luận về các cách giải quyết vấn đề nhập cư bất hợp pháp với Giorgia Meloni, người đồng cấp Ý cực hữu của ông. Chính phủ Lao động trung tả của Starmer đã đặt mục tiêu cắt giảm số lượng người di cư đến Anh bằng thuyền nhỏ. Ông cho biết quan tâm đến kế hoạch xử lý đơn xin tị nạn của Ý tại Albania, nói rằng ông sẽ “xem xét những gì hiệu quả.”

Harland and Wolff, công ty đóng tàu Titanic, đã tuyên bố phá sản và chỉ định Teneo, một công ty tư vấn, làm người quản lý. Các cổ đông của công ty 163 năm tuổi này có thể sẽ thấy giá trị đầu tư của họ trong doanh nghiệp bị xóa sổ. Dự kiến một số lượng không xác định nhân viên cũng sẽ bị sa thải. Harland and Wolff gặp khó khăn khi ngành đóng tàu sau thế chiến của Anh suy thoái sâu.

Con số trong ngày: trong số mười công ty trị giá nhất thế giới, có tới bảy hoạt động trong lĩnh vực sản xuất chip.

TIÊU ĐIỂM

Hôm nay công bố các uỷ viên châu Âu

Sau cuộc bầu cử khu vực đầy biến động ở Đức và việc bổ nhiệm thủ tướng mới ở Pháp, lục địa già đang bận rộn cơ cấu lại dàn lãnh đạo của mình. Vào thứ Ba sẽ đến lượt Ủy ban châu Âu làm mới các vị trí lãnh đạo cấp cao.

Ursula von der Leyen, tân chủ tịch nhánh hành pháp của Liên minh châu Âu, sẽ công bố vai trò của 26 ủy viên, mỗi người được một nước thành viên của khối bổ nhiệm, trong năm năm tới. Các vị trí hoàn toàn mới dự kiến ​​sẽ được công bố, bao gồm quốc phòng và nhà ở. Nhưng những chiếc ghế quan trọng nhất sẽ nằm trong các lĩnh vực mà EU có thực quyền, chẳng hạn như thực thi các quy tắc chống độc quyền, thương mại, và các vấn đề xanh.

Các ứng viên được đề xuất sẽ phải ra điều trần tại Nghị viện châu Âu trước khi nhậm chức vào cuối năm. Cựu thủ tướng Estonia Kaja Kallas đã được đảm bảo là uỷ viên phụ trách ngoại giao của EU. Những người khác vẫn đang háo hức đợi tin từ von der Leyen.

Lần thoát hiểm thứ hai của cựu tổng thống Trump

Thông tin về vụ ám sát hụt Donald Trump nhanh chóng được xác nhận. Một mật vụ phát hiện nòng súng nhô ra khỏi hàng rào khi cựu tổng thống đang chơi tại câu lạc bộ golf của ông ở Florida. Các mật vụ nổ súng và kẻ tấn công bỏ chạy; cảnh sát bắt giữ Ryan Wesley Routh. Ông Trump ngay sau đó nói rằng ông ước có thể kết thúc ván golf dang dở của mình.

Vài ngày tới sẽ là cuộc tìm kiếm những chi tiết khó nắm bắt. Trước hết là vì sao Mật vụ lại có thể để lọt một kẻ ám sát tiềm năng tiếp cận ông Trump trong phạm vi vài trăm mét, lần thứ hai trong mùa hè này. Một câu hỏi lớn là liệu ông Trump có thể tận dụng lần thoát hiểm trong gang tấc thứ hai của mình để chuyển chú ý khỏi màn trình diễn tệ hại của ông trong cuộc tranh luận với Kamala Harris hôm 10 tháng 9 hay không. Sau lần tranh luận đầu, ông Trump đã đắm mình trong sự tâng bốc. Ông đang hy vọng tâm lý đồng cảm sẽ giúp ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11.

Chính phủ mới của Hà Lan trình dự thảo ngân sách

Thứ Ba là “Prinsjesdag” ở Hà Lan, ngày bắt đầu năm chính trị. Đây là cơ hội lớn đầu tiên để người Hà Lan tìm hiểu xem họ nên mong đợi gì từ chính phủ liên minh mới, chính phủ cánh hữu nhất kể từ Thế chiến thứ Hai. Bài phát biểu do Vua Willem-Alexander đọc (nhưng do thủ tướng Dick Schoof chấp bút) sẽ chỉ ra định hướng chung. Chi tiết sẽ được công bố sau, khi bộ trưởng tài chính trình lên quốc hội một chiếc cặp mang tính nghi lễ chứa dự thảo ngân sách mới.

Cuộc tranh luận về ngân sách hứa hẹn sẽ gay gắt. Chính phủ đã hứa cắt giảm nhập cư, nhưng kế hoạch của họ có thể là bất hợp pháp. Họ đã hủy bỏ một kế hoạch phức tạp về việc trả tiền cho nông dân để giảm lượng khí thải nitơ nhằm tuân thủ các quy định của EU. Các thành phần cực hữu của chính phủ có mối quan hệ căng thẳng với các thành phần trung dung, và các bộ trưởng đôi khi xung đột với các thành viên khác của liên minh ngay tại nghị trường. Người Hà Lan đang tự hỏi chính phủ mới này cực đoan đến đâu – và sẽ tồn tại được bao lâu.

Hôm nay Liên Hợp Quốc công bố báo cáo về Venezuela

Vào thứ Ba, Liên Hợp Quốc sẽ công bố báo cáo thường niên mới nhất về chế độ của Nicolás Maduro. Báo cáo lần này dự kiến tiếp tục ảm đạm. Phái đoàn điều tra thực tế của LHQ đã thu thập bằng chứng về các hành vi vi phạm nhân quyền nghiêm trọng trong năm năm qua. Năm 2022, phái đoàn kết luận có đủ căn cứ để tin rằng lực lượng an ninh đã phạm tội ác chống lại loài người. Ngoài ra còn có cuộc bầu cử vào cuối tháng 7 mà ông Maduro đã đánh cắp. Kể từ đó, ông đã phát động một làn sóng đàn áp, buộc nhà lãnh đạo phe đối lập phải lưu vong và bỏ tù hơn 1.000 người Venezuela.

Song chỉ trích khó có thể thay đổi được nhà độc tài. Ông Maduro thích tạo ấn tượng rằng ông không quan tâm đến việc người ngoài nghĩ gì về mình. Nhưng có lẽ ông nên quan tâm: bằng chứng của phái đoàn điều tra thực tế dự kiến ​​sẽ là một phần trong cuộc điều tra của Tòa án Hình sự Quốc tế về chế độ vô luật pháp của ông.