Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Israel tiếp tục không kích Beirut, thủ đô của Lebanon, trong đêm. Hôm thứ Bảy, Hamas cho biết không kích của Israel vào một trại tị nạn ở miền bắc Lebanon đã giết chết Saeed Atallah Ali, một trong những chỉ huy của nhóm. Israel tuyên bố đã tấn công khoảng 2.000 mục tiêu của Hezbollah ở miền nam Lebanon, dù điều này không ngăn được các lực lượng do Iran hậu thuẫn bắn trả. Lực lượng Israel cũng đã tấn công một nhà thờ Hồi giáo ở thị trấn Deir al-Balah miền bắc Gaza, giết chết ít nhất 19 người, theo chính quyền Palestine.
Khi đến thăm Kyiv, bộ trưởng quốc phòng Hà Lan Ruben Brekelmans đã cam kết tài trợ 400 triệu euro (440 triệu đô la) cho việc phát triển chương trình máy bay không người lái của Ukraine. Ông cũng hứa cung cấp thêm máy bay chiến đấu F-16 trong những tháng tới. Cam kết này được đưa ra vào thời điểm quan trọng – những nỗ lực đẩy lùi quân Nga đã dừng lại, và chiến trường đã trở thành một cuộc chiến tiêu hao, gây ra mệt mỏi cho người Ukraine và các đồng minh của họ.
Chưa tới 28% dân số Tunisia đi bầu tổng thống vào Chủ Nhật. Điều này thật ra không quá ngạc nhiên khi đương kim tổng thống Kais Saied chạy đua không đối thủ. Chỉ hai ứng viên khác thực sự có tên trên lá phiếu, và một người đã bị tuyên án tù 12 năm. Kể từ khi đắc cử vào năm 2019, ông Saied trở nên ngày càng độc đoán trong khi nền kinh tế tiếp tục suy yếu.
Sue Gray đã từ chức chánh văn phòng của thủ tướng Anh Keir Starmer. Là cựu công chức, bà bị chỉ trích vì kém hiệu quả và sẽ được thay thế bởi Morgan McSweeney, một trong những kiến trúc sư cho chiến thắng của Đảng Lao động hồi tháng 7. Hai người được cho là có mối quan hệ căng thẳng. Starmer cũng đã công bố một số thay đổi khác trong đội ngũ nhân viên của ông.
CEO Volkswagen, Oliver Blume, cảnh báo rằng mức thuế đối với xe điện Trung Quốc được EU phê duyệt vào thứ Sáu có thể gây nguy hiểm cho ngành công nghiệp ô tô Đức, trong một cuộc phỏng vấn với tờ Bild am Sonntag của Đức. Ông dự đoán Trung Quốc sẽ trả đũa, khiến các công ty Đức phải chịu “những bất lợi đáng kể” ở thị trường Trung Quốc. Đức, nước xuất khẩu ô tô sang Trung Quốc và có một số nhà máy tại đó, đã bỏ phiếu chống lại biện pháp tăng thuế.
GDP của Việt Nam tăng 7,4% trong ba tháng tính đến cuối tháng 9 so với cùng kỳ năm trước. Các nhà phân tích dự đoán mức tăng trưởng chỉ là 6,1%, vì Bão Yagi khiến hoạt động sản xuất tại nhà máy giảm lần đầu sau năm tháng. Tăng trưởng mạnh mẽ của Việt Nam là nhờ đầu tư nước ngoài và nhu cầu xuất khẩu cao.
Rwanda sẽ thử nghiệm vắc-xin chống virus Marburg, sau khi tuyên bố bùng dịch vào ngày 27 tháng 9. Căn bệnh này, hiện chưa có phương pháp điều trị được chấp thuận và có thể gây tử vong đến 88% các trường hợp tùy thuộc vào chủng virus và cách kiểm soát nhiễm trùng, đã giết chết 12 người cho đến nay. Chính phủ Rwanda đã ghi nhận 46 ca nhiễm.
Theo Bloomberg, Ả Rập Saudi đã tăng giá bán dầu thô chính thức cho người mua ở châu Á. Giá dầu tăng hơn 8% vào tuần trước, đánh dấu mức tăng hàng tuần lớn nhất trong gần hai năm qua. Các nhà giao dịch lo ngại nếu Israel nhắm vào các cơ sở dầu mỏ của Iran, Iran và các tay chân có thể trả đũa bằng cách phá vỡ cơ sở hạ tầng năng lượng trong khu vực.
Con số trong ngày: 140.000, là số lượng tế bào thần kinh trong não của một con ruồi giấm.
TIÊU ĐIỂM
Hôm nay tròn một năm vụ tấn công của Hamas
Thứ Hai là kỷ niệm một năm vụ tấn công ngày 7 tháng 10, khi các chiến binh Hamas vượt biên từ Gaza vào Israel giết chết hơn 1.100 người, bắt thêm 251 người làm con tin. Israel sẽ kỷ niệm bằng các sự kiện tưởng niệm — và các cuộc họp cấp cao để xác định cách thức tiến hành cuộc chiến với Iran.
Hôm 6 tháng 10, hai lữ đoàn Israel bao vây Jabalia, ngay phía bắc của Thành phố Gaza, nơi Hamas đã tái lập sự hiện diện sau khi bị Lực lượng Phòng vệ Israel đánh đuổi. Còn ở phía bắc, quân đội đã phá hủy các đường hầm ở Lebanon mà Hezbollah sử dụng để bắn vào các cộng đồng biên giới của Israel. Nhưng điều quan trọng nhất trong tâm trí của các nhà lãnh đạo Israel là trả đũa Iran vì 181 tên lửa đạn đạo được phóng về phía họ vào ngày 1 tháng 10. Những mục tiêu tiềm năng bao gồm các địa điểm hạt nhân và cơ sở hạ tầng dầu mỏ của Iran. Cuộc chiến đã trở thành một cuộc xung đột khu vực. Quy mô trả thù của Israel sẽ quyết định mức độ leo thang xung đột.
Toà Tối cao Mỹ sắp công bố nhiều phán quyết quan trọng
Các thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ trở lại sau kỳ nghỉ hè vào thứ Hai. Mùa nghị án mới mang đến một loạt các vụ kiện gây tranh cãi, ngay cả khi các vụ bê bối về đạo đức, rò rỉ thông tin nội bộ, và tỉ lệ ủng hộ thấp của công chúng ngày càng dẫn đến nhiều lời kêu gọi cải cách đối với toà.
Các quy định về súng ma – vũ khí lắp ráp từ các bộ dụng cụ, và do đó không thể truy nguồn gốc – sẽ đến bàn của các thẩm phán vào ngày 8 tháng 10. Ngày hôm sau là câu hỏi liệu Oklahoma có phải xử tử Richard Glossip hay không, mặc dù, như giới chức thừa nhận, các công tố viên đã che giấu bằng chứng quan trọng trong phiên tòa xét xử ông. Các quy tắc kiểm soát ô nhiễm nước sẽ đối mặt thử thách pháp lý từ San Francisco vào tuần sau.
Các hương vị thuốc lá điện tử hấp dẫn trẻ em, luật chứng minh độ tuổi để truy cập nội dung khiêu dâm trực tuyến, và lệnh cấm chăm sóc y tế cho trẻ em chuyển giới cũng nằm trong chương trình nghị án. Trong những tuần tới, các thẩm phán cũng có thể bị cuốn vào các tranh chấp bầu cử – đặc biệt là nếu Donald Trump tiếp tục tìm cách lật ngược thất bại. Điều đó sẽ đặt các thẩm phán vào tâm điểm dư luận, hơn bao giờ hết.
Maldives hàn gắn quan hệ với Ấn Độ
Tổng thống Maldives Mohammed Muizzu sẽ gặp thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Delhi vào thứ Hai. Ông Muizzu được bầu vào tháng 11 với lời hứa đưa quần đảo tách khỏi Ấn Độ và tăng cường quan hệ với Trung Quốc. Ông giữ lời hứa ngay từ đầu. Sau cuộc bầu cử, ông Muizzu đến thăm Trung Quốc trước Ấn Độ, phá vỡ một phong tục lâu đời, và đã ký thỏa thuận hợp tác quốc phòng với Trung Quốc. Lính Ấn Độ đồn trú tại Maldives đã rút quân.
Nhưng ông Muizzu dường như đã thay đổi chiến thuật. Đây là chuyến thăm Ấn Độ thứ hai của ông kể từ khi nhậm chức, sau lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Modi hồi tháng 6. Chính phủ của ông một lần nữa đang ve vãn khách du lịch Ấn Độ, nhiều người trong số họ đã chọn đi nghỉ ở nước khác khi căng thẳng ngoại giao gia tăng. Trong chuyến đi của mình, ông Muizzu dự kiến sẽ tìm kiếm cứu trợ từ Ấn Độ để tránh vỡ nợ. Có vẻ như ông đã nhận ra, dù muộn màng, rằng hai người bạn lớn thì tốt hơn chỉ một người.
Các nước Trung Đông dần dần chuyển hướng sang du lịch
Các nền kinh tế vùng Vịnh muốn chuyển hướng khỏi nhiên liệu hóa thạch. Họ đã đầu tư hàng tỷ đô la vào cơ sở hạ tầng, hy vọng thu hút khách du lịch với nhu cầu cho nhà hàng và khách sạn sang trọng. Khi Abu Dhabi National Hotels, một đơn vị điều hành chuỗi khách sạn toàn cầu cao cấp, niêm yết mảng phục vụ ăn uống của họ trên Sàn Giao dịch Chứng khoán Abu Dhabi vào thứ Hai, các lãnh đạo xứ dầu mỏ sẽ được biết liệu chiến lược của họ có hiệu quả hay không. Đợt IPO có khả năng huy động được 300-400 triệu đô la.
Các công ty toàn cầu chắc chắn nhìn thấy cơ hội. IHG, một đơn vị điều hành khách sạn khác, đã thông báo mở “tòa tháp khách sạn cao nhất thế giới” tại Dubai vào năm tới. Marriott International, công ty quản lý khách sạn của Mỹ, có kế hoạch mở 40 khách sạn ở Ả Rập Saudi. Fitch Ratings cho biết đóng góp của ngành du lịch vào GDP của Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh, một nhóm gồm sáu quốc gia, sẽ tăng từ 130 tỷ đô la lên hơn 340 tỷ đô la. Con số này tương đương hơn 10% GDP của khu vực.
