Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Israel cho biết trong 24 giờ qua đã tấn công khoảng 300 mục tiêu ở Lebanon. Các cuộc tấn công nhắm vào “hệ thống và các căn cứ” kinh tế của Hizbullah, bao gồm Hiệp hội al-Qard al-Hassan, được cho là bên quản lý tài chính của Hizbullah. Đơn vị này có hơn 30 chi nhánh trên khắp Lebanon. Văn phòng nhân quyền của Liên Hợp Quốc lên án các cuộc tấn công vì đã gây ra “làn sóng tản cư mới” và nhắm vào những mục tiêu không hợp pháp theo luật nhân đạo quốc tế.
Lần đầu tiên sau hai tháng, Donald Trump vươn lên dẫn trước trong mô hình bầu cử Mỹ của The Economist, với xác suất chiến thắng 54 trên 100. Cũng như các cuộc thăm dò toàn quốc trước đó cho thấy nhiều cử tri lưỡng lự và các cử tri đảng thứ ba lựa chọn Kamala Harris vào tháng 8, một số cử tri còn lại — có lẽ là nghiêng về đảng Cộng hòa ngay từ đầu — gần đây đã tỏ ý ủng hộ ông Trump.
Sau hai cuộc bỏ phiếu quan trọng, tổng thống Moldova Maia Sandu đã đổ lỗi cho “các thế lực nước ngoài” vì ” tấn công” vào nền dân chủ. Với gần như tất cả phiếu được kiểm, cuộc trưng cầu dân ý về đàm phán gia nhập EU của Moldova đã thông qua với đa số mỏng 50,46%. Song bà Sandu không giành được chiến thắng tuyệt đối trong vòng đầu của cuộc bầu cử tổng thống. Vòng hai sẽ diễn ra trong hai tuần nữa.
Disney đã bổ nhiệm James Gorman, cựu giám đốc điều hành của Morgan Stanley, làm chủ tịch hội đồng quản trị. Ông sẽ chọn giám đốc điều hành tiếp theo cho tập đoàn giải trí này vào năm 2026. Các nhà đầu tư hy vọng lựa chọn của ông sẽ kết thúc tranh cãi kéo dài về câu chuyện CEO kế nhiệm. Bob Iger đã phải quay trở lại vị trí lãnh đạo vào năm 2022 sau khi ban quản trị sa thải người kế nhiệm ông. Tại cuộc họp cổ đông thường niên gần đây nhất của Disney, ông đã đánh bại thách thức từ Nelson Peltz, một nhà đầu tư chủ động nổi tiếng.
Trung Quốc và Ấn Độ đạt được thỏa thuận về tuần tra dọc biên giới tranh chấp trên dãy Himalaya. Thỏa thuận này sẽ giải quyết cuộc xung đột nổ ra từ năm 2020, khi hàng loạt vụ đụng độ khiến ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ và bốn binh sĩ Trung Quốc thiệt mạng, chấm dứt giai đoạn tương đối ổn định kéo dài ba thập niên. Lãnh đạo hai nước sẽ gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Nga vào ngày mai.
Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto, người nhậm chức vào Chủ nhật, đã công bố nội các mới. Khoảng một phần ba thành viên là từ chính quyền của người tiền nhiệm Joko Widodo (còn được gọi là Jokowi). Ông Prabowo, người thắng cử với số phiếu áp đảo vào tháng 2, đã hứa sẽ duy trì chính sách của Jokowi.
Fethullah Gulen, giáo sĩ được cho là chủ mưu cuộc đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2016, đã qua đời. Ông là lãnh đạo của cộng đồng Gulen, một phong trào Hồi giáo bí mật. Kể từ sau cuộc đảo chính thất bại, vốn khiến hơn 250 người thiệt mạng, ảnh hưởng của phong trào đã suy giảm. Ông Gulen sống lưu vong tại Mỹ từ năm 1999.
Con số trong ngày: 58%, là tỷ lệ của đô la Mỹ trong dự trữ ngoại tệ của các ngân hàng trung ương trên thế giới.
TIÊU ĐIỂM
Nga có thể bị vào danh sách đen tài chính
Lực lượng Hành động Tài chính (FATF) là một cơ quan giám sát toàn cầu chuyên đánh giá khả năng của các quốc gia trong việc theo dấu dòng tiền bẩn. Tuần này FATF có một chủ đề nóng: liệu có nên xếp Nga vào danh sách “rủi ro cao.” Việc bị đưa vào “danh sách đen” khét tiếng, mà hiện chỉ có ba nước Iran, Triều Tiên, và Myanmar, sẽ khiến nền kinh tế của một quốc gia trở nên kém hấp dẫn hơn với các nhà đầu tư và ngân hàng nước ngoài. FATF đã đình chỉ tư cách thành viên của Nga vào tháng 2/2023, nhưng đến nay vẫn chưa đáp ứng lời kêu gọi của Ukraine để tiến xa hơn.
Một cơ quan nội bộ sẽ xem xét bằng chứng mới nhất mà Ukraine cung cấp về các hành vi bất hợp pháp của Kremlin. Nếu cơ quan này đồng ý với Ukraine, đề xuất đưa Nga vào danh sách đen sẽ được bỏ phiếu bởi khoảng 40 thành viên FATF, trong đó có các quốc gia không muốn trừng phạt Nga như Trung Quốc, Ấn Độ, và Nam Phi. Ukraine còn phải vận động nhiều mới đưa được Nga vào danh sách đen quốc tế về tài chính.
Chiến dịch của bà Harris dồn lực ở Wisconsin
Chiến dịch của Kamala Harris đang triển khai Barack Obama đến Wisconsin vào thứ Ba, khi bỏ phiếu bắt đầu tại bang chiến trường này. Ông Obama và Tim Walz, phó tướng của bà Harris, sẽ dẫn dắt một buổi mít tinh ở thủ phủ Madison của bang, kêu gọi mọi người đi bỏ phiếu sớm. Tổng thống thứ 44 của nước Mỹ vẫn là ngôi sao của đảng Dân chủ, nhưng hồ sơ của ông tại Wisconsin là đặc biệt ấn tượng: trong sáu cuộc tổng tuyển cử vừa qua, ông là ứng viên tổng thống duy nhất giành chiến thắng ở bang này với hơn 1 điểm phần trăm, cả vào năm 2008 và 2012.
Năm 2016 Hillary Clinton đã quyết định không vận động ở Wisconsin; và Donald Trump, đối thủ Cộng hòa của bà, đã giành chiến thắng với cách biệt 0,8 điểm phần trăm. Khi không bỏ qua Wisconsin, đảng Dân chủ vẫn có thể thắng bang này — nhưng kết quả luôn sít sao. Tammy Baldwin, một thượng nghị sĩ Dân chủ hai lần đắc cử với phong cách miền Trung Tây giản dị, đang có cuộc đua giành ghế thượng viện khó khăn nhất từ trước đến nay. Chiến dịch của Harris quyết tâm không lặp lại sai lầm của bà Clinton: đây là chuyến đi thứ sáu của ông Walz đến Wisconsin kể từ tháng 8.
Cơn sốt IPO của Ấn Độ đã hạ nhiệt
Tuần trước nhà sản xuất ô tô Hyundai Motors của Hàn Quốc đã niêm yết bộ phận kinh doanh của họ ở Ấn Độ với mức định giá 19 tỷ USD. Đây là đợt IPO lớn nhất trong lịch sử Ấn Độ và lớn thứ hai thế giới trong năm nay. Song thị trường không kỳ vọng lô cổ phiếu này sẽ tăng giá mạnh, khi nhu cầu tỏ ra khá yếu. Số lượng đặt mua cổ phiếu chỉ gấp hai lần so với số cổ phiếu được chào bán. Để so sánh, đợt IPO của công ty cho vay thế chấp Bajaj Housing Finance hồi tháng 9 ghi nhận mức đăng ký mua gấp 64 lần.
Nhìn chung thì thị trường chứng khoán Ấn Độ gần đây đã mất đi sự sôi động. Trong tháng qua, hai chỉ số quan trọng Sensex và Nifty 50 đã giảm 4,5%. Và dữ liệu gần đây cũng cho thấy nền kinh tế Ấn Độ đang giảm tốc. Điều đáng lo ngại cho Hyundai, nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai ở Ấn Độ, là dữ liệu trên bao gồm tăng trưởng doanh số bán xe chậm lại.
Khai mạc thượng đỉnh BRICS ở Nga
Hôm nay, tổng thống Nga Vladimir Putin, sẽ tổ chức một cuộc gặp với các lãnh đạo BRICS, nhóm các nền kinh tế lớn và trung bình. Hội nghị thượng đỉnh tại thành phố Kazan ở tây nam Nga cho thấy ông Putin đang thách thức những nỗ lực của phương Tây nhằm cô lập nước ông. Hơn 20 nhà lãnh đạo dự kiến sẽ tham dự, từ các quốc gia thuộc BRICS và các nước có nguyện vọng gia nhập (mặc dù tổng thống Brazil, Luiz Inácio Lula da Silva, đã hủy chuyến đi vì bị trượt chân và ngã đập đầu vào cuối tuần qua). Ông Putin đã không tham dự hội nghị thượng đỉnh năm ngoái tại Nam Phi do bị Tòa án Hình sự Quốc tế truy nã tội ác chiến tranh ở Ukraine.
Điện Kremlin cũng muốn phá vỡ sự thống trị của đồng đô la Mỹ và vai trò trung tâm của các tổ chức phương Tây trong tài chính quốc tế, điều mang lại cho Mỹ quyền lực vượt trội trong việc áp đặt trừng phạt. Hãy chú ý đến nỗ lực xây dựng “Cầu nối BRICS,” một hệ thống thanh toán toàn cầu mới nhằm né tránh hệ thống hiện tại do Mỹ thống trị, đồng thời tạo ra các lựa chọn rẻ và nhanh hơn.
