Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Đàm phán về lệnh ngừng bắn tại Gaza sẽ sớm được nối lại ở Qatar, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết trong tuyên bố chung với thủ tướng kiêm ngoại trưởng Qatar Mohammed bin Abdulrahman al Thani. Ông Blinken, người hiện đang thăm Trung Đông, cho biết thêm là Mỹ sẽ gửi 135 triệu USD viện trợ nhân đạo cho người Palestine. Trong khi đó Israel tiến hành thêm không kích vào Lebanon và Gaza; và quân đội Lebanon cho biết Israel đã giết chết ba binh sĩ của nước này. Ở Gaza, không kích vào một trường học đã giết chết ít nhất 17 người.
António Guterres đã gặp Vladimir Putin vào ngày cuối cùng của hội nghị thượng đỉnh BRICS. Đây là chuyến thăm Nga đầu tiên của tổng thư ký Liên Hợp Quốc trong hơn hai năm qua. Bộ trưởng ngoại giao Ukraine cho rằng cuộc gặp là một “lựa chọn sai lầm” và làm tổn hại đến “danh tiếng” của LHQ. Hơn 20 nhà lãnh đạo đã tham dự hội nghị thượng đỉnh, cho thấy ông Putin đang thách thức những nỗ lực của phương Tây nhằm cô lập ông.
Cổ phiếu của Tesla tăng 22% vào thứ Năm, thêm hơn 150 tỷ USD vào giá trị thị trường của công ty. Mức tăng lớn nhất trong một ngày của hãng xe điện trong hơn một thập niên qua là nhờ kết quả quý ba tốt hơn mong đợi. Doanh thu tăng từ 23,4 tỷ USD lên 25,2 tỷ USD, và có thể tăng tới 30% vào năm tới, theo CEO Elon Musk.
Intel đã chiến thắng trong cuộc chiến kéo dài với cơ quan quản lý cạnh tranh của Liên minh châu Âu, sau khi Tòa án Công lý châu Âu giữ nguyên phán quyết hủy bỏ khoản phạt 1,06 tỷ euro (1,14 tỷ USD) mà khối này áp đặt lên nhà sản xuất chip của Mỹ vào năm 2008 vì hành vi cạnh tranh không lành mạnh. EU lập luận rằng Intel đã sử dụng chính sách giảm giá và hoàn tiền để khuyến khích các nhà sản xuất máy tính mua bộ vi xử lý của mình.
Cơ quan chống độc quyền của Anh đã mở điều tra về khoản đầu tư 2 tỷ USD của Google vào Anthropic, một công ty khởi nghiệp AI. Cơ quan này đang điều tra liệu quan hệ đối tác có hạn chế cạnh tranh trên thị trường hay không. Google cho biết họ không “yêu cầu quyền tiếp cận công nghệ độc quyền” từ Anthropic để đổi lấy tài trợ. Sau khi đã phê duyệt thỏa thuận trị giá 4 tỷ USD của Amazon với Anthropic, cơ quan quản lý của Anh có đến ngày 19 tháng 12 để quyết định xem có cần điều tra sâu hơn hay không.
Bão nhiệt đới Trami đã giết chết hơn 20 người trên khắp Philippines và buộc hơn 150.000 người phải rời bỏ nhà cửa. Cơn bão mang theo mưa lớn và gió lên tới 95 km/h. Các nhà khoa học tin rằng biến đổi khí hậu đang khiến bão ở Đông Nam Á hình thành gần đất liền hơn và do đó nguy hiểm hơn.
Con số trong ngày: 80%, là tỷ lệ các giám đốc điều hành dự kiến công ty của họ sẽ trở lại làm việc tại văn phòng 5 ngày một tuần trong vòng ba năm tới.
TIÊU ĐIỂM
Bước đi tiếp theo của Israel là gì?
Trung Đông đang chuẩn bị cho tình huống leo thang xung đột giữa Israel và Iran. Cuộc tấn công của Israel nhằm trả đũa vụ tấn công tên lửa của Iran hôm 1 tháng 10 dường như đã bị trì hoãn vì nhiều lý do. Một trong số đó là việc rò rỉ tài liệu tình báo của Mỹ về các kế hoạch chuẩn bị của Israel. Một lý do khác là việc mở rộng các cuộc không kích của Israel vào Lebanon, bao gồm việc ném bom các chi nhánh của al-Qard al-Hassan, một ngân hàng có liên quan đến Hizbullah, vào Chủ nhật vừa qua.
Lý do thứ ba là việc Israel gần đây đã giết chết Yahya Sinwar, lãnh đạo của Hamas. Các quan chức Israel tin rằng họ đang có cơ hội đàm phán về việc thả con tin còn bị Hamas giam giữ. Nhưng thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu vẫn kiên quyết tấn công Iran vào một thời điểm nào đó. Và giao tranh ở cả Gaza và Lebanon dường như sẽ tiếp tục: ông Netanyahu có lẽ sẽ không quyết định có cho phép đàm phán ngừng bắn hoàn toàn hay không cho đến khi có kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào ngày 5 tháng 11.
Thủ tướng Đức thăm Ấn Độ
Vào năm 2022, bộ trưởng ngoại giao Ấn Độ đã chỉ trích châu Âu vì phớt lờ các vấn đề của phần còn lại của thế giới trong khi mong đợi thông cảm cho những vấn đề của mình. Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho rằng lời của ông ngoại trưởng là có lý. Điều đó giúp giải thích tại sao ông đang dẫn đầu một phái đoàn gồm các bộ trưởng Đức tới Delhi để tham vấn với chính phủ của thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vào thứ Sáu.
Đức đang tìm cách “giảm rủi ro” cho mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc. Vì vậy, tăng cường quan hệ kinh tế với Ấn Độ, một nền dân chủ đang phát triển ở châu Á, có vẻ là lựa chọn tốt. Ông Scholz hy vọng sẽ thúc đẩy đàm phán về một thỏa thuận thương mại EU-Ấn Độ bị đình trệ lâu nay, mặc dù Ấn Độ lo ngại về các tiêu chuẩn khí hậu và lao động của châu Âu. Đức cũng sẽ theo đuổi một thỏa thuận di cư, với hy vọng giải quyết tình trạng thiếu lao động trầm trọng của họ.
Tuy vậy, Đức vẫn lo ngại về việc ông Modi từ chối lên án cuộc chiến của Vladimir Putin ở Ukraine. Thật vậy, thủ tướng Ấn Độ vừa trở về từ hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Nga. Thế giới quan của Delhi trông thật khác so với thế giới quan của Berlin.
Lạm phát lên cao ở Nga
Ngân hàng trung ương Nga dự kiến sẽ tăng lãi suất thêm một điểm phần trăm vào thứ Sáu, lên mức 20%. Con số này bằng với lãi suất cao kỷ lục ngay sau khi nước này xâm lược Ukraine, lúc ngân hàng đang vật lộn để ổn định giá trị của đồng rúp. Trong suốt năm 2022, Nga đã cắt giảm lãi suất xuống còn 7,5%.
Song lạm phát tăng trở lại kể từ giữa năm 2023, khiến ngân hàng phải tăng lãi suất một lần nữa. Chi tiêu cho chiến tranh đã làm gia tăng áp lực giá cả. Trong dự thảo ngân sách mới nhất, chính phủ đã tăng mức thâm hụt dự kiến và tăng chi tiêu quân sự. Đồng rúp đã giảm mạnh giá trị so với đồng nhân dân tệ của Trung Quốc, làm tăng chi phí nhập khẩu từ một đối tác thương mại lớn. Lãi suất 20% có thể sẽ không phải là đỉnh điểm. Cho tới nay tăng trưởng tỏ ra rất bền bỉ. Nhưng các công ty Nga đã cảnh báo rằng lãi suất cao sẽ làm giảm chi tiêu đầu tư trong những tháng tới.
Pháp bị hạ mức xếp hạng tín dụng vì mất cân đối ngân sách
Vào thứ Sáu, Moody’s sẽ công bố bản cập nhật xếp hạng tín dụng quốc gia mới nhất cho Pháp. Hôm 11 tháng 10, Fitch đã hạ triển vọng kinh tế của nước này xuống mức tiêu cực. Điểm trừ của Pháp là nợ công và thâm hụt ngân sách, dự kiến sẽ đạt 6,1% GDP vào năm 2024, cao hơn nhiều so với mức 4,4% mà chính phủ ban đầu dự báo.
Thủ tướng bảo thủ Michel Barnier hiện đang cố gắng thông qua ngân sách tại quốc hội để giải quyết lỗ hổng tài chính. Ông hứa sẽ tiết kiệm 60 tỷ euro (66 tỷ USD): hai phần ba từ cắt giảm chi tiêu và một phần ba từ tăng thuế, chủ yếu đánh vào người giàu và các công ty lớn. Ngân sách phải được thông qua trước tháng 12, nhưng ông Barnier lại chỉ có một chính phủ thiểu số. Các nghị sĩ đã giới thiệu hơn 3.500 điều chỉnh cho dự thảo, và quốc hội đang thảo luận về vấn đề này. Nếu chính phủ không đạt được ủng hộ của nghị viện, họ sẽ phải tìm cách thông qua mà không phải bỏ phiếu. Nhưng làm vậy đặt chính phủ vào một tình thế sống còn.
