Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Kamala Harris đã nhận thua trước Donald Trump và hứa sẽ “chuyển giao quyền lực trong hòa bình” và kêu gọi những người ủng hộ bà “chấp nhận kết quả của cuộc bầu cử,” nhưng tiếp tục “cuộc đấu tranh đã thúc đẩy chiến dịch này”. Sau khi giành chiến thắng tại Pennsylvania, bang chiến địa quan trọng nhất, ông Trump thắng tiếp Wisconsin và Michigan để vượt ngưỡng 270 phiếu cần thiết, đạt 295 phiếu đại cử tri.
Ông Trump đã giành chiến thắng ở năm trong số bảy bang chiến địa. Chiến thắng của ông tại Michigan, Pennsylvania, và Wisconsin theo sau các chiến thắng ở North Carolina và Georgia. Cựu tổng thống cũng giành chiến thắng một lần nữa ở Iowa, bất chấp cuộc khảo sát vào cuối tuần trước từng cho đảng Dân chủ hy vọng về một sự bất ngờ.
Ba chỉ số chứng khoán chính của Phố Wall — Dow Jones, Nasdaq, và S&P 500 — đều đóng cửa ở mức cao kỷ lục vào thứ Tư. Thị trường lạc quan với triển vọng cắt giảm thuế và giảm bớt quy định trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump. Lợi suất trái phiếu Mỹ và đồng đô la cũng tăng, nhưng đồng euro và peso lại giảm trước tin tức này. Đồng rupee của Ấn Độ và đồng rial của Iran xuống mức thấp kỷ lục.
Chính phủ liên minh ba đảng của Đức đã sụp đổ sau khi thủ tướng Olaf Scholz sa thải bộ trưởng tài chính Christian Lindner của Đảng Dân chủ Tự do (FDP), một đối tác liên minh nhỏ hơn. FDP muốn có những thay đổi sâu rộng về thuế, chính sách khí hậu và xã hội mà các đối tác của họ phản đối. Ông Scholz đã kêu gọi một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm vào tháng 1 năm sau, mở đường cho cuộc bầu cử sớm vào tháng 3.
Naim Qassem, lãnh đạo mới của Hizbullah, cho biết lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn này sẽ không đàm phán ngừng bắn trừ khi Israel dừng tấn công vào Lebanon — một điều kiện mà ông Netanyahu công khai phản đối. Các cuộc tấn công của Israel ở miền bắc Lebanon đã khiến ít nhất 38 người thiệt mạng và 54 người khác bị thương vào thứ Tư. Trong khi đó, Hizbullah đã bắn rocket vào một căn cứ quân sự ở trung tâm Israel.
Thủ tướng Ireland Simon Harris đã kêu gọi tổ chức bầu cử sớm, dự kiến diễn ra vào ngày 29 tháng 11. Các cuộc thăm dò cho thấy liên minh trung hữu cầm quyền, bao gồm đảng Fine Gael của ông Harris và đảng Fianna Fail, sẽ giành chiến thắng. Họ đang hưởng lợi từ khoản tăng thu thuế bất ngờ gần đây, góp phần làm tăng thêm quỹ ngân sách. Khủng hoảng gia tăng trong đảng Sinn Fein đối lập cũng đã giúp củng cố vị thế của liên minh.
Cảnh sát Tây Ban Nha đã thu giữ một lượng cocaine kỷ lục — 13 tấn — giấu trong một lô chuối từ Ecuador. Họ cũng đã bắt giữ một người làm việc cho công ty nhập khẩu lô hàng. Cảnh sát cho biết số ma túy này đang trên đường đi phân phối khắp châu Âu. Cocaine là loại ma túy bất hợp pháp phổ biến thứ hai ở châu Âu, sau cần sa; nguồn cung của loại bột trắng này đã tăng lên trong vài năm qua.
Con số trong ngày: 10 điểm phần trăm, là cách biệt giữa Trump với Harris về số phiếu bầu của cử tri nam gốc Mỹ Latin. Năm 2020 Joe Biden dẫn trước ở nhóm dân số này tới 23 điểm phần trăm.
TIÊU ĐIỂM
Fed họp hôm nay, tiếp tục giảm lãi suất?
Sau chiến thắng vang dội của Donald Trump trong cuộc bầu cử, cuộc họp của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào thứ Năm có thể bị xem nhẹ. Nhưng đây có thể là dấu hiệu đầu tiên cho thấy chính sách kinh tế sẽ ra sao trong nhiệm kỳ hai của ông Trump. Dự kiến Fed sẽ giảm lãi suất thêm một phần tư điểm phần trăm, đưa lãi suất về khoảng 4,5-4,75%. Điều này phản ánh tâm lý lạc quan về đà giảm của lạm phát, cũng như một chút thận trọng vì lãi suất vẫn còn tương đối cao.
Câu hỏi thực sự là Fed sẽ giảm thêm bao nhiêu trong năm tới. Nhà đầu tư đã dự đoán lãi suất giảm thêm ít nhất một điểm phần trăm. Nhưng nhiều chính sách của ông Trump, bao gồm cắt giảm thuế và tăng thuế quan, có nguy cơ làm gia tăng lạm phát. Điều này có thể khiến Fed chọn các mức cắt giảm nhẹ tay hơn. Khi làm như vậy, họ có thể đối mặt với sự phẫn nộ của ông Trump, người muốn thấy tăng trưởng mạnh hơn.
Lãnh đọa châu Âu họp lần đầu sau khi Trump đắc cử
Vào thứ Năm, các nhà lãnh đạo châu Âu sẽ họp lần đầu tiên kể từ khi Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Đây là một cuộc họp của Cộng đồng Chính trị châu Âu tại Budapest. Tổ chức này bao gồm các lãnh đạo của 27 thành viên EU, cùng với lãnh đạo Anh, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và các nước khác.
Cuộc họp 6 tháng một lần này được khởi xướng sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào năm 2022. Việc ông Trump tái đắc cử sẽ khiến công việc của tổ chức trở nên khó khăn hơn. Ông Trump đã nói trong lúc tranh cử là ông sẽ chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine ngay khi nhậm chức. Nhưng nếu điều đó có nghĩa là nhượng bộ các yêu sách của Nga, các đồng minh châu Âu của Ukraine sẽ phản đối.
Chủ tịch cuộc họp, thủ tướng Hungary Viktor Orban, không phải là một đồng minh như vậy. Ông là bạn thân của ông Trump và là một trong những nhà lãnh đạo đầu tiên chúc mừng tổng thống đắc cử. Các nhà lãnh đạo châu Âu khác tại Budapest sẽ không chia sẻ sự hào hứng của ông.
Chính sách tiền tệ của Anh đối mặt nhiều bất ổn
Ngân hàng Trung ương Anh họp vào thứ Năm để quyết định có tiếp tục cắt giảm lãi suất thêm nữa hay không. Các dữ liệu kinh tế gần đây khá khả quan. Lạm phát hàng năm đã giảm xuống 1,7% vào tháng 9, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 2% của ngân hàng. Tỷ lệ thất nghiệp cũng giảm xuống còn 4%, làm dịu bớt lo ngại về thị trường lao động suy yếu. Các thị trường tài chính cho rằng lần này chắc chắn có một đợt cắt giảm 0,25 điểm phần trăm.
Nhưng sau đó mọi việc sẽ khó khăn hơn. Ngân sách đầu tiên của Đảng Lao động muốn thúc đẩy tăng trưởng; và Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách ước tính gói chính sách mới có thể làm tăng lạm phát thêm 0,4 điểm phần trăm. Lợi suất trái phiếu chính phủ đã tăng khi các nhà giao dịch trái phiếu dự đoán một nhịp độ cắt giảm lãi suất chậm hơn. Chiến thắng của Donald Trump ở Mỹ cũng gây lo ngại. Chính sách của ông rất khó dự đoán, nhưng cam kết tăng thuế quan có thể sẽ gây ra một cuộc chiến thương mại lớn, điều đặc biệt nguy hiểm cho một nền kinh tế vốn nhạy cảm với tác động toàn cầu như Anh.
Lãnh đạo chính quyền quân sự Myanmar thăm Trung Quốc
Thượng tướng Min Aung Hlaing, lãnh đạo của chính quyền quân sự ở Myanmar, đang có chuyến thăm đầu tiên tới Trung Quốc kể từ khi ông lên nắm quyền trong cuộc đảo chính gần bốn năm trước. Ông hiện có mặt tại tỉnh Vân Nam để tham dự hội nghị thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo từ Campuchia, Lào, Thái Lan, và Việt Nam. Vào thứ Năm, vị tướng này sẽ có các buổi tiếp kiến cuối cùng của hội nghị với Lý Cường, thủ tướng Trung Quốc, và các đại biểu khác.
Trung Quốc từ lâu đã giữ khoảng cách với vị lãnh đạo đảo chính này, nhận thức rõ sự không được lòng dân của ông ở Myanmar và coi ông là người có thái độ chống Trung Quốc. Nhưng hai bên có nhiều vấn đề cần bàn bạc. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc ngày càng bức xúc trước sự phát triển của các trung tâm lừa đảo, thường nhắm vào công dân Trung Quốc, dọc theo biên giới chung giữa hai nước. Một năm trước, Trung Quốc đã cho phép một liên minh của các nhóm nổi dậy chống chính quyền quân sự tiến hành dọn dẹp chúng. Liên minh đã thành công trong việc đóng cửa một số trung tâm, nhưng chiến dịch của họ đi quá xa và trở thành cái gai trong mắt Bắc Kinh. Giờ đây, Trung Quốc đang cố gắng hợp tác với chính quyền quân sự để kiềm chế các lực lượng nổi dậy này.
