Nguồn: The American Psychiatric Association removes homosexuality from its list of mental illnesses, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1973, ở cái thời mà xã hội vẫn thường coi những người đồng tính là những kẻ lệch lạc, Hiệp hội Tâm thần học Mỹ (APA) đã đảo ngược một quyết định đã có từ thế kỷ trước, ban hành một nghị quyết tuyên bố rằng đồng tính không phải là một bệnh tâm thần hay một căn bệnh. Để nhấn mạnh quan điểm này, hiệp hội đã xóa đồng tính khỏi bộ công cụ tham khảo nổi tiếng của mình, Sổ tay Chẩn đoán và Thống kê Các rối loạn Tâm thần (DSM).
APA đã nêu trong nghị quyết của mình: “Chúng tôi sẽ không còn khăng khăng dán nhãn bệnh tật cho những cá nhân cho rằng họ rất khỏe mạnh và không có biểu hiện suy giảm hiệu quả xã hội nói chung.” Tuyên bố cũng cam kết APA sẽ ủng hộ các luật dân quyền nhằm cung cấp cho “công dân đồng tính những quyền bảo vệ tương tự như những người khác hiện đang được đảm bảo.” Vào thời điểm đó, phần lớn các tiểu bang của Mỹ vẫn duy trì luật chống tình dục đồng giới và những người đồng tính công khai phải đứng trước nguy cơ mất việc làm và nhà ở, và cũng không được gia đình và cộng đồng chấp nhận.
Nghị quyết cũng giải thích: “Để một tình trạng tâm lý hoặc tâm thần được coi là rối loạn tâm thần, tình trạng đó phải thường xuyên gây ra khổ sở cho bệnh nhân hoặc thường xuyên liên quan đến một số suy giảm chung về hiệu quả xã hội hoặc chức năng xã hội. Ngoại trừ đồng tính… tất cả các rối loạn tâm thần khác trong DSM-II đều đáp ứng một trong hai tiêu chí này.”
Nghị quyết này đã đánh dấu một cột mốc quan trọng cho quyền bình đẳng của người đồng tính. Nhưng những bước tiếp theo, như hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới, sẽ cần thêm nhiều thập kỷ để thực hiện. Quyết định của APA vào năm 1973 cũng không ngăn cản được những nỗ lực, phần lớn được các nhóm tôn giáo bảo thủ khuyến khích, nhằm cố gắng biến những người đồng tính thành người dị tính thông qua liệu pháp chuyển đổi (conversion therapy) – một hoạt động mà ngày nay đã bị lên án rộng rãi và bị xem là bất hợp pháp đối với trẻ vị thành niên ở một số tiểu bang.
Tuyên bố của APA được đưa ra một năm sau khoảnh khắc kịch tính trong Cuộc họp Thường niên của APA năm 1972, khi một diễn giả đeo mặt nạ tự xưng là “Bác sĩ H. Anonymous” (Bác sĩ Ẩn danh) bắt đầu bài phát biểu của mình bằng tuyên bố: “Tôi là người đồng tính. Tôi là bác sĩ tâm thần.” Câu chuyện về cách Bác sĩ Anonymous – người sau này tiết lộ mình là Bác sĩ John Fryer – cùng với Barbara Gittings, Frank Kameny, và nhiều người khác đã hợp tác với nhau để thúc đẩy APA loại bỏ đồng tính khỏi cuốn sách hướng dẫn về các rối loạn tâm thần đã được khám phá trong bộ phim tài liệu CURED của PBS năm 2021.
