Author: Nhat Huy

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một tòa án Nga đã kết án Vladimir Kara-Murza, một nhà bất đồng chính kiến hay chỉ trích Điện Kremlin, 25 năm tù giam với tội danh phản quốc và cố ý tung tin thất thiệt về quân đội. Được biết ông Kara-Murza thường lên tiếng phản đối cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine. Đây là bản án khắc nghiệt nhất kể từ khi Nga bước vào chiến tranh. Kara-Murza phủ nhận mọi cáo buộc.

Giao tranh ác liệt bùng nổ trên khắp Sudan khi xung đột giữa chính quyền quân sự và nhóm dân quân Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF) tiếp diễn sang ngày thứ ba. Liên Hợp Quốc nói có ít nhất 180 người đã thiệt mạng. Burhan, chỉ huy quân đội và là lãnh đạo trên thực tế của đất nước, đã gọi RSF là nhóm phiến quân và ra lệnh giải tán tổ chức này. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/04/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

FBI vừa bắt giữ Jack Teixeira, người được cho là thủ lĩnh của nhóm trực tuyến đã phát tán các tài liệu tình báo mật của Mỹ. Bộ trưởng tư pháp Merrick Garland cho biết Teixeira, một thanh niên 21 tuổi là nhân viên tình báo không quân của Vệ binh Quốc gia Massachusetts, bị buộc tội chia sẻ bất hợp pháp “thông tin quốc phòng mật” và sẽ nghe bản cáo trạng vào cuối ngày hôm nay. Số tài liệu mật trên bao gồm các đánh giá quân sự về cuộc chiến ở Ukraine và báo cáo của CIA về một loạt các vấn đề toàn cầu.

Bộ tư pháp Hoa Kỳ đang tìm kiếm trợ giúp khẩn cấp từ Tòa án Tối cao trong vụ kiện liên quan đến quyền tiếp cận thuốc phá thai mifepristone, sau khi một thẩm phán ở Texas đình chỉ phê duyệt liên bang của loại thuốc này. Một phán quyết vào đêm khuya từ Tòa Phúc thẩm Khu vực Năm sẽ tiếp tục cho phép bán — ít nhất là tạm thời — nhưng bù lại áp đặt các quy tắc hạn chế hơn đối với việc sử dụng thuốc. Tòa Tối cao chưa cho biết liệu họ có tiếp nhận vụ việc hay không. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/04/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ đang đánh giá nguyên nhân và quy mô của vụ rò rỉ tin tình báo mật gần đây, vốn có thể gây ra “nguy cơ rất nghiêm trọng cho an ninh quốc gia.” Phát ngôn viên Lầu Năm Góc cho biết các quan chức đang “làm việc ngày đêm” để điều tra xem số tài liệu trên vì sao bị lộ lên mạng. Các tập tin có thông tin an ninh quốc gia về cuộc xâm lược Ukraine của Nga, bao gồm cả dữ liệu có thể cản trở cuộc phản công tới đây của Ukraine. Bộ Tư pháp Mỹ cũng đã mở điều tra.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho biết tăng trưởng toàn cầu là 2,8% trong năm nay, giảm từ mức 3,4% của năm 2022. IMF cho rằng lãi suất cao và việc Nga xâm lược Ukraine khiến triển vọng kinh tế xấu đi, bên cạnh cuộc khủng hoảng ngân hàng hồi tháng trước với vụ sụp đổ của Silicon Valley Bank và Credit Suisse. Ngoài ra IMF cũng dự đoán kinh tế thế giới tăng trưởng 3% trong năm tới. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/04/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Quân đội Trung Quốc bước vào ngày thứ hai tập trận mô phỏng tấn công vào Đài Loan. Truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin rằng nhiều đơn vị đã thực hiện “mô phỏng các đòn tấn công phối hợp chính xác vào các mục tiêu chính.” Hôm thứ Bảy, Trung Quốc nhấn mạnh “các cuộc tuần tra sẵn sàng chiến đấu” kéo dài ba ngày nên được coi là “lời cảnh báo mạnh mẽ đối với các lực lượng ly khai đòi độc lập ở Đài Loan.” Thông báo được đưa ra vài ngày sau khi tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn gặp Kevin McCarthy, chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ, ở California. Bộ Quốc phòng Đài Loan tuyên bố đang theo dõi tình hình.

Quân đội Israel hôm Chủ nhật tuyên bố đã tấn công các mục tiêu bên trong Syria bằng pháo và máy bay không người lái. Đây là đòn đáp trả sau khi có tên lửa bắn trong đêm về phía Israel từ bên trong lãnh thổ Syria. Đã có leo thang bạo lực trong khu vực kể từ khi cảnh sát Israel đột kích nhà thờ Hồi giáo al-Aqsa, địa điểm linh thiêng thứ ba của đạo Hồi, ở Jerusalem trong tuần này. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/04/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thúc giục chủ tịch Tập Cận Bình “giúp nước Nga thức tỉnh” về cuộc chiến ở Ukraine khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau ở Bắc Kinh. Tham gia cùng ông Macron tại Trung Quốc còn có Ursula von der Leyen, người đứng đầu Ủy ban châu Âu. Ông Macron mang theo một phái đoàn doanh nghiệp lớn với mục tiêu tăng cường quan hệ thương mại. Nhưng bà von der Leyen lại có quan điểm khác: trong một cuộc họp báo, bà lập luận rằng người châu Âu nên “giảm thiểu rủi ro” thương mại với Trung Quốc.

Các quan chức Israel nói có ít nhất 34 quả rocket đã được phóng từ miền nam Lebanon về phía bắc nước này, có thể là vụ bắn phá lớn nhất kể từ chiến tranh Lebanon năm 2006. Khoảng 25 quả đã bị hệ thống phòng không của Israel đánh chặn. Các nhóm Palestine ở Gaza cũng đã phóng một số tên lửa về phía Israel, theo quân đội Israel. Các đòn tấn công diễn ra sau cuộc đột kích thứ hai của cảnh sát Israel vào nhà thờ Hồi giáo al-Aqsa ở Jerusalem. Continue reading “Thế giới hôm nay: 07/04/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Ukraine Volodomyr Zelensky đã gặp Andrzej Duda, người đồng cấp Ba Lan của ông, tại Warsaw. Sau cuộc gặp riêng, ông Duda nói sẽ tìm kiếm “những đảm bảo bổ sung” cho Ukraine tại hội nghị thượng đỉnh NATO sắp tới. Ông Zelensky cảm ơn Ba Lan đã “kề vai sát cánh” với nước ông. Từ đầu cuộc chiến Ba Lan luôn nhiệt tình ủng hộ nước láng giềng, giang tay chào đón hơn 1 triệu người tị nạn Ukraine và kêu gọi hỗ trợ quân sự của phương Tây.

Tổ chức Thương mại Thế giới cho biết tăng trưởng thương mại toàn cầu sẽ xuống mức 1,7% trong năm nay, giảm từ 2,7% của năm 2022. Hồi tháng 10, WTO từng dự báo thương mại sẽ tăng 1%, nhưng rồi điều chỉnh lại sau khi tính cả áp lực chuỗi cung ứng. Kinh tế trưởng của WTO đổ lỗi cho những tác động kéo dài của Covid-19 và căng thẳng địa chính trị gia tăng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/04/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Công tố viên liên bang của Thụy Sĩ sẽ điều tra các hành vi vi phạm pháp luật trong vụ UBS mua lại Credit Suisse. Các chính trị gia Thụy Sĩ cũng dự kiến sẽ mở một ủy ban điều tra riêng về vụ sáp nhập, vốn được hậu thuẫn bởi chính phủ, cơ quan quản lý và ngân hàng trung ương. Riêng tờ SonntagsZeitung của Thụy Sĩ đưa tin UBS có kế hoạch cắt giảm khoảng 30% nhân sự.

Một vụ nổ tại một quán cà phê ở St Petersburg đã giết chết một blogger chuyên viết về quân đội Nga, Bộ Nội vụ nước này cho biết. Vladlen Tatarsky là một người thẳng thắn ủng hộ cuộc xâm lược Ukraine của Nga và đã đăng các video được quay tại Điện Kremlin. Không rõ ai đứng sau vụ nổ; ít nhất 25 người khác bị thương. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/04/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Sergio Ermotti quay lại làm giám đốc điều hành UBS sau khi ngân hàng này tiếp quản Credit Suisse. Ông Ermotti từng lãnh đạo ngân hàng lớn nhất Thụy Sĩ này trong 9 năm trước khi từ chức vào năm 2020. Hiện là chủ tịch đương nhiệm của Swiss Re, một công ty tái bảo hiểm, ông sẽ lên thế chỗ Ralph Hamers, một người Hà Lan. Thương vụ 3,25 tỷ đô la đã khép lại sự sụp đổ đáng kinh ngạc của Credit Suisse, khi người gửi tiền và các đối tác rút khỏi ngân hàng này chỉ trong một tuần làm việc của tháng 3.

Tên lửa Ukraine đã tấn công các khu vực do Nga chiếm đóng, phá hủy một trạm đường sắt và làm mất điện ở thành phố Melitopol miền nam. Đòn tấn công diễn ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều đồn đoán Ukraine sớm mở cuộc phản công mùa xuân. Trong khi đó, ông Rafael Grossi, người đứng đầu cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc, đã đến nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia, hiện do Nga nắm giữ, và kêu gọi một thỏa thuận bảo vệ nhà máy. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/03/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Công tố viên Mỹ buộc tội Sam Bankman-Fried, nhà sáng lập của sàn giao dịch tiền điện tử FTX, hối lộ quan chức Trung Quốc. Chính phủ Mỹ cáo buộc ông Bankman-Fried trả 40 triệu đô la tiền điện tử để lấy lại quyền truy cập các tài khoản giao dịch có hơn 1 tỷ đô la bị chính quyền Trung Quốc đóng băng. Ngoài ra ông Bankman-Fried còn mười hai cáo buộc hình sự khác (ông hầu hết không nhận tội) sau vụ sụp đổ của FTX hồi tháng 11.

Alibaba công bố kế hoạch tách đế chế công nghệ khổng lồ của mình thành sáu công ty độc lập, cuộc tái cấu trúc lớn nhất trong lịch sử hãng. Trong số sáu công ty này, ngoài một chỉ kinh doanh thương mại điện tử trong nước, số còn lại sẽ huy động vốn từ bên ngoài để hướng đến lên sàn. Alibaba đang hy vọng khôi phục giá cổ phiếu sau cuộc đàn áp công nghệ của chính quyền Trung Quốc từ năm 2020, vốn góp phần làm cổ phiếu của họ mất tới 70% giá trị. Continue reading “Thế giới hôm nay: 29/03/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Người đứng đầu ngành an ninh của Ukraine, Oleksiy Danilov, nói Nga đang bắt Belarus làm “con tin” sau tuyên bố đặt vũ khí hạt nhân chiến thuật ở nước này, vì làm vậy gây bất ổn cho Belarus. Hôm thứ Bảy, Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu trên truyền hình nhà nước rằng ông đã đạt thỏa thuận trên với người đồng cấp Alexander Lukashenko. Ông nói quyết định không vi phạm các thỏa thuận không phổ biến vũ khí hạt nhân và không có gì bất thường, vì Mỹ đã làm điều tương tự với các đồng minh của mình.

Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu đã sa thải bộ trưởng quốc phòng Yoav Gallant sau khi ông thúc giục chính phủ xem xét lại kế hoạch cắt giảm quyền hạn của Tòa án Tối cao. Việc sa thải ông Gallant được một số người coi là dấu hiệu cho thấy quyết tâm của ông Netanyahu, nhất là sau dòng tweet “Cải cách ngay bây giờ!” của Itamar Ben Gvir, bộ trưởng an ninh quốc gia của đảng cực hữu. Người biểu tình bắt đầu tụ tập bên ngoài trụ sở quân đội ở Tel Aviv. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/03/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

CEO Shou Zi Chew của TikTok đã ra điều trần trước một ủy ban của Hạ viện Hoa Kỳ. Các nhà lập pháp của cả hai đảng đều cho rằng ứng dụng thuộc sở hữu của công ty Trung Quốc ByteDance có thể bị chính phủ Trung Quốc dùng như một công cụ giám sát và tuyên truyền. Dù ông Chew công bố kế hoạch lưu trữ dữ liệu của người dùng Mỹ một cách an toàn, ông vẫn vấp phải sự hoài nghi rõ rệt.

Ngân hàng Anh tăng lãi suất thêm một phần tư điểm phần trăm lên 4,25%, bất chấp những bất ổn gần đây của ngành ngân hàng. Dữ liệu lạm phát tháng 2 cao hơn dự kiến của Anh, được công bố vào thứ Tư, là nguyên nhân. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ cũng tăng lãi suất với biên độ tương tự hôm thứ Tư. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/03/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tăng lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm để đạt mức 4,75% -5%. Fed cũng cho biết sẽ tăng thêm 0,25 điểm nữa trước cuối năm nay. S&P 500 giảm gần 1,7% sau khi chủ tịch Jerome Powell cho biết giảm lãi suất không nằm trong “kỳ vọng cơ bản” của ông cho năm nay.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đến thăm các vị trí tiền tuyến gần Bakhmut, một thị trấn miền đông Ukraine bị tàn phá bởi giao tranh dữ dội trong những tháng gần đây. Ông Zelensky cảm ơn những người lính “vì đã bảo vệ chủ quyền tổ quốc.” Trong khi đó, Nga tiến hành tấn công hàng loạt bằng máy bay không người lái vào một số thành phố của Ukraine, khiến ít nhất 4 người thiệt mạng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 23/03/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Khép lại hai ngày hội đàm song phương, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và người đồng cấp Nga Vladimir Putin đã cam kết tăng cường hợp tác kinh tế. Ông Putin cho biết hai vị lãnh đạo đã thảo luận về kế hoạch chấm dứt chiến tranh Ukraine của Trung Quốc, vốn bị phương Tây chỉ trích. Ông cũng tuyên bố hai bên sắp hoàn tất thỏa thuận về đường ống Power of Siberia 2, vốn sẽ chuyển hướng xuất khẩu khí đốt của Nga từ châu Âu sang Trung Quốc.

Bộ trưởng tài chính Mỹ Janet Yellen nói hệ thống ngân hàng Mỹ đang dần ổn định, nhưng chính phủ sẽ tăng hỗ trợ cho các ngân hàng nhỏ nếu cần thiết. Tuyên bố của bà giúp cho cổ phiếu của một số ngân hàng tầm trung tăng, bao gồm cả cổ phiếu của First Republic, một ngân hàng cỡ trung đang gặp khó khăn. Trong khi đó, cổ phiếu ngân hàng châu Âu tăng trong đầu phiên giao dịch nhờ tin UBS mua lại Credit Suisse. Continue reading “Thế giới hôm nay: 22/03/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chính phủ Pháp sống sót qua hai cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm, nhờ đó đảm bảo các cải cách lương hưu gây tranh cãi của tổng thống Emmanuel Macron sẽ trở thành luật. Động thái này được kích hoạt vì ông Macron bỏ qua quốc hội để nâng tuổi hưởng lương hưu từ 62 lên 64. Một số nhà lập pháp đối lập đang kêu gọi chính phủ từ chức hoặc mở trưng cầu dân ý về vấn đề lương hưu.

Giá cổ phiếu của First Republic, một ngân hàng cỡ trung của Mỹ, đã giảm khoảng một phần ba sau khi xếp hạng tín dụng của họ bị hạ lần thứ hai trong một tuần. Ngân hàng này được cho là đang cố gắng huy động vốn để khắc phục khoản thiếu hụt 13,5 tỷ đô la trên bảng cân đối kế toán. Ở bên kia bờ Đại Tây Dương, chỉ số Euro Stoxx 600 đóng cửa cao hơn vào thứ Hai nhờ tin Credit Suisse được UBS mua lại. Continue reading “Thế giới hôm nay: 21/03/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Sau những ngày cuối tuần đàm phán căng thẳng, ngân hàng UBS đã đồng ý mua lại Credit Suisse trong một thỏa thuận 3 tỷ SFr (3,25 tỷ USD) do chính phủ Thụy Sĩ làm trung gian. Chủ tịch Hội đồng Liên bang Thụy Sĩ, Alain Berset, cho biết thoả thuận này – vốn là vụ sáp nhập ngân hàng lớn nhất trong nhiều năm qua – là rất quan trọng để duy trì “sự ổn định của tài chính quốc tế.” Ngoài ra Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ cũng sẽ cấp hạn mức thanh khoản 100 tỷ đô la cho UBS. Giới chức tin rằng mua lại là cách duy nhất để khôi phục niềm tin vào Credit Suisse, vốn phần nào bị ảnh hưởng từ vụ sụp đổ của Silicon Valley Bank.

Tổng thống Vladimir Putin đã đến thăm Mariupol trong chuyến công du đầu tiên từ đầu chiến tranh tới các vùng lãnh thổ bị Nga chiếm đóng ở đông Ukraine. Ông đã đến một số quận xung quanh thành phố, vốn rơi vào tay Nga từ tháng 5 năm ngoái. Trước đó ông đã thăm Crimea để kỷ niệm 9 năm ngày Nga sáp nhập bán đảo từ Ukraine. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/03/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhất quyết thông qua cải cách lương hưu bằng cách viện dẫn một điều khoản hiến pháp cho phép chính phủ thông qua luật mà không cần quốc hội bỏ phiếu. Đây là rủi ro cho ông Macron, vì Điều 49.3 cũng cho phép các nghị sĩ đề xuất bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với chính phủ. Các cải cách được đề xuất – sẽ tăng tuổi hưu từ 62 lên 64 – đã gây ra nhiều tháng biểu tình rộng khắp ở Pháp, với các công đoàn đe doạ “làm đứt gãy nền kinh tế.”

Cổ phiếu Credit Suisse phục hồi phần nào sau khi ngân hàng này tuyên bố sẽ vay tới 50 tỷ SFr (53,7 tỷ USD) từ ngân hàng trung ương Thụy Sĩ trong nỗ lực tăng cường thanh khoản. Nhưng cổ phiếu của ngân hàng này hiện vẫn thấp hơn ít nhất một phần ba so với giá đầu năm. Việc Ngân hàng Quốc gia Ả Rập Saudi, cổ đông lớn nhất của Credit Suisse, tuyên bố không đầu tư thêm vào hôm thứ Tư đã khiến giá cổ phiếu giảm hơn 30%. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/03/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Joe Biden trấn an người Mỹ là “hệ thống ngân hàng vẫn an toàn” sau sự sụp đổ của Silicon Valley Bank, ngân hàng lớn thứ 16 nước Mỹ, và Signature Bank. Ông Biden cũng hứa yêu cầu các cơ quan quản lý và Quốc hội tăng cường các quy định tài chính. Hôm Chủ nhật, nhà chức trách Mỹ đã công bố một loạt các biện pháp được thiết kế để hoàn trả đầy đủ cho người gửi tiền tại cả hai ngân hàng trên. Lợi suất trái phiếu kho bạc hai năm đã giảm mạnh nhất 30 năm qua vào thứ Hai khi thị trường cho rằng SVB sụp đổ sẽ khiến Cục Dự trữ Liên bang phải giảm tốc độ thắt chặt tiền tệ.

Chính quyền Biden phê duyệt một dự án khoan dầu  lớn do ConocoPhillips điều hành trên đất liên bang ở Alaska. Các nhà bảo vệ môi trường đã vận động mạnh mẽ để phản đối ­dự án, vốn mang tên Willow và đủ sức sản xuất 180.000 thùng dầu thô mỗi ngày. Nhưng kể từ khi chiến tranh Ukraine làm tăng giá năng lượng, Joe Biden trở nên chú trọng thúc đẩy hoạt động khoan dầu. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/03/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ trưởng tài chính Mỹ Janet Yellen cho biết chính phủ không xem xét giải cứu (bail out) Silicon Valley Bank (SVB), một ngân hàng cho vay tập trung vào ngành công nghệ, mà chỉ tập trung vào bảo vệ người gửi tiền. Giới chức Mỹ đã nắm quyền kiểm soát số tiền gửi trị giá 175 tỷ đô la của SVB vào thứ Sáu và cho biết người gửi tiền được bảo hiểm có toàn quyền rút tiền. Bà Yellen trấn an nhà đầu tư rằng hệ thống ngân hàng của Mỹ vẫn “an toàn và có đủ vốn.” SVB là vụ phá sản ngân hàng lớn nhất kể từ năm 2008 và đang làm bất an thị trường toàn cầu.

Chủ tịch Tập Cận Bình bất ngờ bổ nhiệm lại Dịch Cương (Yi Gang) cho vị trí thống đốc ngân hàng trung ương Trung Quốc, một động thái được giới phân tích cho là sẽ trấn an các nhà đầu tư đang quan ngại việc chính phủ can thiệp quá sâu vào thị trường. Một loạt các quan chức cấp cao mới đã được công bố tại Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc, đặc biệt là tân thủ tướng Lý Cường, vào hôm thứ bảy. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/03/2023”