Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Đại sứ Ý tại Cộng hòa Dân chủ Congo đã chết trong bệnh viện sau vụ tấn công vào một đoàn xe của Liên Hợp Quốc ở miền đông nước này. Vụ phục kích, trong đó hai người khác cũng thiệt mạng, được cho là một âm mưu bắt cóc có chủ đích. Có tới hàng chục nhóm vũ trang hoạt động ở miền đông Congo kể từ khi nội chiến kết thúc vào năm 2003.
Chính phủ Anh đề ra kế hoạch nới lỏng phong tỏa của đất nước. Trường học mở cửa lại từ tháng tới. Các cửa hàng, tiệm làm tóc, phòng tập thể dục và dịch vụ nhà hàng khách sạn ngoài trời sẽ nối bước vào tháng 4, nếu tỷ lệ lây nhiễm và dữ liệu vắc-xin ủng hộ. Một nghiên cứu ở Scotland cho thấy số ca nhập viện giảm 85% trong 4 tuần sau liều vắc-xin Pfizer đầu tiên và 94% sau mũi Oxford-AstraZeneca.
Một kẻ tấn công không rõ danh tính đã bắn Seif Bamporiki, một nhà hoạt động đối lập lưu vong người Rwanda, trong chuyến đi của ông này đến một khu ổ chuột nguy hiểm ở Cape Town. Trước đây một cựu điệp viên Rwanda từng bị sát hại ở Nam Phi vào năm 2014 và một viên tướng lưu vong trở thành mục tiêu của một cuộc tấn công bất thành vào năm 2010. Không rõ liệu cuộc tấn công lần này có động cơ chính trị hay không.
Morgan Stanley giảm xếp hạng tín dụng trái phiếu chính phủ Brazil sau khi Tổng thống Jair Bolsonaro sa thải giám đốc điều hành Petrobas, một công ty dầu khí nhà nước. Ông Bolsonaro muốn công ty đảo ngược việc tăng giá xăng và dầu diesel gần đây, vốn bị người dân phản đối. Sau khi ông can thiệp, cổ phiếu Petrobas giảm 20% và đồng real giảm so với đồng đô la.
Royal Caribbean thua lỗ hơn 1 tỷ đô la trong ba tháng cuối năm 2020. Hãng du thuyền Mỹ đã phải ngừng các chuyến tàu kể từ tháng 3 năm ngoái vì đại dịch covid-19. Dù vậy, công ty cho biết lượng đặt phòng cho nửa đầu năm 2022 đã tăng trở lại – một dấu hiệu sớm cho thấy nhu cầu đi nghỉ dồn nén sau khi đại dịch giảm bớt.
Một báo cáo của công ty nghiên cứu Gartner cho thấy Apple một lần nữa trở thành nhà sản xuất điện thoại thông minh lớn nhất thế giới, khi lần đầu chiếm lại vị trí đầu bảng kể từ năm 2016. Apple bán được nhiều điện thoại thông minh hơn bất kỳ đối thủ nào trong ba tháng cuối năm 2020, chủ yếu nhờ ra mắt iPhone 12.
Boeing kêu gọi các hãng hàng không cho ngừng bay hơn 120 chiếc 777 thân rộng của họ, sau khi một chiếc gặp sự cố động cơ lúc đang bay. Vào hôm thứ Bảy, một chiếc 777 đã làm rơi mảnh vỡ xuống vùng ngoại ô Denver khi một trong những động cơ Pratt & Whitney của nó bốc cháy. Máy bay này hạ cánh khẩn cấp an toàn. Dòng phản lực Boeing 737 MAX chỉ mới được tái chứng nhận gần đây sau hai vụ tai nạn khiến 346 người thiệt mạng.
TIÊU ĐIỂM
Cuộc điều tra Trump Organization ở New York có diễn biến mới
Vào tháng 8 năm 2019, văn phòng chưởng lý quận Manhattan đã ra trát gọi hầu tòa Mazars USA, công ty kế toán của Donald Trump, trong cuộc điều tra hình sự nhắm vào Trump Organization, đế chế kinh doanh của cựu tổng thống. Kể từ khi ấy ông Trump đã chiến đấu với cuộc điều tra, song dường như cuối cùng đã hết đường. Hôm qua, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ bác bỏ yêu cầu đình chỉ trát hầu tòa từ nhóm của ông. Ngay sau đó Cyrus Vance, chưởng lý quận Manhattan, đã tweet: “công việc vẫn tiếp tục.”
Tuần trước, ông Vance đã chiêu mộ Mark Pomerantz, một cựu công tố viên liên bang giàu kinh nghiệm chuyên điều tra các vụ án tội phạm cổ cồn trắng có tổ chức. Cuộc điều tra tập trung vào việc liệu Trump Organization có đánh lừa bên cho vay và cơ quan thuế về giá trị tài sản thật của họ hay không. Cuộc điều tra hình sự của ông Vance không phải là mối lo lắng duy nhất của ông Trump. Fani Willis, tân chưởng lý của quận Fulton, Atlanta, đang cân nhắc các cáo buộc hình sự vì ông Trump từng yêu cầu thư ký bang Georgia “tìm” thêm phiếu cho ông trong cuộc bầu cử tổng thống.
Brazil chưa thể triển khai vắc-xin nhanh chóng
Sau khi hết vắc-xin covid-19 vào thứ Tư tuần trước, trong tuần này các quan chức Rio de Janeiro đang kỳ vọng nhận được lô CoronaVac mới, một loại vắc xin do Trung Quốc phát triển được sản xuất ở bang São Paulo gần đó. Cho đến nay, chỉ khoảng hơn 2% trong số gần 7 triệu dân Rio đã được tiêm liều đầu tiên. Những người tiếp theo, nhóm 82 tuổi, vẫn đang đợi.
Các thành phố khác cũng bị thiếu hụt nguồn cung; chỉ mới có 2,8% dân số của đất nước đã được tiêm chủng. Trong khi đó các chuyên gia nói nếu chính phủ không đẩy nhanh chương trình tiêm chủng sẽ gây ra một số thiệt hại cho nền kinh tế. Theo hãng tư vấn LCA, nếu 70% dân số được tiêm chủng vào tháng 8, GDP sẽ tăng 5,5% trong năm nay. Còn nếu đến tháng 12 vẫn chưa đạt được mục tiêu này, thì con số đó sẽ bị giảm đi hai điểm phần trăm.
Số liệu thị trường lao động Anh vẫn ổn định
Các số liệu công bố hôm nay dự kiến cho thấy tỷ lệ thất nghiệp ở Anh ở mức khoảng 5% trong tháng 12. Nó vẫn ở mức thấp đáng kinh ngạc – đặc biệt khi GDP giảm khoảng 10% trong năm 2020 – và chủ yếu là nhờ chương trình duy trì việc làm của chính phủ. Theo chương trình, nhà nước trả tới 80% tiền lương cho những nhân viên bị cho nghỉ việc tạm thời. Chương trình dự kiến khép lại vào tháng 4, nhưng nhiều khả năng sẽ được bộ trưởng tài chính Rishi Sunak gia hạn trong dự thảo ngân sách được ông công bố vào ngày 3 tháng 3.
Một vấn đề chính trị phức tạp hơn đối với ông Sunak là phải làm gì với chương trình Universal Credit, phần cứu trợ chính của Anh cho những người không việc làm. Nó được tăng thêm 20 bảng Anh (28 đô la) mỗi tuần vào tháng 3 năm 2020. Nhưng mức tăng đó sẽ hết hạn trong vài tuần tới đây. Do các quy định giãn cách xã hội chỉ được tháo dỡ từ từ, mức tăng này, tương tự như chương trình trả lương hộ, có thể sẽ được gia hạn ít nhất là đến mùa thu.
Điều trần phê chuẩn Bộ trưởng Nội vụ của chính quyền Biden
Deb Haaland (trong hình) sẽ là bộ trưởng người Mỹ bản địa (da đỏ) đầu tiên của Hoa Kỳ — nếu được Quốc hội phê chuẩn. Joe Biden đã đề cử vị nữ dân biểu Dân chủ từ New Mexico này làm lãnh đạo Bộ Nội vụ, cơ quan quản lý tới 1/5 diện tích đất đai, tài nguyên thiên nhiên và mối quan hệ với các bộ lạc của Mỹ. Song tấm vé mang tên bà Haaland không có được sự ủng hộ lưỡng đảng.
Tại phiên điều trần phê chuẩn hôm nay, Ủy ban Thượng viện về Năng lượng và Tài nguyên Thiên nhiên sẽ tra khảo bà Haaland về thái độ ủng hộ của bà đối với Thỏa thuận Xanh Mới, một chương trình nghị sự bảo tồn thiên nhiên đầy tham vọng cũng như việc bà phản đối công nghệ fracking (khoan dầu đá phiến bằng thủy lực). Những ý tưởng này không hợp ý các nhà lập pháp Cộng hòa từ các bang miền Tây vốn phụ thuộc vào dầu khí để có việc làm và doanh thu. Họ lo lắng là đúng. Trong khi Bộ Nội vụ của Donald Trump tay trong tay với ngành công nghiệp khai thác tài nguyên, ông Biden đang chuẩn bị cho một cuộc chiến với họ. Nếu được phê chuẩn, bà Haaland và bộ này sẽ giữ vị trí trung tâm trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu của chính quyền mới.
Apple họp đại hội đồng cổ đông
Cuộc họp đại hội đồng thường niên của Apple vào hôm nay sẽ được tổ chức trực tuyến, thay vì trực tiếp tại Nhà hát Steve Jobs, địa điểm của mọi năm. Vì không hạn chế tham gia, nên sẽ có nhiều cổ đông hơn tham dự. Giám đốc điều hành Tim Cook có thể sẽ nhận những câu hỏi về hai tranh chấp công nghệ mà Apple đã mắc phải trong 12 tháng qua. Một liên quan đến nhà sản xuất trò chơi điện tử Epic Games, bên vào tháng 8 đã đệ đơn khiếu nại chống độc quyền đối với các hạn chế của App Store lên mua hàng trong ứng dụng.
Vấn đề còn lại là với Facebook, bên phản đối những thay đổi về quyền riêng tư sắp tới trên iOS14, hệ điều hành của Apple. Không còn vấn đề lớn nào khác. Hai đề xuất do các cổ đông đệ trình liên quan đến vấn đề quản trị công ty và trả lương cho lãnh đạo không điều hành, những vấn đề không phải tâm điểm chính trị hay xã hội lớn. Đó có thể là do Apple là chuyên gia trong việc chặn những đề xuất rắc rối hơn từ trước cuộc họp. Một vấn đề cũng đáng chú ý sẽ là tìm kiếm sự chấp thuận của cổ đông về việc gắn các mục tiêu về môi trường và xã hội với mức lương của các lãnh đạo Apple.
