Thế giới hôm nay: 15/10/2019

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Những người ủng hộ nền độc lập của Catalan đã đụng độ với cảnh sát chống bạo động ở Barcelona sau khi chín lãnh đạo ly khai bị Tòa Tối cao Tây Ban Nha tuyên án tù vì tổ chức trưng cầu dân ý bất hợp pháp vào năm 2017. Thời hạn của các bản án đã làm phẫn nộ nhiều người Catalan; Oriol Junqueras, cựu phó thủ hiến Catalonia và là bị cáo cấp cao nhất, bị tuyên 13 năm.

Sau 11 ngày biểu tình bạo lực và phong tỏa đường phố, chính phủ Ecuador và các nhà lãnh đạo người bản địa đã đạt thỏa thuận rút sắc lệnh loại bỏ trợ cấp nhiên liệu. Tổng thống Lenín Moreno cho biết các khoản trợ cấp khiến nhà nước phải trả 1,3 tỷ đô la mỗi năm và loại bỏ chúng sẽ giúp đáp ứng các điều kiện cho một khoản vay của IMF. Chính phủ cho biết sẽ tìm cách khác để tiết kiệm. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/10/2019”

Thế giới hôm nay 11/09/2019

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Jack Ma, chủ tịch Alibaba, đã từ bỏ vị trí của mình tại người khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc mà ông đồng sáng lập 20 năm trước. CEO hiện tại, Daniel Zhang, sẽ tiếp quản việc điều hành công ty trị giá 460 tỷ đô la. Ông Ma, một cựu giáo viên tiếng Anh, hiện là người giàu nhất Trung Quốc với tài sản khoảng 40 tỷ đô la. Sau khi từ chức, ông sẽ tập trung vào hoạt động từ thiện và giáo dục.

Tổng thống Donald Trump đã sa thải John Bolton, cố vấn an ninh quốc gia thứ ba của ông, và giải thích trong một tweet rằng ông “bất đồng mạnh mẽ với nhiều lời đề nghị của ông ấy.” Trong khi ông Trump rõ ràng tìm cách xuống thang với Iran và Triều Tiên thi Bolton, một nhân vật diều hâu cứng rắn, lại ủng hộ cách tiếp cận đối đầu hơn. Tổng thống cho biết ông sẽ đề xuất người thay thế vào tuần tới. Continue reading “Thế giới hôm nay 11/09/2019”

18/07/1936: Nội chiến Tây Ban Nha bùng nổ

Nguồn: Spanish Civil War breaks out, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1936, Nội chiến Tây Ban Nha bắt đầu khi một cuộc nổi dậy của các sĩ quan cánh hữu trong quân đội Tây Ban Nha tại Morocco thuộc Tây Ban Nha nổ ra và lan sang nước này. Từ quần đảo Canary, tướng Francisco Franco đã phát đi một thông điệp kêu gọi tất cả các sĩ quan quân đội tham gia cuộc nổi dậy và lật đổ chính phủ Cộng hòa cánh tả của Tây Ban Nha. Trong vòng ba ngày, các phiến quân đã chiếm được Morocco, phần lớn miền bắc Tây Ban Nha, và nhiều thành phố trọng yếu ở phía nam.

Phe Cộng hòa đã thành công trong việc dập tắt cuộc nổi dậy ở các khu vực khác, bao gồm Madrid, thủ đô của Tây Ban Nha. Phe Cộng hòa và Phe Quốc gia , như tên phe phiến quân thường được gọi, sau đó tiến hành bảo vệ các vùng lãnh thổ của mình bằng cách hành quyết hàng ngàn đối thủ chính trị bị nghi ngờ. Trong khi đó, Franco bay tới Morocco và chuẩn bị đưa Quân đoàn Châu Phi về chính quốc. Continue reading “18/07/1936: Nội chiến Tây Ban Nha bùng nổ”

Quyền dân tộc tự quyết: Ai, ở đâu và khi nào?

Nguồn: Joseph S. Nye, “The who, where and when of secessionProject Syndicate, 29/09/2017.

Biên dịch: Nguyễn Quỳnh Chi | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Tuần này, người Kurd ở miền bắc Iraq đã bỏ phiếu với tỉ áp đảo ủng hộ việc giành độc lập cho Khu vực người Kurd ở nước này. Với khoảng 30 triệu người Kurd sống rải rác trên bốn quốc gia (Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ, Syria, Iran), các nhà dân tộc chủ nghĩa lập luận rằng họ xứng đáng nhận được sự công nhận của thế giới. Tại Tây Ban Nha, khoảng 7,5 triệu người Catalonia cũng nêu lên vấn đề tương tự.

Việc các cuộc trưng cầu cho thấy không giống như người Kurds, người Catalonia chịu sự chia rẽ sâu sắc trong vấn đề này có quan trọng không? Việc những nước sát khu vực người Kurd sinh sống ở Iraq có thể dùng vũ lực để chống lại phong trào ly khai có ý nghĩa gì không? Continue reading “Quyền dân tộc tự quyết: Ai, ở đâu và khi nào?”

Tại sao Catalonia muốn độc lập khỏi Tây Ban Nha?

Catalan

Nguồn:Catalan’s independence movement“, The Economist, 14/10/2014

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Chính quyền Catalonia, khu vực phía đông bắc giàu có và đông dân của Tây Ban Nha, đã lên kế hoạch tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý không mang tính ràng buộc về nền độc lập vào ngày 09/11/2014. Nhưng kế hoạch này đã bị hoãn lại khi Tòa án Hiến pháp Tây Ban Nha đình chỉ cuộc bỏ phiếu. Tòa án đã cân nhắc tính hợp pháp của cuộc trưng cầu dân ý, và dự kiến là sẽ tuyên bố nó vi hiến vào một thời điểm trong năm tháng sau đó. Nhưng Catalonia đã không nản lòng. Ngày 14/10/2014, Thủ hiến Catalonia, Artur Mas, đã thông báo rằng một hình thức “tham vấn” nào đó, có liên quan đến “lá phiếu và hòm phiếu”, sẽ được thực hiện vào ngày 09/11/2014, bất kể quyết định của Tòa án ra sao. Điều này có ý nghĩa như thế nào đối với nền độc lập của Catalonia? Continue reading “Tại sao Catalonia muốn độc lập khỏi Tây Ban Nha?”