Nguồn: “Vietnam air war escalates,” History.com (truy cập ngày 28/6/2015).
Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng
Vào ngày này năm 1966, trong cuộc Chiến tranh Việt Nam, lần đầu tiên Mỹ ném bom các trung tâm dân cư lớn của miền Bắc Việt Nam là Hà Nội và Hải Phòng, phá hủy các kho chứa dầu nằm gần hai thành phố. Quân đội Mỹ hi vọng rằng bằng cách ném bom Hà Nội, thủ đô của Việt Nam, và Hải Phòng, cảng lớn nhất miền Bắc, các lực lượng cộng sản sẽ bị tước đi các nguồn cung ứng quân sự cần thiết và kéo theo là cả khả năng tiếp tục cuộc chiến.
Năm 1961, Tổng thống Mỹ John F. Kennedy bắt đầu gửi một lượng lớn nhân viên quân sự tới Việt Nam để củng cố chế độ chuyên quyền kém hiệu quả ở miền Nam Việt Nam để chống lại các lực lượng cộng sản miền Bắc. Ba năm sau, sau khi chính phủ miền Nam Việt Nam sụp đổ, Tổng thống Lyndon B. Johnson ra lệnh rải bom hạn chế lên miền Bắc Việt Nam, và Quốc hội đã cho phép Mỹ sử dụng bộ binh để tham chiến.
Đến năm 1965, các chiến dịch tấn công của Việt Cộng và miền Bắc Việt Nam đặt Tổng thống Johnson trước hai lựa chọn: hoặc can thiệp sâu hơn vào chiến tranh hoặc rút lui. Johnson đã chọn phương án thứ nhất, số lượng binh lính nhanh chóng nhảy vọt lên tới hơn 300.000 quân khi lực lượng không quân Mỹ bắt đầu chiến dịch ném bom lớn nhất trong lịch sử nước này.
Tuy nhiên, do lực lượng Việt Cộng có thể chiến đấu chỉ với lượng khí tài đổ vào từ miền Bắc trung bình 20 tấn mỗi ngày trong khi quân đội Mỹ ở Việt Nam cần gấp 1.000 lần như thế, nên chiến dịch ném bom các cơ sở công nghiệp và tuyến đường vận tải của lực lượng cộng sản có tác động rất ít tới tình hình cuộc chiến.
Hơn thế nữa, lãnh đạo miền Bắc Việt Nam là Hồ Chí Minh đã đặt mục tiêu tiêu diệt các máy bay ném bom của quân đội Mỹ lên hàng đầu trong nỗ lực chiến tranh của ông, và đến năm 1969, hơn 5.000 máy bay Mỹ đã bị bắn hạ. Không chỉ thế, chiến tranh càng kéo dài thì số thương vong của Mỹ càng tăng cao, và những vụ bê bối liên quan đến tội ác chiến tranh của Mỹ bị tiết lộ như vụ thảm sát ở Mỹ Lai đã khiến nhiều người Mỹ quay lưng phải đối cuộc chiến ở Việt Nam.
Năm 1973, các đại diện của Mỹ, hai miền Bắc và Nam Việt Nam đã ký một hiệp định hòa bình ở Paris, chấm dứt sự can thiệp của quân đội Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam. Ngày 30 tháng 4 năm 1975, những người Mỹ cuối cùng ở miền Nam Việt Nam đã được di tản bằng trực thăng khi Sài Gòn sụp đổ trước các lực lượng cộng sản. Chiến tranh Việt Nam là cuộc chiến dài nhất và không được lòng dân nhất trong lịch sử nước Mỹ với tổn thất hơn 58.000 sinh mạng. Hơn 2 triệu binh lính và dân thường Việt Nam đã bị sát hại trong cuộc chiến này.
Hình: Một chiếc máy bay A-1E Skyraider hạ cách xuống tàu sân bay USS Constellation sau một phi vụ chiến đấu trên bầu trời miền Bắc Việt Nam tháng 9 năm 1967. Nguồn: US Navy.
