17/03/1917: Biến động trong chính phủ Pháp

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: Shakeup in French government, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1917, giữa lúc phe Đồng minh Hiệp ước lên kế hoạch cho một cuộc tấn công lớn vào mùa xuân ở Mặt trận phía Tây, chính phủ Pháp đã phải trải qua một loạt khủng hoảng, bao gồm cả việc Thủ tướng Aristide Briand bị bắt buộc phải từ chức.

Kinh hoàng trước các sự kiện tàn khốc tại VerdunSomme năm 1916, Nghị viện Pháp (French Chamber of Deputies) đã bí mật nhóm họp để lên án sự lãnh đạo của chỉ huy quân sự cấp cao của Pháp, Joseph Joffre, và quyết định sa thải ông này. Thủ tướng Briand giám sát quá trình thay thế Joffre bằng Robert Nivelle, người tin rằng một cuộc tấn công mạnh mẽ dọc theo sông Aisne ở miền trung nước Pháp là chìa khóa cho một bước đột phá cực kỳ cần thiết ở Mặt trận phía Tây. Dựa trên các chiến thuật mà ông đã sử dụng trước đó trong các cuộc phản công thành công tại Verdun, Nivelle tin rằng mình sẽ đạt được bước đột phá này trong vòng hai ngày; sau đó, như ông tuyên bố, đường được mở ra để đi đến nơi mà người ta muốn, đến bờ biển nước Bỉ hoặc đến thủ đô, trên sông Meuse hoặc trên sông Rhine.

Tuy nhiên, quyền quyết định chiến lược quân sự của Pháp đã chuyển từ tay Joffre sang một ủy ban chiến tranh cấp bộ, những người không phải báo cáo cho Tổng Tư lệnh, Nivelle, mà cho Bộ trưởng Chiến tranh, Louis Lyautey, một cựu thống đốc thuộc địa ở Morocco được Briand bổ nhiệm vào tháng 12/1916, cùng thời điểm mà Joffre bị sa thải. Lyautey đã lớn tiếng công khai chế giễu kế hoạch Nivelle, nhấn mạnh rằng nó sẽ thất bại (mà thực sự là vậy). Ông không phải là thành viên duy nhất của nội các Briand chống lại cuộc tấn công, nhưng Thủ tướng vẫn tiếp tục ủng hộ Nivelle, khao khát một chiến thắng lớn của Pháp để khôi phục niềm tin vào sự lãnh đạo của ông. Ngày 14/03, Lyautey đã từ chức. Sự bất đồng công khai đáng xấu hổ này với các bộ trưởng cũng khiến Briand gặp khó khăn, buộc ông phải từ chức vào ngày 17/03.

Lựa chọn tiếp theo cho vị trí Thủ tướng của Tổng thống Raymond Poincare, Alexandre Ribot, đã bổ nhiệm Paul Painleve làm Bộ trưởng Chiến tranh. Tuy nhiên, vẫn do dự khi ủng hộ kế hoạch của Nivelle, Painleve và phần còn lại của chính phủ Ribot cuối cùng đã bị áp lực làm theo như vậy bởi phải chống lại việc Đức tiếp tục chiến tranh tàu ngầm không hạn chế (được tuyên bố vào tháng 02/1917) và bởi mối đe dọa từ Nivelle rằng ông sẽ từ chức nếu kế hoạch tấn công không được triển khai.

Cái gọi là Chiến dịch Nivelle (Nivelle Offensive), bắt đầu vào ngày 16/04/1917, là một thảm họa: các căn cứ của Đức dọc theo sông Aisne, được xây dựng từ mùa thu năm 1914, đã chứng tỏ là quá sức đối với quân Đồng minh. Hầu như tất cả các xe tăng Pháp, lần đầu tiên được đưa vào trận chiến, đã bị phá hủy hoặc bị sa lầy vào cuối ngày đầu tiên của chiến dịch; trong vòng một tuần, 96.000 binh sĩ đã thương vong. Trận chiến kết thúc vào ngày 20/04 và Nivelle bị thay thế bởi vị tướng thận trọng hơn, Philippe Petain, năm ngày sau đó.