Nguồn: Three U.S. presidents close chapters on the Cold War, History.com
Biên dịch: Lê Hồng Loan
Vào ngày này trong lịch sử, ba vị tổng thống Hoa Kỳ trong ba năm khác nhau đã thực hiện những bước quan trọng để kết thúc Chiến tranh Lạnh.
Bắt đầu từ ngày 28 tháng 05 năm 1988, Tổng thống Ronald Reagan đã gặp Tổng Bí thư Liên Xô Mikhail Gorbachev trong một cuộc hội nghị thượng đỉnh bốn ngày tại Nga. Sau cuộc bầu cử năm 1980, Reagan đã từ bỏ những nỗ lực của Nixon, Ford và Carter nhằm xua tan căng thẳng chính trị giữa hai siêu cường và thay vào đó đã tăng cường chạy đua vũ trang và luận điệu chống Liên Xô. Liên Xô không thể theo kịp với khoản chi tiêu quốc phòng khổng lồ của Hoa Kỳ và điều này, cùng với chính sách của Gorbachev về việc trao quyền tự do ngày càng tăng cho công dân Liên Xô (chính sách glasnost), đã giúp làm xói mòn chủ nghĩa cộng sản cứng rắn ở Nga.
Trong một bài phát biểu đáng chú ý và mang tính biểu tượng trước một nhóm sinh viên Đại học Moskva vào ngày 31 tháng 05, Reagan đã đứng trước một bức tượng bán thân khổng lồ của Lenin và nói chuyện cởi mở về tự do, công nghệ, sáng tạo và mong muốn của ông được nhìn thấy Bức tường Berlin bị phá hủy. Ông nói với các sinh viên rằng thế hệ các bạn đang sống vào một trong những thời điểm thú vị nhất, nhiều hy vọng nhất trong lịch sử Liên Xô khi hơi thở tự do đầu tiên đang khuấy động bầu không khí và trái tim đập theo nhịp đập ngày càng nhanh của hy vọng, khi năng lượng tinh thần tích lũy của một khoảng lặng kéo dài đang khao khát được giải thoát.
Hai năm sau chuyến thăm của Reagan vào năm 1988, và chỉ khoảng một năm sau khi Bức tường Berlin bị phá hủy vào năm 1989, người kế nhiệm của Reagan, George H. W. Bush đã gặp Gorbachev ở Hoa Kỳ để thảo luận về việc thống nhất Đông Đức và Tây Đức. Năm 1991, sau một cuộc đảo chính bất thành chống lại Gorbachev, Boris Yeltsin trở thành tổng thống và Liên Xô đã chính thức được tuyên bố giải thể. Hầu hết các lãnh thổ vệ tinh của Liên Xô cũ đã được trao độc lập. Nga sau đó đã khởi xướng các bước dự kiến hướng tới một hệ thống kinh tế tư bản chủ nghĩa.
Vào ngày này năm 1994, Tổng thống Bill Clinton đã cam kết tiếp tục hợp tác với Nga trong một Trật tự Thế giới Mới, tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ không hướng các tên lửa hạt nhân vào Nga, chấm dứt sự đối nghịch và nỗi lo sợ hủy diệt lẫn nhau, điều đặc trưng của nửa thế kỷ Chiến tranh lạnh giữa hai siêu cường.
