Nguồn: Skeleton of Tyrannosaurus rex discovered, History.com
Biên dịch: Lê Hồng Loan
Vào ngày này năm 1990, thợ săn hóa thạch Susan Hendrickson đã phát hiện ra ba chiếc xương khổng lồ nhô ra khỏi một vách đá gần Faith, South Dakota. Chúng hóa ra là một phần bộ xương của loài khủng long Tyrannosaurus Rex lớn nhất từng được phát hiện, một mẫu vật 65 triệu năm tuổi được đặt tên là Sue, theo tên của người phát hiện ra nó.
Thật đáng ngạc nhiên, bộ xương Sue có mức độ hoàn thiện hơn 90 phần trăm, và các mẫu xương được bảo quản cực kỳ tốt. Cơ quan nơi làm việc của Hendrickson, Viện Nghiên cứu Địa chất Black Hills, đã trả 5.000 đô la cho chủ sở hữu đất, Maurice Williams, để có quyền khai quật bộ xương khủng long.
Bộ xương này sau đó được làm sạch và vận chuyển đến trụ sở của viện ở Hill City. Peter Larson, chủ tịch của Viện, đã công bố kế hoạch xây dựng một bảo tàng phi lợi nhuận để trưng bày Sue cùng với các hóa thạch khác của thời kỳ Kỷ Phấn trắng.
Năm 1992, một cuộc chiến pháp lý kéo dài bắt đầu từ Sue. Văn phòng chưởng lý Hoa Kỳ tuyên bố rằng bộ xương Sue đã được thu giữ từ khu vực đất liên bang và do đó là tài sản của chính phủ. Cuối cùng người ta đã phát hiện ra rằng Williams, một người Mỹ bản địa lai và là thành viên của bộ tộc Cheyenne River Sioux, đã bán đất của mình cho bộ lạc từ hai thập kỷ trước để tránh phải nộp thuế tài sản, và do đó việc anh ta bán quyền khai quật cho Black Hills là không hợp pháp. Vào tháng 10 năm 1997, Bảo tàng Field Chicago đã mua Sue tại buổi đấu giá công khai tại Sothwards, thành phố New York, với giá 8,36 triệu USD, được tài trợ một phần bởi các tập đoàn McDonald’s và Disney.
Bộ xương Sue bắt đầu được trưng bày tại Bảo tàng Field vào tháng 05 năm 2000. Bộ xương T.rex khổng lồ – cao gần 4m tính đến hông và dài 12,8m từ đầu đến chân – được trưng bày tại một trong những sảnh chính của bảo tàng. Một cuộc triển lãm khác mang đến cho người xem một cái nhìn cận cảnh về hộp sọ dài 1,5m, nặng 907kg với 58 chiếc răng, một số chiếc dài bằng cẳng tay người.
Bộ xương được bảo quản cực kỳ tốt này đã cho phép các nhà khoa học xác định được nhiều điều về cuộc sống của T.rex. Họ đã xác định rằng loài khủng long ăn thịt có khứu giác lạ thường, vì các hành khứu giác còn lớn hơn cả đại não, trung tâm tư duy của não bộ. Ngoài ra, Sue là bộ xương T.rex đầu tiên được phát hiện có xương đòn, một khám phá quan trọng hỗ trợ cho giả thuyết của các nhà khoa học rằng chim là một loài khủng long còn sống.
