Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Khi mà các nước bắt đầu nhắc tới việc nới lỏng các biện pháp chống dịch covid-19, Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo không nên quá vội vàng. Cơ quan của LHQ này không đưa ra khuyến cáo chung nào về thời điểm nên dỡ bỏ các hạn chế, nhưng nhấn mạnh rằng làm vậy quá sớm có thể khiến các nước phải áp dụng lại chúng trong tương lai. Trong khi đó, WHO vừa ban hành một hướng dẫn gây ngờ vực về dùng khẩu trang, có thể mang lại cảm giác an toàn giả tạo.
Trung Quốc hôm qua cho biết họ không ghi nhận trường hợp tử vong mới nào do covid-19 trong 24 giờ trước đó, lần đầu tiên kể từ tháng 1. Tự tin là đã vượt qua giai đoạn tồi tệ nhất, nước này đang chuyển hướng sang các trường hợp không có triệu chứng và các ca đến từ nước ngoài. Bên ngoài Trung Quốc, nhiều người nghi ngờ số liệu tử vong của nước này không được báo các đầy đủ.
Các bác sĩ tại hai bệnh viện ở thành phố Quetta của Pakistan đã đình công, một ngày sau khi cảnh sát đàn áp một cuộc biểu tình của các y sĩ. Các bác sĩ cáo buộc chính phủ đã không cung cấp các trang thiết bị cần thiết để bảo vệ họ khỏi coronavirus. Ít nhất 30 người đã bị bắt giữ hôm thứ 2 vì vi phạm lệnh cấm tụ họp công cộng trong thời gian phong tỏa Pakistan.
Bộ trưởng tài chính Mỹ Steve Mnuchin tweet rằng ông đã nói chuyện với các nhà lãnh đạo quốc hội xoay quanh các nguồn ngân sách mới nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ thiệt hại bởi covid-19. Ông đề nghị 250 tỷ đô la có thể được bổ sung vào chương trình cho vay 349 tỷ đô la vốn là một phần của gói kích thích của Mỹ. Chương trình này, nhằm cung cấp các khoản vay cho các doanh nghiệp nhỏ, trong một số trường hợp không phải hoàn trả, đang bị quá tải do nhu cầu quá cao.
Taliban rời khỏi các cuộc đàm phán mà họ gọi là “vô ích” với chính phủ Afghanistan xoay quanh một cuộc trao đổi tù nhân. Sự cố này đe dọa thỏa thuận hòa bình đã được ký giữa Taliban và Mỹ vào tháng 2. Taliban đồng ý tham gia đàm phán với chính phủ và các bên liên quan khác nếu Mỹ rút quân, chấm dứt hơn 18 năm chiến sự.
Samsung ước tính lợi nhuận tăng trong quý đầu tiên của năm 2020 so với cùng kỳ năm 2019, một phần nhờ vào bùng phát dịch covid-19. Mặc dù doanh số bán các thiết bị tiêu dùng có thể bị ảnh hưởng cùng với nguy cơ bất ổn kinh tế lớn trong năm 2020, nhưng làm việc tại nhà lại đang thúc đẩy nhu cầu đối với chip nhớ của công ty này.
Roscosmos, cơ quan vũ trụ Nga, cáo buộc Donald Trump tìm cách “chiếm đoạt không gian”. Tổng thống đã ký một sắc lệnh hành pháp vào thứ 2 thiết lập chính sách cho phép các tập đoàn Mỹ khai thác khoáng sản trên các hành tinh khác. Cơ quan vũ trụ Nga tuyên bố cách tiếp cận như vậy sẽ đe dọa tiềm năng hợp tác quốc tế về vũ trụ.
TIÊU ĐIỂM
Vũ Hán được dỡ phong tỏa
Một tin động trời lan khắp Trung Quốc vào đêm 23 tháng 1: chính phủ cách ly hoàn toàn một thành phố ở tâm dịch của đợt bùng phát virus bí ẩn. Vào nửa đêm qua, thành phố đó – Vũ Hán – chính thức được dỡ phong tỏa, giữa lúc phần lớn thế giới đang trải qua những gì Vũ Hán đã trải nhiệm trong 76 ngày qua. Gần 4 tỷ người, một nửa dân số toàn cầu, đã được yêu cầu ở nhà để làm chậm sự lây lan của covid-19.
Quyết định cho cư dân Vũ Hán được di chuyển trở lại đến sau khi virus đã được kiềm chế ở đây, với chỉ hai ca nhiễm mới được ghi nhận trong hai tuần qua. Song cuộc sống vẫn chưa bình thường trở lại. Biên giới của Trung Quốc vẫn gần như đóng cửa hoàn toàn vì chính phủ lo ngại virus có thể lại xâm nhập từ nước ngoài. Các trạm kiểm soát thân nhiệt vẫn phủ kín đất nước. Và vết sẹo để lại cho Vũ Hán từ hai tháng lo âu đau khổ sẽ mất một thời gian để được chữa lành.
Lễ Vượt qua ở Israel giữa đại dịch
Ngày lễ Vượt qua của người Do Thái bắt đầu tối nay với việc các gia đình thực hiện nghi lễ tiệc seder truyền thống theo từng nhóm cách ly nhỏ, thay vì với gia đình và bạn bè đông đúc như mọi năm. Nỗi sợ covid-19, đặc biệt là với người lớn tuổi có nguy cơ cao, đã khiến chính phủ Israel tuyên bố lệnh giới nghiêm kéo dài 40 giờ, theo đó công dân không được phép đi ra khỏi nhà hơn 100 mét và thậm chí các cửa hàng thực phẩm sẽ buộc phải đóng cửa.
Điều này diễn ra sau lệnh cấm đi lại liên tỉnh trước đó; trong một số trường hợp, cảnh sát thậm chí đã dừng xe buýt và buộc các gia đình đang trên đường đến dự tiệc seder với ông bà phải xuống xe. Tuy nhiên, tác động của lệnh phong tỏa lên đời sống tôn giáo, đặc biệt là các buổi cầu nguyện đông người và nghiên cứu kinh Torah, đã gây ra căng thẳng trong cộng đồng các tín đồ chính thống cực đoan: nhiều giáo sĩ lúc đầu không chịu đóng cửa giáo đường, nhưng vì lây nhiễm tăng, nên họ phải miễn cưỡng nhượng bộ.
Chính trị Ireland và coronavirus
Hai tháng sau cuộc bầu cử tạo nên một quốc hội treo, Ireland vẫn ở trong tình trạng lấp lửng. Thủ tướng Leo Varadkar đang lèo lái chính phủ lâm thời qua trận chiến với coronavirus. Có bằng bác sĩ, ông đã đăng ký tham gia hỗ trợ trong cuộc khủng hoảng. Hành động của chính phủ ông đã được ca ngợi rộng rãi. Việc phong tỏa sớm và các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt dường như đã giúp ‘làm phẳng đường cong’ của Ireland.
Nước này đã ghi nhận 5.709 ca nhiễm và 210 người chết. Song bức tranh kinh tế lại ảm đạm. Ngân hàng trung ương cảnh báo rằng thất nghiệp có thể lên 25%, tăng từ mức 4,8% thời điểm trước dịch. Điều đó làm cho các cuộc đàm phán để thiết lập một chính phủ mới càng trở nên cấp bách. Đảng Fine Gael của ông Varadkar và đảng Fianna Fail trung hữu có thể đạt thỏa thuận trong tuần này. Nhưng một liên minh như vậy sẽ cần sự hỗ trợ của các bên nhỏ hơn, và cũng sẽ không ổn định. Nó cũng có thể khiến các cử tri giận dữ vì loại bỏ Sinn Fein, bên bất ngờ chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 2.
Cầu đánh bật cung: Costco và Tesco
Khi covid-19 khiến khách hàng rơi vào tình trạng điên cuồng mua hàng tích trữ, một số nhà bán lẻ đã phải vật lộn để phục vụ nhu cầu. Nhưng triển vọng của ngành bán lẻ ra sao? Hôm nay hai chuỗi bán lẻ sẽ cho chúng ta một ít gợi ý. Costco, nhà bán lẻ lớn thứ ba của Mỹ, sẽ báo cáo doanh thu tháng 3, trong khi Tesco, chuỗi cửa hàng tạp hóa lớn nhất nước Anh, sẽ công bố kết quả của năm tài chính kết thúc vào 29 tháng 2.
Costco đặc biệt thu hút những người mua tích trữ nhờ giảm giá sâu khi mua số lượng lớn. Công ty đã chứng kiến doanh số tăng từ những người tích trữ ngay cả từ tháng Hai, trước khi đại dịch thực sự bao vây nước Mỹ. Về phần mình, Tesco đang nỗ lực để đáp ứng những vị khách này: số người mua hàng trực tuyến đã vượt quá khả năng giao hàng của họ. Hãng này đã bắt đầu thuê thêm nhân viên kho bãi và tài xế, và vào cuối tháng 3 đã bắt đầu giới hạn các đơn đặt hàng trực tuyến ở mức tối đa 80 mặt hàng nhằm ngăn chặn mua tích trữ quá đà. Các nhà đầu tư sẽ muốn biết về kế hoạch đáp ứng nhu cầu của hãng.
Rạn san hô Great Barrier lại bị tẩy trắng
Trong nhiều tuần, các nhà khoa học đã rà soát kỳ quan thiên nhiên ở Úc để tìm dấu hiệu thiệt hại. Kết luận “đau lòng” của họ là nhiệt độ nước cao kỷ lục đã khiến rạn san hô lại bị “tẩy trắng” một lần nữa – lần thứ ba trong 5 năm qua. Thiệt hại lần này lớn hơn bao giờ hết. Rạn san hô Great Barrier trải dài 2.300 km quanh bờ biển phía đông bắc Australia, có diện tích gần bằng diện tích của nước Ý. Đây là lần đầu tiên quá trình tẩy trắng xảy ra theo toàn bộ chiều dài của nó.
Các nhà khoa học lo lắng nhất về phần nhạy cảm hơn với nhiệt ở phía nam của rạn, nơi trước đây chưa bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ cao. Nó khiến san hô đào thải loại tảo quang hợp thường sống bên trong chúng, biến chúng thành một màu trắng ảm đạm. Điều này không nhất thiết làm chết san hô, nhưng các mùa nắng nóng liên tiếp sẽ khiến chúng không thể phục hồi. Nhiều vùng rộng lớn của rạn san hô đã bị giết chết bởi những đợt tăng nhiệt liên tiếp vào năm 2016 và 2017. Sẽ mất vài tháng trước khi các nhà khoa học có thể đánh giá thiệt hại của năm nay – vốn được họ dự đoán là “rất lớn”.
