John Snow: Người tiên phong trong lĩnh vực gây mê và dịch tễ học

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

John Snow (1813 – 1858) là một bác sĩ người Anh và là một trong những người đi đầu trong lĩnh vực dịch tễ học khi đã xác định được nguồn gốc của dịch tả vào năm 1854.

John Snow sinh ngày 15/03/1813 tại York trong một gia đình thuộc tầng lớp lao động. Năm 14 tuổi, ông thực tập tại phòng khám của một bác sĩ phẫu thuật. Năm 1836, Snow chuyển đến London để theo học ngành y theo chương trình chính quy. Năm 1838, ông trở thành thành viên của Viện Phẫu thuật Hoàng gia, sau đó tốt nghiệp Đại học London vào năm 1844 và được nhận vào Viện Y học Hoàng gia vào năm 1850.

Vào thời điểm đó, bệnh tả được cho là lây truyền trong không khí. Tuy nhiên, Snow phủ nhận lý thuyết ‘miasma’ (không khí bẩn) này, lập luận rằng trên thực tế, bệnh tả đi vào cơ thể qua đường miệng. Ông đã trình bày quan điểm của mình trong bài luận ‘Về phương thức lây truyền của bệnh tả’ vào năm 1849. Vài năm sau, Snow đã chứng minh được lý thuyết của mình qua những tình huống cụ thể. 

Tháng 08/1854, dịch tả đã xảy ra ở Soho. Sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng, bao gồm cả việc đánh dấu các trường hợp bị bệnh trên bản đồ của khu vực, Snow đã xác định được một máy bơm nước trên phố Broad (ngày nay là Broadwick) là nguồn bệnh. Sau khi tháo tay cầm của máy bơm, số trường hợp bị bệnh tả bắt đầu giảm. Tuy nhiên, lý thuyết ‘mầm bệnh’ của Snow đã không được công nhận rộng rãi cho đến những năm 1860.

Snow cũng là người tiên phong trong lĩnh vực gây mê. Bằng việc thử nghiệm của các liều ether và chloroform được kiểm soát lên động vật và con người, ông đã cải tiến những loại thuốc đó để trở nên an toàn và hiệu quả hơn. Tháng 04/1853, Snow chịu trách nhiệm cho việc tiêm chloroform cho Nữ hoàng Victoria khi bà sinh con trai Leopold. Tháng 04/1857, ông thực hiện nhiệm vụ tương tự khi nữ hoàng sinh con gái Beatrice.

Ngày 16/06/1858, Snow qua đời vì đột quỵ.