Thế giới hôm nay: 06/10/2020

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Donald Trump tweet rằng ông xuất viện vào tối thứ Hai. Bác sĩ của ông cho biết tổng thống đã đáp ứng được tất cả các điều kiện xuất viện, mặc dù sự kết hợp bất thường các phương pháp điều trị bằng thuốc mạnh để chữa trị covid-19 cho ông – bao gồm thuốc kháng virus remdesivir và dexamethasone, một loại steroid – cho thấy ông có thể bị nặng. Trong khi đó, thư ký báo chí của ông, Kayleigh McEnany, vừa có kết quả xét nghiệm dương tính với covid-19, cùng với hai cấp phó của cô. Ít nhất một chục người trong vòng thân cận của tổng thống đã được chẩn đoán nhiễm virus trong những ngày gần đây.

Paris và New York đã áp dụng lại các biện pháp hạn chế coronavirus, sau khi số ca nhiễm ở cả hai thành phố tăng lên. Khi Pháp ghi nhận hơn 12.000 ca nhiễm mới mỗi ngày, thủ đô của nước này đã vượt qua ngưỡng cảnh báo tối đa; bắt đầu từ hôm nay các quán bar đóng cửa. New York đặt hạn chế với các khu vực ở Brooklyn và Queens, ảnh hưởng đến trường học, nhà hàng và các hoạt động khác. Tổng số ca bệnh được xác nhận trên toàn cầu đạt 35 triệu.

Armenia và Azerbaijan cáo buộc nhau leo thang xung đột ở Nagorno-Karabakh bằng cách tấn công vào các khu vực dân sự. Jens Stoltenberg, tổng thư ký NATO, là bên mới nhất kêu gọi ngừng bắn. Trong ngắn hạn có rất ít triển vọng cho điều đó. Vùng đất do Armenia kiểm soát bên trong Azerbaijan đã chứng kiến ​​ giao tranh tồi tệ nhất kể từ cuộc chiến toàn diện diễn ra hồi đầu những năm 1990.

Một tòa án Pakistan buộc tội cựu tổng thống Asif Ali Zardari về hai vụ án tham nhũng. Ông Zardari, một chính trị gia đối lập, phủ nhận tội rửa tiền và tham nhũng, đồng thời nói với các phóng viên rằng quá trình tố tụng có động cơ chính trị. Các cáo buộc được đưa ra khi đảng của ông Zaradri đang chuẩn bị một cuộc mít tinh phản đối thủ tướng Imran Khan vào cuối tháng này.

Các hạn chế đối với ngành dịch vụ, được kích hoạt bởi làn sóng ca nhiễm covid-19 thứ hai, đã khiến khu vực tư nhân của EU giảm tốc trong tháng 9, theo chỉ số nhà quản lý mua hàng (PMI) của IHS Markit. Chỉ số PMI của châu Âu đã giảm xuống mức thấp nhất trong ba tháng là 50,4 (dưới 50 đồng nghĩa suy thoái). Tăng trưởng doanh nghiệp mới giảm, trong khi số lượng việc làm giảm trong tháng thứ bảy liên tiếp.

Bristol-Myers Squibb thông báo mua MyoKardia, một nhà sản xuất thuốc tim mạch, với giá 13,1 tỷ USD. Gã khổng lồ dược phẩm Mỹ sẽ mua mavacamten, một loại thuốc tim đang thử nghiệm đầy hứa hẹn. Bệnh tim là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới. Năm ngoái, Bristol-Myers Squibb đã mua Celgene, một nhà sản xuất thuốc điều trị ung thư và miễn dịch; việc mua lại sẽ giúp họ giảm bớt phụ thuộc vào thuốc điều trị ung thư và mở rộng danh mục đầu tư.

Harvey Alter, Charles Rice và Michael Houghton thắng giải Nobel y sinh cho thành tựu phát hiện ra virus viêm gan C. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính hơn 70 triệu người bị nhiễm viêm gan C trên toàn thế giới, trong đó 400.000 người chết vì căn bệnh này mỗi năm. Căn bệnh này mãn tính và là nguyên nhân lớn gây ra viêm gan và ung thư.

TIÊU ĐIỂM

Chính phủ Úc công bố dự thảo ngân sách

Thủ tướng Úc Scott Morrison đắc cử năm ngoái với lời hứa biến thâm hụt ngân sách thành thặng dư. Ngân sách chính phủ bảo thủ của ông, được công bố hôm nay, sẽ hoàn toàn trái ngược với lời hứa đó. Bộ Tài chính hiện dự đoán khoản thâm hụt 184,5 tỷ đô la Úc (132 tỷ đô la Mỹ), tương đương 9,7% GDP. Covid-19 đã kết thúc chuỗi 28 năm không suy thoái kinh tế của Úc. Ngay cả một sự bùng nổ thương mại với Trung Quốc cũng không đủ để làm dịu thiệt hại.

Chính phủ đến nay đã chi 289 tỷ đô la Úc để cố giữ cho nền kinh tế không suy sụp. Ngân sách sẽ cung cấp nhiều kích thích hơn: giảm thuế kinh doanh, chi tiêu cho hạ tầng băng thông rộng và thúc đẩy hoạt động khoan khí đốt. Nhưng chừng nào đại dịch vẫn còn thì có lẽ vẫn chưa đủ. Một số bang đã đóng cửa biên giới của họ với phần còn lại của đất nước, khiến việc phục hồi du lịch khó khăn. Du khách từ New Zealand có thể sớm được phép nhập cảnh. Nhưng nhập cư nước ngoài, từ lâu là động lực tạo ra thịnh vượng cho nước Úc, gần như đã dừng lại. Cũng như nền kinh tế, nó sẽ mất nhiều năm để phục hồi.

Boris Johnson phát biểu trước đảng Bảo thủ

Thủ tướng Anh sẽ tìm cách xoa dịu những bất mãn trong đảng của mình khi ông phát biểu tại hội nghị thường niên của đảng Bảo thủ vào hôm nay, được tổ chức trực tuyến do đại dịch. Bài phát biểu của Boris Johnson được đưa ra trong bối cảnh các đảng viên ngày càng không hài lòng với ông. Ông Johnson từng là ngôi sao thu hút sự chú ý trong các buổi họp của đảng, khiến chúng trở nên sống động bằng những bài phát biểu gây cười. Giờ thì không còn nữa.

Ông nói hồi cuối tuần rằng “sự sôi động và hăm hở” bình thường của ông là “hoàn toàn không phù hợp” trong bối cảnh đại dịch, và rằng “đây có thể là một mùa đông khó nhằn”. Ông không truyền đạt được cảm giác rằng chính phủ biết họ đang làm gì. Trong các buổi phỏng vấn vào cuối tuần, ông gặp khó khăn khi nói về chi tiết các vụ phong tỏa covid-19 ở các khu vực. Không có gì ngạc nhiên khi trong một cuộc thăm dò ý kiến các thành viên Đảng Bảo thủ gần đây, ông chỉ nhận mức đánh giá hài lòng là -10,3% – mức thấp thứ hai trong toàn bộ nội các, chỉ sau Gavin Williamson, bộ trưởng giáo dục, với mức -43,1%.

Phiên tòa xét xử nhà cựu độc tài Sudan

Hôm nay, phiên tòa xét xử Omar al-Bashir, cựu độc tài lâu đời của Sudan, sẽ nối lại tại thủ đô Khartoum của nước này. Ông Bashir, vốn bị lực lượng vũ trang nước này lật đổ sau các cuộc biểu tình đường phố vào tháng 4 năm ngoái, đang bị xét xử cùng với 27 người khác vì cuộc đảo chính đưa ông lên nắm quyền hồi năm 1989. Phiên tòa diễn ra rất chậm chạp. Những nỗ lực của luật sư của ông và covid-19 đã khiến nó bị trì hoãn 5 lần. Nhưng nếu bị kết tội ông có thể phải đối mặt án tử.

Đây không phải là vấn đề pháp lý duy nhất của ông Bashir. Ông cũng bị buộc tội tham gia giết người biểu tình trong cuộc nổi dậy năm ngoái. Vào tháng 12, ông bị kết tội tham nhũng. Và Tòa án Hình sự Quốc tế đã truy lùng ông từ lâu vì cáo buộc tội ác chiến tranh và diệt chủng ở Darfur từ 2003 đến 2008. Hồi tháng 2,  chính phủ Sudan dường như đã đồng ý giao nộp ông. Giờ đây điều đó khó xảy ra, nhưng các phiên tòa ở Sudan cuối cùng cũng có thể tăng tốc.

Phái đoàn IMF đến Argentina để dàn xếp nợ

Sau nhiều tuần thảo luận online với chính phủ Argentina, một phái đoàn cấp cao từ IMF hôm nay sẽ đến Buenos Aires để tiến hành các cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên trong nhiều tháng về khoản nợ 44 tỷ USD của Argentina. Cả hai bên đều bày tỏ sẵn sàng lắng nghe, nhưng các vấn đề nghiêm trọng vẫn còn. Trong hai tháng sau khi chính phủ Argentina đạt được thỏa thuận với các chủ nợ tư nhân về một khoản cho vay riêng biệt trị giá 65 tỷ USD, tình trạng phong tỏa vì covid-19 đã đánh chìm nền kinh tế.

Trong bối cảnh tỷ lệ thất nghiệp tăng, đồng peso giảm giá và gần một nửa dân số sống dưới mức nghèo khổ, chính phủ cảnh báo sẽ phản đối các hình thức giảm thâm hụt và cải cách mà IMF thường yêu cầu. Phái đoàn IMF ưu tiên một kế hoạch khôi phục niềm tin kinh tế và chỉ dẫn cách Argentina có thể trả các khoản nợ của mình. Họ đang tìm kiếm cam kết chắc chắn. Nhưng điều đó rất khó đối với một chính phủ đang mất dần sự ủng hộ từ dân chúng.

Về công trình nghiên cứu của các chủ nhân giải Nobel Y sinh

Giải Nobel Y sinh năm nay thuộc về những người phát hiện ra virus viêm gan C, loại virus có thể gây xơ gan và ung thư gan, và từng lây lan phổ biến vì truyền máu. Mặc dù viêm gan C ít được chú ý hơn so với bệnh sốt rét, HIV / AIDS hoặc bệnh lao, nhưng nó giết chết hàng trăm nghìn người mỗi năm. Một người  thắng giải, Harvey Alter, đã chứng minh sự tồn tại của virus  bằng cách tiêm vào các con tinh tinh máu của những người được truyền máu và mắc các triệu chứng giống như viêm gan, mặc dù họ đã được xét nghiệm là không nhiễm các loại virus viêm gan khác.

Người thứ hai, Michael Houghton, đã sử dụng vật liệu di truyền và kháng thể để xác định viêm gan C được gây nên bởi flavivirus, một nhóm virus cũng bao gồm virus gây sốt vàng da và sốt xuất huyết. Và người còn lại, Charles Rice, đã chứng minh thông qua kỹ thuật di truyền rằng nó hoạt động đơn lẻ như một tác nhân lây nhiễm. Khám phá của ba nhà nghiên cứu có nghĩa là máu truyền hiện có thể được sàng lọc để tìm bệnh viêm gan C, và các loại thuốc (mặc dù không có vắc xin) đã được phát triển để chống lại bệnh này.