Thế giới hôm nay: 06/05/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Israel Reuven Rivlin đã yêu cầu Yair Lapid, lãnh đạo đảng Yesh Atid trung dung, thành lập chính phủ mới. Đảng Likud của Binyamin Netanyahu thắng đa số ghế trong cuộc bầu cử tháng 3 nhưng ông không thể tập hợp được một liên minh cần thiết. Nếu Lapid thành công, ông sẽ kết thúc 12 năm làm thủ tướng của Netanyahu.

Canada phê duyệt sử dụng vắc-xin covid-19 của Pfizer/BioNTech cho người từ 12-15 tuổi. Đây là nước đầu tiên cấp phép vắc-xin covid-19 cho người dưới 18 tuổi. Các quan chức y tế cho biết quyết định này được đưa ra sau cuộc thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 với hơn 2.000 thanh thiếu niên tham gia cho thấy vắc-xin an toàn và hiệu quả.

Nhân vật đứng thứ hai của đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ đã chính thức lên tiếng kêu gọi loại bỏ Liz Cheney. Tội của bà Cheney là: phản đối các cáo buộc gian lận bầu cử của cựu Tổng thống Donald Trump. Một người phát ngôn của Steve Scalise đã tuyên bố ủng hộ Elise Stefanik, người muốn thay bà Cheney làm Chủ tịch Hội nghị Đảng Cộng hòa, vị trí số ba trong Hạ viện.

Ngoại trưởng Ấn Độ đã phải bỏ qua cuộc họp với các ngoại trưởng G7 để tự cách ly sau khi hai thành viên trong phái đoàn của ông dương tính với covid-19. Trong khi đó Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ cam kết cho vay 6,7 tỷ USD cho lĩnh vực y tế. Còn hôm thứ Tư, Ấn Độ ghi nhận gần 3.800 ca tử vong covid-19, lại một kỷ lục mới. Ngày càng có nhiều người kêu gọi phong tỏa toàn quốc.

Archegos, hãng quản lý tài sản gia đình điều hành bởi Bill Hwang, một cựu giao dịch viên quỹ đầu cơ, sẽ nộp đơn phá sản, theo Financial Times. Cỗ máy đầu tư này sụp đổ từ tháng 3 sau khi không thể đáp ứng được các đợt margin call – tức lệnh yêu cầu tăng thế chấp bù đắp cho các khoản giao dịch bị thua lỗ. Các ngân hàng quốc tế như Credit Suisse và Nomura thiệt hại từ vụ này tới khoảng 10 tỷ đô la.

Mặc dù tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng chip bán dẫn làm ảnh hưởng đến các nhà sản xuất ô tô toàn cầu, General Motors vẫn báo cáo doanh thu 32,5 tỷ đô la trong quý đầu năm 2021. Lợi nhuận của công ty này tăng lên 3 tỷ đô la, từ 300 triệu đô la của cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, hãng ô tô Stellantis công bố doanh thu thuần tăng 14% so với cùng kỳ năm trước.

Một thẩm phán liên bang Mỹ bãi bỏ lệnh cấm trục xuất người thuê nhà trong thời kỳ đại dịch. Lệnh cấm trục xuất toàn quốc này, được đặt ra như một phần của Đạo luật CARES và sau đó được Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh gia hạn, bị phán quyết là vượt quá thẩm quyền của CDC. Không như các vị khác đã ra phán quyết về vấn đề này, thẩm phán nói lệnh hủy bỏ này sẽ được áp dụng trên toàn quốc.

TIÊU ĐIỂM

Aung San Suu Kyi tiếp tục hầu tòa

Bà Suu Kyi, nhà lãnh đạo trên thực tế của Myanmar cho đến trước cuộc đảo chính tháng 2, hôm nay sẽ ra hầu tòa. Bà bị buộc sáu tội danh. Phiên tòa hôm nay, có thể là online, bao gồm một cáo buộc nghiêm trọng nhất: vi phạm đạo luật bí mật nhà nước, với bản án 14 năm tù. Dù không có bằng chứng, nhưng chính quyền lập luận rằng bà Suu Kyi thắng cử nhờ gian lận, và hứa sẽ tổ chức bầu cử lại sau khi vãn hồi trật tự.

Nhưng các tướng đã tạo ra hỗn loạn. Cuộc đàn áp tàn bạo của quân đội đã dập tắt phần lớn biểu tình ở thành phố, nhưng lại khiến một số người Miến chuyển từ biểu tình sang cầm vũ khí. Đã có nhiều nhóm vũ trang thường dân tấn công giết chết các thành viên của lực lượng an ninh. Và những ngày gần đây đã có ít nhất một chục quả bom phát nổ ở các thành phố Myanmar. Trong khi đó, quân đội vẫn phải đối đầu với các nhóm nổi dậy dân tộc thiểu số ở các vùng ngoại vi của đất nước, khiến hàng chục nghìn người phải di tản. Xung đột sẽ còn kéo dài.

Facebook gia hạn lệnh cấm Trump

Hôm qua, Ban Giám sát của Facebook, được thành lập như một “tòa án tối cao” xem xét các vấn đề nội dung, đã ra quyết định xem Donald Trump có nên bị cấm khỏi Facebook và Instagram hay không. Hồi tháng 1, ông chủ Facebook Mark Zuckerberg đã đình chỉ tài khoản của ông Trump sau khi tổng thống đăng bài ca ngợi những kẻ nổi loạn ở Điện Capitol. Facebook đã chuyển quyết định của mình lên Ban Giám sát, nhằm có một cuộc thẩm tra độc lập. Cụ thể, ban quyết định tiếp tục cấm ông Trump và yêu cầu Facebook xem xét lại quyết định của mình trong vòng sáu tháng để xác định xem liệu nguy cơ bạo lực đã giảm hay chưa.

Quyết định này bị theo dõi sát sao như một bài kiểm tra về thẩm quyền và tác động của Ban Giám sát. Nhưng trường hợp này cần thiết có giám sát như vậy trong bối cảnh Facebook có quyền lực lớn để chặn hay trao quyền cho người dùng trực tuyến. Nếu không có Facebook, Twitter hay YouTube (cả hai đều đã chặn ông Trump), ông sẽ khó truyền đi tiếng nói của mình.

Bài toán khó về lạm phát và lãi suất của ngân hàng trung ương Anh

Người tiêu dùng Anh đã quay lại cửa hàng và lấp đầy các quán rượu kể từ khi hoạt động ăn uống ngoài trời được cho phép từ tháng trước. Theo cách nói của hãng tư vấn Oxford Economics, người tiêu dùng đang “thèm khát” được chi tiêu. Các công ty cũng chi. Đợt Siêu Khấu trừ thuế mới sẽ giúp họ rảnh tay hướng tới các kế hoạch đầu tư tương lai.

Tuy nhiên, tất cả tin tốt lành này khiến Ngân hàng Anh thấy khó xử. Lạm phát hiện thấp hơn nhiều so với mục tiêu của ngân hàng nhưng được dự đoán vượt mục tiêu vào cuối năm nay. Hôm nay ngân hàng sẽ cân nhắc các bước tiếp theo của họ. Lãi suất khó tăng từ mức 0,1%, song các nhà hoạch định chính sách có thể sẽ quyết định giảm tốc độ mua trái phiếu của chương trình nới lỏng định lượng. Dù gần đây có nhiều tin tốt, nhưng nền kinh tế vẫn được cho là ở dưới quy mô tiền đại dịch vào cuối năm nay.