Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Cuộc xung đột giữa Israel và người Palestine ở Gaza đã bước vào ngày thứ bảy. Các cuộc không kích của Israel đã giết chết ít nhất 42 người ở Thành phố Gaza trong Chủ nhật, trong khi nhiều tên lửa hơn nữa đã được bắn từ Gaza vào lãnh thổ Israel. Ở Bờ Tây người biểu tình Palestine cũng đụng độ với binh sĩ Israel. Dù quốc tế kêu gọi xuống thang, cuộc chiến khó có thể hạ nhiệt: Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu đã tuyên bố tiếp tục không kích.
AT&T và Discovery đang đàm phán để sáp hợp các công ty truyền thông của họ, theo Bloomberg. AT&T, một hãng viễn thông, sở hữu các tài sản truyền hình tên tuổi bao gồm CNN và HBO; còn Discovery tập trung vào truyền hình thực tế và phi hư cấu, với các kênh như Food Network và Animal Planet. Một thỏa thuận có thể được công bố trong tuần này.
Đài Loan đã ghi nhận 185 ca covid-19 trong thứ Bảy, con số theo ngày cao nhất kể từ đầu đợt dịch vào năm ngoái. Nhà chức trách thủ đô Đài Bắc đã áp đặt lệnh phong tỏa hai tuần nhằm ngăn virus lây lan, dẫn đến việc đổ xô mua hàng tích trữ. Cách quốc gia này xử lý đại dịch từng được ca ngợi là thuộc hàng thành công nhất trên thế giới.
Anh chuẩn bị nới lỏng hơn nữa các hạn chế phong tỏa vì covid-19 từ thứ Hai. Họ sẽ cho phép một số người đi du lịch nước ngoài theo hệ thống “đèn giao thông” ba tầng (chỉ một số nước được ở mức “xanh”) và tụ tập lên đến sáu người trong nhà. Bộ trưởng y tế Matt Hancock cho biết vắc-xin dường như có thể bảo vệ trước biến thể Ấn Độ; vốn đang lây lan ở Anh, phần lớn là trên người chưa tiêm chủng.
Các chiến binh của lực lượng dân quân chống chính quyền đã rút lui khỏi thị trấn Mindat ở Myanmar, sau khi bị quân đội tấn công. Nhóm cho biết rút quân vì e ngại dẫn đến thương vong dân sự; còn quân đội nói “những kẻ vô lương tâm” đã giết chết một số binh sĩ. Nhóm dân quân này, Lực lượng Phòng vệ Chinland, là bên mới nhất gia nhập liên minh chiến đấu chống chính phủ đảo chính.
Ít nhất sáu người chết trong mưa và gió lớn do bão Tauktae gây ra. Đây là cơn bão nghiêm trọng đầu tiên đổ bộ vào Ấn Độ trong mùa này. Khi nó đi dọc theo bờ biển, hàng chục nghìn người sẽ phải sơ tán. Còn nhớ vào tháng 5 năm 2020, hơn 110 người đã chết khi siêu bão Amphan tàn phá miền đông đất nước.
AXA, một công ty bảo hiểm lớn của Pháp, cho biết bộ phận châu Á của họ đã bị ảnh hưởng bởi một cuộc tấn công ransomware lấy đi lượng lớn dữ liệu cá nhân nhạy cảm của khách hàng. Tin này đến nhiều ngày sau khi AXA cho biết họ sẽ không đưa ra các chính sách bảo hiểm an ninh mạng nữa. Một nguồn giấu tên cho Financial Times biết là cuộc tấn công này xảy ra trước quyết định chính sách.
TIÊU ĐIỂM
Bài học từ sự phục hồi kinh tế của Trung Quốc
Đã hơn một năm kể từ khi Trung Quốc đối mặt đợt bùng dịch covid-19 nghiêm trọng, nên sự phục hồi kinh tế của họ giúp ta hình dung trước tình hình đối với phần còn lại của thế giới. Có ba xu hướng nổi bật. Dữ liệu tháng 4 được công bố hôm nay sẽ làm chúng sáng tỏ.
Thứ nhất, tăng trưởng vẫn đặc biệt mạnh so với một năm trước, thời điểm mọi người không muốn mạo hiểm, dù có mất đà trong vài tháng qua. Đến nay ngân hàng trung ương đã bắt đầu thắt chặt chính sách tiền tệ. Thứ hai, cuộc phục hồi này cân bằng hơn. Năm ngoái, Trung Quốc tăng trưởng nhờ động lực là sản xuất nhà máy; nhưng năm nay mọi người đang đổ đến các cửa hàng và nhà hàng (cầu tăng). Cuối cùng, giá sản xuất tăng cao do tắc nghẽn nguồn cung, nhưng giá tiêu dùng tăng nhẹ hơn, và tăng trưởng hạ nhiệt có thể giảm bớt áp lực lạm phát. Nói chung, nó giống như quay về trạng thái bình thường: chẳng phải suy thoái cũng không phải quá nóng vì kích thích. Các nước khác kỳ vọng một điều tương tự.
Tòa Tối cao Mỹ sắp có nhiều phán quyết quan trọng
Đã tới mùa năng suất của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Với kỳ nghỉ hè sắp đến, các thẩm phán phải ra 33 trong số 57 phán quyết còn lại của kỳ này — bắt đầu từ hôm nay.
Có hai vụ đã nằm trên bàn của tòa từ tháng 11. California v Texas là một thách thức hiến pháp đối với Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Vừa túi tiền. Mặc dù còn lâu mới tới lượt vụ này, nhưng việc các thẩm phán trì hoãn cho thấy bộ luật có thể gặp rắc rối. Trường hợp thứ hai, Fulton v Philadelphia, đặt ra câu hỏi liệu “việc thực hiện tự do tôn giáo” có buộc thành phố phải tiếp tục ký hợp đồng với một trại chăm sóc trẻ em Công giáo từ chối các cặp đồng tính hay không.
Các quyền cơ bản khác đều đang nằm cân bằng. Vụ Mahanoy v BL liên quan đến giới hạn quyền tự do ngôn luận của học sinh trên internet. Brnovich v Ủy ban Quốc gia Dân chủ là một vụ về quyền bầu cử vốn sẽ định hình các cuộc chiến pháp lý về hạn chế bầu cử mới ở các bang như Florida, Georgia và Texas. Quyết định của tòa luôn quan trọng. Nhưng một số phán quyết sắp tới có thể đặc biệt quan trọng hơn.
New York mở lại tàu điện ngầm 24/24h
Dịch vụ tàu điện ngầm 24 giờ của New York giúp nó mang danh thành phố không ngủ. Nhưng năm ngoái là lần đầu tiên trong lịch sử các chuyến tàu phải ngừng chạy vào ban đêm. Hôm nay nó sẽ mở lại hoàn toàn, một tin vui cho những người làm công việc thiết yếu và những người sống về đêm, đồng thời là một lời động viên rất cần thiết. Hầu hết các hạn chế covid-19 sẽ được dỡ bỏ hoặc giảm nhẹ kể từ ngày 19 tháng 5. Hiện các nhà hàng và cả các tiệm giặt khô đều đang đón khách trở lại. Vở Hamilton của Broadway, mở cửa trở lại từ tháng 9, lại một lần nữa hết vé.
Dù vậy còn lâu mới thấy lại New York của ngày xưa. Tổ chức The Partnership for New York City đã khảo sát các nhà tuyển dụng lớn và phát hiện ra chỉ 10% nhân viên văn phòng Manhattan đã quay lại văn phòng; trong khi giới chủ dự đoán 56% người lao động sẽ làm việc từ xa trong một khoảng thời gian nhất định trong tương lai. Hiện một số công ty đang cân nhắc rời khỏi thành phố. Năm ngoái, cứ mười người trong ngành khách sạn thì có tới bảy người mất việc. Và du khách vẫn chưa trở lại, còn người dân tránh đi tàu điện ngầm vì sợ cả tội phạm lẫn covid.
Giá cổ phiếu của Berkshire Hathaway đạt mức kỷ lục
Có gì liên quan giữa Warren Buffett, một nhà đầu tư đáng kính và, Psy, một ngôi sao nhạc pop Hàn Quốc? Vào ngày 4 tháng 5, sàn giao dịch Nasdaq đã buộc phải loại bỏ cổ phiếu loại A của Berkshire Hathaway, tập đoàn do ông Buffet đứng đầu, khỏi bộ dữ liệu của họ, khi giá cổ phiếu đạt mức 429.496,7295 USD. (Giao dịch thực tế vẫn tiến hành ở những nơi khác.) Đây là con số lớn nhất mà 32 chữ số nhị phân (tức bit) có thể biểu thị trong phần mềm của Nasdaq. Điều này làm ta nhớ đến Psy, người có video “Gangnam Style” phá vỡ kỷ lục 2.147.483.647 lượt xem (giá trị 31 bit lớn nhất) trên YouTube hồi năm 2014 và buộc công ty phải điều chỉnh phần mềm.
Các kỹ sư phần mềm đang cố gắng dự đoán con số lớn nhất có thể cần đến trong hệ thống của họ. Tuy nhiên, cũng giống như các trò chơi điện tử ngày xưa bị hỏng khi người chơi đạt điểm cao không ngờ, Psy và Berkshire đã tạo ra những điều không tưởng. Bản cập nhật mới cho hệ thống của Nasdaq sẽ trình làng từ hôm nay: nếu muốn phá kỷ lục tiếp theo, giá cổ phiếu của Berkshire Hathaway sẽ phải vượt mức 1,8 triệu tỷ đô la.
