Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Israel sẽ cấm người nước ngoài nhập cảnh trong hai tuần trong nỗ lực ngăn cản biến thể Omicron. Các nước khác đang thắt chặt quy tắc du lịch quốc tế, đặc biệt là hạn chế lượng khách đến từ miền nam châu Phi, nơi Omicron được phát hiện lần đầu và ngày càng lan rộng. Ca nhiễm cũng được ghi nhận ở Úc, Bỉ, Anh, Đức, Hồng Kông, Ý và các nơi khác.
Các cử tri Thụy Sĩ ủng hộ sử dụng giấy chứng nhận covid-19, trong đó có bằng chứng tiêm chủng, xét nghiệm âm tính hoặc miễn dịch hậu nhiễm bệnh, trong cuộc trưng cầu dân ý hôm Chủ nhật. Xét nghiệm covid-19 hiện không còn miễn phí và các lệnh hạn chế đã gây ra phản đối rộng rãi. Số ca nhiễm đang tăng chóng mặt.
Coinstore, một sàn giao dịch tiền điện tử có trụ sở ở Singapore, bắt đầu hoạt động ở Ấn Độ. Tin này đến trong bối cảnh chính phủ Ấn Độ có thể sớm cấm hầu hết các loại tiền kỹ thuật số tư nhân, mà các quan chức lo ngại có thể là một cái bẫy cho các nhà đầu tư ngây thơ. Gần một phần tư khách hàng của Coinstore đến từ Ấn Độ, và công ty có kế hoạch mở văn phòng ở Bangalore, New Delhi và Mumbai.
Hàng nghìn người xuống đường ở Belgrade, thủ đô Serbia, để phản đối việc chính phủ bàng quan trước mức độ ô nhiễm không khí đáng báo động. Hôm thứ Bảy, người biểu tình đã chiếm lấy các con đường và cầu quan trọng để phản đối hai luật mới mà họ cho rằng giúp nhà đầu tư nước ngoài lạm dụng môi trường. Một báo cáo từ năm 2019 cho biết Serbia có tỷ lệ tử vong do ô nhiễm tính theo bình quân đầu người cao nhất châu Âu.
Một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu tại Đại học Bắc Kinh cảnh báo một “đợt bùng phát khổng lồ” dịch covid-19 ở Trung Quốc, nếu nước này nới lỏng chính sách “zero covid” hiện đang hạn chế đi lại trong nước. Nếu Trung Quốc áp dụng các biện pháp thoải mái hơn như ở hầu hết các nước khác, nghiên cứu cho thấy sẽ có hơn 630.000 ca nhiễm mới mỗi ngày.
Cơ quan tư pháp Argentina sẽ mở một vụ kiện diệt chủng xoay quanh các hành động tàn bạo đối với người thiểu số Rohingya tiến hành bởi quân đội Myanmar. Cuộc đàn áp ở bang Rakhine năm 2017 đã giết chết hàng nghìn người và khiến 750.000 người Rohingya phải chạy sang Bangladesh. Vụ án sẽ được xét xử theo cơ chế thẩm quyền chung, theo đó các vụ án cực kỳ nghiêm trọng có thể được xét xử ở bất cứ đâu.
LATAM, hãng hàng không lớn nhất châu Mỹ Latin, đã công bố kế hoạch thoát khỏi tình trạng phá sản. Trước đó, công ty Chile này đã đệ đơn xin phá sản hồi tháng 5 năm 2020 vào thời điểm làn sóng đầu tiên của đại dịch. Kế hoạch này cần được các chủ nợ phê duyệt, dự kiến sẽ bơm thêm 8,2 tỷ đô la, bao gồm 800 triệu đô la chứng quyền.
Con số trong ngày: 93.475, là số đơn xin tị nạn Pháp nhận vào năm ngoái (cao thứ hai trong EU, sau Đức). Anh nhận 36.041. Quan hệ giữa hai nước đang ngày càng căng thẳng sau vụ việc người di cư chết đuối trên eo biển Manche.
TIÊU ĐIỂM
Tình hình đàm phán thỏa thuận hạt nhân Iran
Các cuộc đàm phán về tương lai thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và sáu cường quốc thế giới nối lại từ thứ Hai. Các nhà đàm phán Iran sẽ gặp tất cả các bên, trừ Mỹ. Người Iran từ chối nói chuyện với họ. Trước đó cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018. Để đáp trả các lệnh trừng phạt của Mỹ, Iran đã vi phạm thỏa thuận theo nhiều cách khác nhau, đáng chú ý nhất là làm giàu uranium đến độ tinh khiết 60% – một mức “mà chỉ các nước chế tạo bom mới có.”, theo Rafael Grossi, người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế.
Iran đang tìm cách đạt một thỏa thuận có lợi. Chính quyền mới của Ebrahim Raisi, một giáo sĩ bảo thủ, nói Mỹ phải thừa nhận đã sai khi từ bỏ thỏa thuận, dỡ bỏ ngay lập tức mọi lệnh trừng phạt và đảm bảo thỏa thuận mới phải tồn tại lâu hơn nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden. Đáp lại, Mỹ nói những điều kiện đó là không thể đáp ứng được, dù bản thân họ kỳ vọng tái gia nhập thỏa thuận cũ, trước khi đàm phán một thỏa thuận “lâu dài và vững chắc hơn.” Xem ra sẽ còn tranh cãi kéo dài.
Ấn Độ muốn mạnh tay với tiền điện tử
Các báo cáo vào tuần trước cho thấy chính phủ Ấn Độ xem xét cấm các loại tiền điện tử tư nhân (trừ một số ngoại lệ) đã khiến giới tiền điện tử nước này phải rùng mình. Không rõ những “ngoại lệ” đó là gì và thế nào là tiền điện tử “tư nhân;” các loại tiền phổ biến như bitcoin và ether đều được lưu trữ trên blockchain công cộng. Thông tin này khiến giá của các loại tiền ảo trên các sàn giao dịch tiền điện tử của Ấn Độ giảm khoảng 20%. Tình trạng bán tháo hoảng loạn dẫn đến việc các sàn chậm xử lý yêu cầu rút tiền.
Ngân hàng trung ương Ấn Độ bày tỏ “những lo ngại nghiêm trọng” rằng tiền điện tử có thể được dùng cho mục đích rửa tiền. Họ có kế hoạch tung ra đồng tiền kỹ thuật số của riêng mình vào tháng tới. Các nhà lập pháp lo ngại các quảng cáo tiền điện tử trên truyền hình vào khung giờ vàng, với sự tham gia của các ngôi sao Bollywood, sẽ đánh lừa các nhà đầu tư ngây thơ. Trong khi đó các quan chức chính phủ nói tiền ảo chỉ là một trò lừa đảo. Một dự luật tiền điện tử mới sẽ được giới thiệu trong kỳ họp mùa đông của quốc hội, bắt đầu từ thứ Hai. Các nhà đầu tư tiền điện tử Ấn Độ — hơn 15 triệu người — sẽ theo dõi sát sao.
Chính phủ mới của Đức hướng đến hợp pháp hóa cần sa
Trong thỏa thuận liên minh dài 177 trang của Đức có một thông báo khiến nhiều người kinh ngạc: nước này sẽ trở thành nước đầu tiên ở EU hợp pháp hóa cần sa cho mục đích giải trí cũng như cho phép các nhà cung cấp có giấy phép được bán cần sa. Dù Hà Lan thường được nhớ đến với các cửa hàng cà phê đầy cần sa, sở hữu và bán cần sa vẫn là một tội phạm (dù được kiểm soát chặt chẽ). Vào tháng 10, Luxembourg trở thành quốc gia châu Âu đầu tiên cho phép trồng cần sa cho mục đích cá nhân. Trong khi đó Ý có thể sẽ tổ chức trưng cầu dân ý phi hình sự hóa cần sa vào năm 2022.
Châu Âu đi chậm hơn Bắc Mỹ ở vấn đề này. Khoảng 18 bang của Mỹ đã hợp pháp hóa cần sa. Ở Canada, nơi mua và tiêu thụ cần sa được hợp pháp hóa từ năm 2018, món hàng này hoàn toàn có thể được đặt qua Uber. Một lý do cho Châu Âu thay đổi quan điểm là thuế thu được từ việc hợp pháp hóa. Đức có thể thu gần 5 tỷ euro một năm từ thuế cần sa và tiết kiệm chi phí cho cảnh sát cũng như quá trình tố tụng.
