Nguồn: The Battle of the Alamo comes to an end, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1836, sau 13 ngày giao tranh gián đoạn, Trận Alamo đã đi đến kết thúc khủng khiếp, đánh dấu một thời điểm quan trọng trong Cách mạng Texas. Lực lượng Mexico đã thành công trong việc tái chiếm pháo đài, trong khi gần như toàn bộ 200 lính phòng vệ Texas – bao gồm cả anh hùng biên phòng Davy Crockett – đã thiệt mạng.
Trước đó 13 ngày, vào ngày 23/02, Tướng Mexico Antonio Lopez de Santa Anna đã ra lệnh bao vây Doanh trại Alamo (gần San Antonio ngày nay), nơi bị lực lượng nổi dậy Texas chiếm đóng từ tháng 12. Một đội quân hơn 1.000 lính Mexico bắt đầu tiến đến pháo đài tạm thời và bố trí pháo binh.
Trong hai tuần tiếp theo, hai bên đã giao tranh bằng súng đạn, nhưng có rất ít thương vong. Mặc dù lực lượng của họ rõ ràng bị áp đảo, các đồng chỉ huy tại Alamo là James Bowie và William Travis vẫn kiên quyết giữ nguyên vị trí. Những người lính tình nguyện bảo vệ Alamo bao gồm bác sĩ, nông dân, và cả dân biểu Tennessee Davy Crockett, những người đang chiến đấu trong lực lượng dân quân Tennessee.
Cuộc tấn công cuối cùng diễn ra trước rạng sáng ngày 06/03. Quân đội Mexico đã chọc thủng bức tường phía bắc và tràn vào pháo đài, đánh thức nhiều người Texas bên trong. Giao tranh kéo dài 90 phút, với nhiều cuộc đánh tay đôi trực diện. Bowie và Travis, cũng như Crockett, đều bị giết, dù cách thức và thời gian họ qua đời là khác nhau trong từng câu chuyện kể. Một số người Texas được cho là đã đầu hàng, nhưng Santa Anna đã ra lệnh xử tử tất cả các tù nhân. Chỉ một số ít sống sót, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em. Các nhà sử học ước tính vài trăm người Mexico đã chết.
Sau trận chiến, lực lượng Mexico tiến quân về phía đông. Trong khi đó, Sam Houston, chỉ huy lực lượng Texas, đang xây dựng và phát triển quân đội của mình ở Hạt Harris. “Hãy nhớ về Alamo!” đã trở thành tiếng kêu gọi tập hợp của họ, như một lời nhắc nhở phải nhanh chóng phục thù thất bại trước đó. Ngày 21/04, Texas và Mexico lại giao chiến trong Trận San Jacinto. Texas đã chiến thắng lần này, và giành được độc lập từ Mexico, đưa Cách mạng Texas đi đến hồi kết.
Trận phòng thủ Alamo vẫn là một biểu tượng của kháng chiến và cách mạng. Nó đã trở nên bất tử nhờ một số phim truyền hình và điện ảnh, bao gồm The Alamo năm 1960, với sự tham gia của John Wayne trong vai Davy Crockett.
