22/05/1972: Tổng thống Nixon đến Moscow dự thượng đỉnh lịch sử

Nguồn: President Nixon arrives in Moscow for historic summit, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1972, Tổng thống Richard Nixon đã đến Moscow để dự hội nghị thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo Liên Xô.

Dù đây là chuyến thăm đầu tiên của Nixon tới Liên Xô trên cương vị Tổng thống, nhưng ông đã từng đến thăm Moscow một lần trước đó, khi còn là Phó Tổng thống Mỹ. Với tư cách là cấp phó của Eisenhower, Nixon thường xuyên thực hiện các chuyến công du chính thức ra nước ngoài, bao gồm chuyến đi đến Moscow năm 1959 để tham quan thủ đô của Liên Xô, cũng như tham dự Hội chợ Văn hóa và Thương mại Mỹ ở Công viên Sokolniki.

Ngay sau khi Phó Tổng thống Nixon đến Moscow vào tháng 07/1959, ông đã có một cuộc tranh luận không chính thức với nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev về ưu và nhược điểm của hệ thống kinh tế và chính trị của hai chính phủ. Nổi tiếng với tên gọi “tranh luận trong bếp” (Kitchen Debate) vì cuộc trao đổi nảy lửa giữa Khrushchev và Nixon đã diễn ra trong nhà bếp của một ngôi nhà kiểu Mỹ được trưng bày trong hội chợ, cuộc đối thoại của hai vị lãnh đạo đã đánh dấu một thời khắc quan trọng của Chiến tranh Lạnh.

Chuyến thăm thứ hai của Nixon đến Moscow vào tháng 05/1972, lần này với tư cách là Tổng thống, là vì một mục đích có tính hòa giải hơn. Trong một tuần họp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Liên Xô Leonid Brezhnev và các quan chức Liên Xô khác, Mỹ và Liên Xô đã đạt được một số thỏa thuận, trong đó có một thỏa thuận đặt nền móng cho một chuyến bay vũ trụ chung vào năm 1975. Ngày 26/05, Nixon và Brezhnev đã ký Hiệp ước Hạn chế Vũ khí Chiến lược (Strategic Arms Limitation Treaty, SALT), thỏa thuận quan trọng nhất trong số các thỏa thuận đạt được trong thượng đỉnh. Hiệp ước này giới hạn Mỹ và Liên Xô mỗi bên chỉ có thể sở hữu 200 tên lửa phòng thủ, được phân chia cho hai hệ thống phòng thủ. Tổng thống Nixon trở lại Mỹ vào ngày 30/05.