Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Nga tiếp tục tấn công các khu vực của Ukraine sau khi đã oanh tạc dữ dội suốt cuối tuần. Cụ thể, quân Nga tiến vào Nikopol, một thành phố gần Zaporizhia, và bắn tên lửa hành trình vào Odessa. Trong một diễn biến khác, ủy viên ngoại giao của EU Josep Borrell bác bỏ ý tưởng cấm toàn bộ thị thực du lịch đến khu vực Schengen đối với người Nga, vốn được các nước thành viên giáp với Nga, bao gồm Estonia và Phần Lan, đề nghị. Thay vào đó, ông ủng hộ một cách tiếp cận “chọn lọc hơn” trước thềm đàm phán trong tuần tới.
Kinh tế Đức ngày càng có nhiều khả năng rơi vào suy thoái khi lạm phát tăng trên 10% trong mùa thu, theo ngân hàng trung ương nước này. Đức phụ thuộc nặng vào nguồn cung khí đốt từ Nga, với đường ống Nord Stream 1 một lần nữa bị đóng cửa ba ngày vào tuần tới. Giá TTF Hà Lan, một thang đo quan trọng cho giá khí đốt bán buôn của châu Âu, đã tăng 20% lên 290 euro mỗi MWh.
Anthony Fauci, cố vấn y tế chính của tổng thống Mỹ, cho biết ông sẽ nghỉ hưu và từ chức giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia. Ông Fauci, 81 tuổi, là chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và là gương mặt đại diện cho chính sách chống dịch covid-19 của chính phủ Mỹ.
Ngân hàng trung ương Trung Quốc cắt giảm lãi suất cho vay chính để nâng đỡ ngành bất động sản và hồi phục kinh tế. Lãi suất cho vay cơ bản 5 năm, vốn là tiêu chuẩn cho vay thế chấp, giảm 0,15 điểm phần trăm xuống còn 4,3%, cùng một mức giảm như tháng 5. Trước đó vào thứ Sáu giới chức cũng đã công bố nguồn tài chính bổ sung cho lĩnh vực bất động sản.
Theo hãng dữ liệu tài chính Refinitiv, Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng gấp đôi lượng dầu nhập khẩu từ Nga trong năm nay. Nhập khẩu tăng lên hơn 200.000 thùng/ngày trong năm 2022, so với chỉ 98.000 thùng của cùng kỳ 2021. Thương mại giữa hai nước tăng đáng kể sau khi Thổ Nhĩ Kỳ quyết định không cùng phương Tây cấm vận Moscow, với lý do bị phụ thuộc vào nguồn cung năng lượng Nga.
Tổng thống Joe Biden đã nói chuyện với những người đứng đầu chính phủ Anh, Pháp và Đức về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân với Iran. Bốn nhà lãnh đạo phương Tây đã thảo luận về các cách “ngăn chặn và hạn chế các hoạt động gây bất ổn của Iran trong khu vực”. Họ cũng bàn về cuộc chiến ở Ukraine và tầm quan trọng của việc bảo vệ nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia, nơi bị pháo kích dữ dội trong những tuần gần đây.
Cineworld, chuỗi rạp chiếu phim lớn thứ hai thế giới, tuyên bố đang xem xét nộp đơn xin phá sản ở Mỹ. Doanh nghiệp Anh này cho biết tình trạng thiếu phim bom tấn và các ứng dụng phát trực tuyến đã khiến họ không thể phục hồi sau khi bị đại dịch làm tăng nợ. Cineworld có giá trị thị trường chỉ 56 triệu bảng Anh (66 triệu đô la) vào cuối ngày giao dịch thứ Sáu.
Con số trong ngày: 2.700, là ước tính số người thiệt mạng vì bạo lực khủng bố ở Mali trong năm nay, nhiều hơn 40% so với cả năm 2021.
TIÊU ĐIỂM
Kinh tế châu Âu tiếp tục đối diện khó khăn
Tăng trưởng kinh tế của khu vực đồng euro đang chậm đi. Ngành dịch vụ, dù đã phục hồi sau đại dịch, giờ đây đang giảm tốc khi mùa du lịch qua đi. Trong khi đó, ngành công nghiệp bị khủng hoảng năng lượng đẩy vào suy thoái. Vì vậy, chỉ số nhà quản lý mua hàng, được công bố vào thứ Ba, sẽ chỉ càng làm tâm trạng thị trường thêm ảm đạm.
Kinh tế suy thoái là một vấn đề đau đầu cho các chính trị gia châu Âu và các cơ quan quản lý tiền tệ. Hiện các chính phủ đã có đủ rắc rối với giá năng lượng tăng, mà họ đang đối phó bằng giá trần và phát ngân phiếu. Kinh tế yếu đi cũng sẽ làm giảm nguồn thu thuế, trong khi các doanh nghiệp có thể yêu cầu cắt giảm thuế hoặc cứu trợ. Ngân hàng Trung ương châu Âu biết rõ tăng lãi suất sẽ gây khó khăn cho nền kinh tế, mặc dù hoàn toàn cần thiết để chống lạm phát. Đây hứa hẹn là một mùa thu đầy thử thách cho châu Âu.
Nga muốn Syria làm hòa với Thổ Nhĩ Kỳ
Trong khi chiến tranh diễn ra ở Ukraine, Nga vẫn đang nỗ lực ổn định tình hình cho chế độ của Bashar al-Assad ở Syria. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov sẽ gặp người đồng cấp Syria, Faisal Mekdad, tại Moscow vào thứ Ba. Syria muốn được đảm bảo rằng Nga sẽ không chuyển lực lượng từ cuộc nội chiến của ông Assad sang mặt trận ở Ukraine. Hiện tập đoàn lính đánh thuê Wagner của Nga đã thu hẹp hoạt động của họ ở Syria. Ngoài ra, chính phủ bị thiếu tiền mặt nặng nề ở Damascus cũng rất cần ngũ cốc.
Tuy nhiên, Nga có nhưng yêu sách của riêng mình. Vai trò thành viên NATO cũng như vị trí chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ trên Biển Đen khiến hợp tác với họ trở thành điều sống còn cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Vì vậy, Nga muốn ông Assad làm hòa với kẻ thù của mình, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Để làm vậy, ông Assad phải tạo điều kiện cho người tị nạn Syria trở về từ Thổ Nhĩ Kỳ và bắt đầu hòa giải với phe nổi dậy do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn ở miền bắc Syria. Nhưng cho đến nay, những nỗ lực thúc đẩy của Nga vẫn chưa có kết quả.
Florida chọn ứng viên thượng nghị sĩ và thống đốc
Vào thứ Ba này người dân Floridia sẽ đi bỏ phiếu cho các cuộc bầu cử sơ bộ cuối cùng của bang. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu và lựa chọn của cử tri Florida, vốn nghiêng về đảng Cộng hòa trong những năm gần đây, sẽ là thước đo cho triển vọng của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa kỳ.
Cuộc bỏ phiếu sẽ quyết định ứng viên của đảng Dân chủ trong cuộc đua thống đốc với Ron DeSantis, người đương nhiệm của đảng Cộng hòa. Các lựa chọn khả dĩ nhất là cựu dân biểu Charlie Crist hoặc ủy viên nông nghiệp bang Nikki Fried. Song cả hai nhân vật này đều không có quy mô tranh cử và tên tuổi như ông DeSantis, người nằm trong số ứng viên tổng thống tiềm năng hàng đầu cho năm 2024 của đảng Cộng hòa.
Ngoài ra Floridia cũng sẽ chọn ứng viên Dân chủ cho ghế thượng nghị sĩ. Val Demings, cựu cảnh sát trưởng Orlando, là ứng viên duy nhất có thể thách thức Marco Rubio, thượng nghị sĩ đương nhiệm của phe Cộng hòa, vào tháng 11. Các cuộc thăm dò cho thấy lợi thế dẫn trước của bà đã khiến các nhà tài trợ toàn quốc của đảng Dân chủ đổ tiền vào cuộc đua ở Florida.
Giải bóng đá ngoại hạng Ukraine quay trở lại
Khi Nga xâm lược, bóng đá, giống như nhiều môn thể thao khác ở Ukraine, phải tạm dừng. Các cầu thủ chuyên nghiệp nước ngoài đã rời khỏi đất nước trong khi nhiều đồng nghiệp người Ukraine của họ nhập ngũ. Các câu lạc bộ đã sử dụng cơ sở hạ tầng của mình để cứu trợ nhân đạo. Nhưng vào thứ Ba, trái bóng sẽ bắt đầu lăn trở lại. Giải bóng đá ngoại hạng Ukraine, giải bóng đá hàng đầu của đất nước, sẽ khai mạc mùa giải mới. Người hâm mộ sẽ không được phép vào các sân vận động, nơi sẽ được trang bị các khu vực trú ẩn để bảo vệ các cầu thủ và quan chức trong trường hợp bị Nga pháo kích.
Việc tái khởi động giải là một rủi ro được tính toán kỹ để giúp các câu lạc bộ nhỏ đang gặp khó khăn về doanh thu. Nhưng đó cũng là một liều thuốc tinh thần cho đất nước. Trận khai mạc sẽ diễn ra giữa FC Shakhtar, một câu lạc bộ gốc Donetsk nhưng đang đóng quân nơi khác do khu vực này bị Nga chiếm đóng từ năm 2014 và CLB Metalist 1925 từ Kharkiv, một thành phố bị Nga bắn phá. Shakhtar có thể sẽ thắng trận đấu đó. Nhưng năm nay, sinh tồn, chứ không phải bóng đá, mới là mối quan tâm chính của mọi người.
