Nguồn: H.L. Hunley sinks during tests, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1863, tàu ngầm H.L. Hunley, tàu ngầm chiến đấu thành công đầu tiên trên thế giới, đã chìm trong quá trình chạy thử nghiệm, giết chết người phát minh ra nó cùng 7 thành viên thủy thủ đoàn.
Horace Lawson Hunley đã phát triển chiếc tàu ngầm dài 12m từ một lò hơi hình trụ. Nó được vận hành bởi một thủy thủ đoàn gồm 8 người – một người lái tàu trong khi bảy người còn lại quay thanh dẫn làm quay chân vịt của con tàu. Tàu Hunley có thể lặn, nhưng chỉ có thể hoạt động an toàn khi biển lặng. Nó đã được thử nghiệm thành công ở Vịnh Mobile của Alabama vào mùa hè năm 1863, và chỉ huy Hợp bang miền Nam, Tướng Pierre G.T. Beauregard, nhận ra rằng con tàu có thể hữu ích trong việc phá hủy các tàu của Liên minh miền Bắc và phá vỡ đợt phong tỏa Cảng Charleston. Hunley đã được đặt lên một toa tàu lửa và được chuyển đến Nam Carolina.
Chiếc tàu ngầm đã gặp sự cố khi đến nơi. Trong quá trình chạy thử nghiệm, một thành viên thủy thủ đoàn đã bị vướng vào một chi tiết máy của con tàu thủ công, và con tàu đã bị bật nắp; chỉ có hai người đàn ông sống sót sau vụ tai nạn. Con tàu đã được kéo lên và đem đi sửa chữa, nhưng rất khó để tìm được một thủy thủ đoàn khác sẵn sàng chấp nhận rủi ro để vận hành tàu ngầm. Nhà phát minh của con tàu đã cố gắng đứng ra để khôi phục niềm tin vào sáng tạo của mình. Ngày 15/10, ông đưa tàu ngầm vào Cảng Charleston để thực hiện một cuộc thử nghiệm khác. Trước sự chứng kiến của đông đảo khán giả, chiếc Hunley trượt xuống dưới mặt nước và không bao giờ xuất hiện trở lại. Horace Hunley và toàn bộ thủy thủ đoàn đã bỏ mạng.
Một thủy thủ đoàn khác đã được tập hợp và Hunley quay trở lại với biển khơi. Ngày 17/02/1864, con tàu rời khỏi Cảng Charleston và tiếp cận tàu U.S.S. Housatonic. Tàu Hunley đã đánh một quả ngư lôi vào tàu của phe Liên minh và kịp rút lui trước khi vụ nổ xảy ra. Tàu Housatonic bị chìm ở vùng nước nông, còn tàu Hunley trở thành tàu ngầm đầu tiên đánh chìm một con tàu đối phương trong chiến đấu. Tuy nhiên, nhiệm vụ thành công đầu tiên cũng là nhiệm vụ cuối cùng của nó – tàu Hunley bị chìm trước khi quay trở lại Charleston, mang theo một thủy thủ đoàn khác cùng với nó. Con tàu được trục vớt vào năm 2000 và hiện đang được trưng bày ở Charleston.
