Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thúc giục chủ tịch Tập Cận Bình “giúp nước Nga thức tỉnh” về cuộc chiến ở Ukraine khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau ở Bắc Kinh. Tham gia cùng ông Macron tại Trung Quốc còn có Ursula von der Leyen, người đứng đầu Ủy ban châu Âu. Ông Macron mang theo một phái đoàn doanh nghiệp lớn với mục tiêu tăng cường quan hệ thương mại. Nhưng bà von der Leyen lại có quan điểm khác: trong một cuộc họp báo, bà lập luận rằng người châu Âu nên “giảm thiểu rủi ro” thương mại với Trung Quốc.
Các quan chức Israel nói có ít nhất 34 quả rocket đã được phóng từ miền nam Lebanon về phía bắc nước này, có thể là vụ bắn phá lớn nhất kể từ chiến tranh Lebanon năm 2006. Khoảng 25 quả đã bị hệ thống phòng không của Israel đánh chặn. Các nhóm Palestine ở Gaza cũng đã phóng một số tên lửa về phía Israel, theo quân đội Israel. Các đòn tấn công diễn ra sau cuộc đột kích thứ hai của cảnh sát Israel vào nhà thờ Hồi giáo al-Aqsa ở Jerusalem.
Giám đốc IMF Kristalina Georgieva cảnh báo kinh tế toàn cầu đứng trước viễn cảnh tăng trưởng chậm trong nhiều năm. Trong bài phát biểu khép lại Cuộc họp Mùa Xuân của quỹ, bà Georgieva nói những tác động kéo dài của phong tỏa covid-19 và chiến tranh Ukraine sẽ tạo lực cản lên nền kinh tế trong 5 năm tới, với tốc độ tăng trưởng được cho là dưới mức trung bình 3%/năm.
Hoàng thân Faisal bin Farhan Al Saud, ngoại trưởng Saudi Arabia, đã gặp Hossein Amirabdollahian, người đồng cấp Iran, tại Trung Quốc, đánh dấu cuộc gặp chính thức đầu tiên của ngoại trưởng hai bên sau bảy năm. Cuộc họp diễn ra sau lần Trung Quốc làm trung gian cho hai bên gặp mặt vào tháng 3. Trong một tuyên bố chung, Saudi Arabia và Iran khẳng định sẽ nối lại quan hệ ngoại giao trong vòng 2 tháng.
Cựu thủ tướng và tỷ phú truyền thông Silvio Berlusconi của Ý đang được điều trị một loại bệnh bạch cầu mãn tính, theo lời các bác sĩ của ông ở Milan. Ông Berlusconi thống trị nền chính trị Ý trong nhiều thập niên và vẫn là lãnh đạo đảng Forza Italia. Gần đây ông đã mấy lần nhập viện và từng phải phẫu thuật tim hở hồi năm 2016.
Đài Loan thông báo phát hiện một tàu sân bay Trung Quốc ngoài khơi bờ biển phía đông sau khi tổng thống Thái Anh Văn gặp Kevin McCarthy, chủ tịch Hạ viện Mỹ, ở California. Trung Quốc lên án cuộc gặp. Bộ trưởng quốc phòng Đài Loan cho rằng tàu sân bay Trung Quốc đang tham gia tập trận, và quân đội nước ông đang theo dõi tình hình.
BlackRock, công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới, đã được chính phủ Mỹ chọn để giúp bán danh mục chứng khoán trị giá 114 tỷ đô la của Silicon Valley Bank và Signature Bank, hai ngân hàng sụp đổ hồi tháng 3. Công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang, cơ quan có nhiệm vụ quản lý tiền gửi ngân hàng, cho biết lô tài sản này sẽ được bán dần để tránh “bất kỳ tác động bất lợi nào đến hoạt động của thị trường.”
Con số trong ngày: 20%, là tỷ lệ người Mỹ Latinh nhận mình là người theo đạo Tin lành, tăng từ 10% của năm 2002.
TIÊU ĐIỂM
Kinh tế Mỹ vẫn ổn định nhờ thị trường lao động mạnh
Trong năm qua, nền kinh tế lớn nhất thế giới liên tục đối mặt nhiều vấn đề: từ cuộc xâm lược Ukraine của Nga cho đến lạm phát và hiện tại là tình trạng hỗn loạn trong ngành ngân hàng. Các ngân hàng, nhà kinh tế và quan chức đều dự đoán Mỹ sẽ đi vào suy thoái lâu hơn một năm. Nhưng mãi chưa thấy suy thoái — và các dữ liệu việc làm được công bố vào thứ Sáu có thể cho thấy, bất chấp mọi dự đoán u ám, nền kinh tế Mỹ vẫn vững mạnh.
Các nhà kinh tế dự đoán Mỹ có thêm khoảng 250.000 việc làm trong tháng 3. Nhưng các biến động dữ liệu gần đây cho thấy không ai có thể đoán trước được con số chính xác. Một lo ngại là đợt báo cáo này không thể phản ánh đầy đủ hậu quả từ vụ sụp đổ của Silicon Valley Bank, phần lớn xảy ra vào nửa cuối tháng 3. Nhưng dữ liệu “tần suất cao” — mọi thứ từ vị trí tuyển dụng cho đến chi tiêu thẻ tín dụng — gần đây đều cho thấy nhu cầu lao động vẫn mạnh.
Kinh tế Nga phục hồi sau đợt giảm đầu năm 2022
Số liệu GDP chính thức cho quý 4 năm 2022, được công bố vào thứ Sáu, sẽ cho thấy tăng trưởng kinh tế Nga đã phục hồi sau lần giảm vào mùa xuân năm ngoái. Cuộc xâm lược Ukraine của tổng thống Vladimir Putin vào tháng 2 năm 2022 nhanh chóng dẫn tới rút tiền hàng loạt khỏi ngân hàng và các công ty phương Tây ồ ạt rời bỏ Nga.
Nhưng mọi thứ đã cải thiện kể từ đó. Nga đã định hướng lại các mối quan hệ thương mại và đầu tư, bao gồm việc thúc đẩy xuất khẩu nhiên liệu sang Trung Quốc và Ấn Độ. Các nhà hoạch định chính sách đã hành động nhanh chóng để củng cố các ngân hàng và hỗ trợ thu nhập thực tế. Ngoài ra Nga còn được hưởng lợi đáng kể từ giá dầu và khí đốt cao. Cũng không có lý do gì để cho rằng Nga đang thao túng dữ liệu. Các thước đo thay thế về hoạt động kinh tế của khu vực tư nhân, như tiêu thụ điện, đều cho thấy sự phục hồi. Nhưng năm tới có vẻ phức tạp hơn. Giá nhiên liệu đã giảm, trong khi chi phí chiến tranh tiếp tục tăng. Dù vậy Nga khó mà ngồi vào bàn đàm phán chỉ vì áp lực kinh tế.
Quan ngại về tình hình sức khoẻ của Giáo Hoàng Francis
Đức Thánh Cha Francis sắp bước vào một chuỗi ngày đặc biệt mệt mỏi. Đang hồi phục sau đợt nhập viện vì viêm phế quản và phải ngồi xe lăn, ông rõ ràng là không khoẻ. Nhưng ông dự kiến sẽ tham gia hai sự kiện vào thứ Sáu, bao gồm một đoàn rước đêm kéo dài tại Đấu trường La Mã để tưởng nhớ hành trình của Chúa Giê-su đến thập giá. Sau đó Đức Francis sẽ dự lễ vọng Phục sinh vào thứ Bảy, trước khi chủ sự Thánh lễ Phục sinh dài tại Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô vào Chúa Nhật (mà sau đó là bài diễn văn theo truyền thống của Đức Giáo Hoàng) và chủ sự một buổi cầu nguyện vào thứ Hai. Chương trình bận rộn như vậy có thể làm nản lòng ngay cả một người trẻ và khoẻ mạnh. Do đó, người Công giáo và những người khác ngưỡng mộ vị Giáo Hoàng vui vẻ, có đầu óc phóng khoáng, sẽ rất quan tâm theo dõi tình hình của ngài.
Trong lịch sử, các Giáo hoàng sẽ kiên cường đến cùng. Những năm cuối đời của Thánh Gioan Phaolô II trông thật đau đớn. Nhưng người kế nhiệm ngài, Đức Benedict XVI, đã từ chức vào năm 2013 vì sức khỏe yếu và tuổi già. Đức Francis từng nói ông không nghĩ việc từ chức nên trở thành “mốt,” nhưng cũng không loại trừ hoàn toàn khả năng đó.
Thái Lan chuẩn bị bước vào bầu cử
Thứ Sáu là hạn chót cho các đảng đệ trình ứng viên thủ tướng của họ cho cuộc tổng tuyển cử ở Thái Lan, dự kiến vào ngày 14 tháng 5. Một loạt các ứng viên thân quân đội, trong đó có ông Prayuth Chan-ocha, cựu chỉ huy quân đội và đương kim thủ tướng, đã tham gia cuộc đua. Bên cạnh đó là Paetongtarn Shinawatra, con gái 36 tuổi của Thaksin Shinawatra, cựu thủ tướng đang sống lưu vong.
Gia tộc Shinawatra, vẫn còn rất được ủng hộ ở các vùng nông thôn, tỏ ra bất khả chiến bại nếu có bầu cử tự do và công bằng. Ông Thaksin thắng năm 2001 và 2005, còn em gái ông, Yingluck, thắng năm 2011. (Quân đội đã lật đổ cả hai.) Chính phủ bảo hoàng cầm quyền từ năm 2014 đã thao túng hệ thống chính trị theo hướng có lợi cho họ: nhờ sự ủng hộ nhất trí của thượng viện do quân đội chỉ định, các ứng viên thân quân đội sẽ chỉ cần 126 ghế trong Hạ viện 500 người để giành chiến thắng; trong khi các ứng viên dân chủ phải thắng tới 376 ghế. Nhưng đảng Pheu Thai nổi tiếng của bà Paetongtarn thậm chí có thể vượt qua cả ngưỡng đó. Vậy nếu giới cầm quyền hiện tại ở Bangkok — quân đội, hoàng gia và những người ủng hộ giàu có của họ — không thích điều đó? Quân đội luôn có thể thực hiện một cuộc đảo chính nữa.
