20/01/1980: Tổng thống Carter kêu gọi dời Thế vận hội khỏi Moscow

Nguồn: President Carter calls for Olympics to be moved from Moscow, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1980, trong một lá thư gửi Ủy ban Olympic Mỹ (USOC) và trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình, Tổng thống Mỹ Jimmy Carter đề xuất rằng Thế vận hội Mùa hè năm 1980 nên được chuyển khỏi thành phố đăng cai dự kiến là Moscow, nếu Liên Xô không chịu rút quân khỏi Afghanistan trong vòng một tháng.

Carter tuyên bố: “Điều quan trọng là thế giới phải nhận ra mối đe dọa từ việc Liên Xô xâm lược Afghanistan là nghiêm trọng như thế nào.” Ông lập luận rằng hành động hung hăng của Liên Xô sẽ gây nguy hiểm cho các vận động viên và khán giả đến Moscow xem Thế vận hội, đồng thời tuyên bố rằng nếu Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) từ chối dời cuộc thi, các vận động viên Mỹ nên tẩy chay sự kiện. Lord Killanin, chủ tịch IOC, đã phản ứng nhanh chóng trước tuyên bố của Carter, nói rằng việc chuyển thế vận hội khỏi Moscow là điều không thể.

Sau khi IOC từ chối yêu cầu của Carter, USOC đã bỏ phiếu tẩy chay Thế vận hội ở Moscow, một quyết định được Carter công bố vào ngày 21/03/1980. Vụ tẩy chay đã làm tiêu tan hy vọng của nhiều vận động viên Mỹ, đặc biệt là sau khi Carter cho triển khai một đạo luật nhằm thu hồi hộ chiếu của các vận động viên Mỹ đến dự Thế vận hội, theo đó vi phạm lệnh tẩy chay. Về phần mình, Killanin gọi hành động tẩy chay của Mỹ là vi phạm điều lệ Olympic, chỉ ra rằng Moscow đã được trao quyền tổ chức Thế vận hội từ giữa những năm 1970 như một phần của hợp đồng ràng buộc – một hợp đồng chỉ có thể bị phá vỡ nếu Liên Xô vi phạm trách nhiệm của chính họ.

Mỹ là một trong số 60 quốc gia cuối cùng đã tẩy chay Thế vận hội Moscow, dù một số quốc gia không chính thức cử đội tham dự đã không có hành động nào đối với các cá nhân vận động viên đã chọn tham dự. Trong số các đồng minh của Mỹ, Anh, Thụy Điển, Pháp, và Ý đã cử các đại diện của mình đến sự kiện. Liên Xô đã đè bẹp 80 quốc gia tham dự, giành tổng cộng 195 huy chương (trong đó có 80 huy chương vàng), tại một trong những thế vận hội thất bại nhất từ trước đến nay. Bốn năm sau, Liên Xô trả đũa bằng việc tẩy chay Thế vận hội Mùa hè 1984 ở Los Angeles, nói rằng họ lo lắng cho sự an toàn của các vận động viên do môi trường chống cộng mạnh mẽ ở Mỹ. Trong một sự tương phản thú vị, Trung Quốc do Đảng Cộng sản lãnh đạo đã quyết định tham dự Thế vận hội lần đầu tiên sau 32 năm, nâng tổng số quốc gia tham gia lên mức cao kỷ lục là 140.