Nguồn: Formerly enslaved people depart on journey to Africa, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1820, đợt di cư có tổ chức đầu tiên của những người nô lệ được trả tự do đã khởi hành từ cảng New York, trên hành trình đến Freetown, Sierra Leone, Tây Phi. Chuyến đi này diễn ra phần lớn là nhờ Hiệp hội Thuộc địa Mỹ (American Colonization Society), một tổ chức của Mỹ do Robert Finley thành lập vào năm 1816 nhằm đưa những người châu Phi trước đây bị bắt làm nô lệ trở lại châu Phi. Tuy nhiên, một phần kinh phí cũng đến từ Quốc hội Mỹ, những người vào năm 1819 đã dành 100.000 đô la để hỗ trợ những người gốc Phi bị đưa đến Mỹ bất hợp pháp sau khi buôn bán nô lệ bị bãi bỏ vào năm 1808 trở về châu Phi.
Chương trình này được mô phỏng theo những nỗ lực của Anh, nhằm đưa những người từng là nô lệ đến tái định cư ở châu Phi sau khi Anh bãi bỏ buôn bán nô lệ vào năm 1772. Năm 1787, chính phủ Anh đã đưa 300 người từng là nô lệ và 70 gái mại dâm da trắng đến định cư trên bán đảo Sierra Leone ở Tây Phi. Trong vòng hai năm, hầu hết thành viên của khu định cư này đã chết vì bệnh tật hoặc giao tranh với người Temne địa phương. Tuy nhiên, vào năm 1792, nỗ lực thứ hai đã được thực hiện khi 1.100 người từng là nô lệ, chủ yếu là những cá nhân đã ủng hộ nước Anh trong Cách mạng Mỹ và không hài lòng với việc tái định cư sau chiến tranh ở Canada, đã thành lập Freetown dưới sự lãnh đạo của Thomas Clarkson, một người Anh theo chủ nghĩa bãi nô.
Trong vài chục năm tiếp theo, hàng nghìn người từng là nô lệ đã từ Canada, Tây Ấn, và các vùng khác của Tây Phi đến Thuộc địa Sierra Leone, và vào năm 1820, những cựu nô lệ đầu tiên đã từ Mỹ đến Sierra Leone. Năm 1821, Hiệp hội Thuộc địa Mỹ thành lập thuộc địa Liberia ở phía nam Sierra Leone làm quê hương cho những người Mỹ trước đây là nô lệ bên ngoài phạm vi quyền tài phán của Anh.
Hầu hết người Mỹ gốc Phi không nhiệt tình từ bỏ nhà cửa ở Mỹ để đến bờ biển Tây Phi. Hiệp hội Thuộc địa Mỹ cũng bị tấn công bởi những người theo chủ nghĩa bãi nô ở Mỹ, với cáo buộc rằng việc loại bỏ những người từng là nô lệ khỏi Mỹ thực chất đã củng cố thể chế nô lệ. Tuy nhiên, từ năm 1822 đến Nội chiến Mỹ, khoảng 15.000 người Mỹ gốc Phi đã đến định cư ở Liberia, quốc gia được Mỹ trao trả độc lập vào năm 1847 dưới áp lực của Anh. Liberia được Mỹ chính thức công nhận về mặt ngoại giao vào năm 1862. Đây là nước cộng hòa dân chủ độc lập đầu tiên trong lịch sử châu Phi.
