Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Yulia Navalnya, người vợ goá của Alexei Navalny, thề sẽ tiếp tục công cuộc đấu tranh vì một “nước Nga tự do, hòa bình và hạnh phúc” của chồng bà. Bà Navalnya đã gặp các ngoại trưởng EU hôm thứ Hai. Trước cuộc họp đó Annalena Baerbock, ngoại trưởng Đức, đã đề xuất các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga để đáp trả cái chết của ông Navalny. Trong khi đó, các nhà điều tra Nga cho biết họ sẽ giữ thi thể của ông Navalny trong “ít nhất hai tuần,” theo người phát ngôn của ông. Các cộng sự của ông Navalny cáo buộc chính quyền Nga giữ kín thi thể để “che đậy dấu vết giết người.”
GDP của Israel giảm với tốc độ năm 19% trong quý 4 năm 2023. Đà giảm tồi tệ hơn dự kiến là do đầu tư và chi tiêu tiêu dùng xuống dốc sau các cuộc tấn công của Hamas hôm 7 tháng 10. Trong khi đó, Benny Gantz, một thành viên nội các chiến tranh của Israel, cảnh báo nước ông sẽ tấn công Rafah trừ khi Hamas giải phóng tất cả các con tin Israel còn lại trước ngày 10 tháng 3, ngày bắt đầu của tháng Ramadan.
Ngân hàng trung ương Đức cho biết nền kinh tế nước này có thể sẽ rơi vào suy thoái kỹ thuật – nghĩa là GDP giảm trong hai quý liên tiếp – trong quý đầu năm 2024. Sự suy giảm có thể là do nhu cầu công nghiệp yếu và chi tiêu tiêu dùng thận trọng. Nhưng ngân hàng cho rằng thị trường lao động mạnh mẽ sẽ giúp nền kinh tế không suy thoái kéo dài.
Tòa án Công lý Quốc tế bắt đầu phiên điều trần kéo dài sáu ngày về việc Israel chiếm đóng các vùng lãnh thổ của người Palestine. Các thẩm phán sẽ đánh giá các chính sách và hành động trên thực địa của Israel kể từ năm 1967. Đây sẽ là cuộc điều trần đa dạng nhất từ trước tới nay, với các tranh luận miệng đến từ 52 quốc gia và ba tổ chức quốc tế, bao gồm cả Liên đoàn Các Quốc gia Ả Rập. Israel sẽ không tham gia, vì họ không công nhận thẩm quyền của tòa án đối với các hoạt động của Israel trên các lãnh thổ bị chiếm đóng.
Ủy ban châu Âu cho biết họ sẽ mở các thủ tục tố tụng chính thức chống lại TikTok, một ứng dụng chia sẻ video. Họ sẽ đánh giá xem TikTok có vi phạm Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số hay không. Trong số các vi phạm bị cáo buộc của TikTok có việc không bảo vệ trẻ em trên mạng. Đây là cuộc điều tra lớn thứ hai của EU kể từ khi Đạo luật trên có hiệu lực từ tháng 8 năm 2023.
Houthi đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công tàu Rubymar, một tàu thương mại đang trên đường đến Bulgaria. Yahya Saree, người phát ngôn của nhóm, cho biết con tàu bị hư hại “nặng nề” sau khi bị trúng đạn và thủy thủ đoàn phải rời bỏ tàu. Trước đó, Mỹ cho biết họ đã xác định và tấn công một tàu ngầm không người lái ở vùng biển ngoài khơi Yemen do Houthi kiểm soát.
Tháp Eiffel đóng cửa sau khi nhân viên đình công vì điều kiện trả lương và quy định bảo trì không đầy đủ. Tháp thu hút khoảng 7 triệu du khách mỗi năm và thường mở cửa hàng ngày. Tuy nhiên, đình công trong những tháng qua đã làm gián đoạn hoạt động thông thường của nó – hồi tháng 12, Eiffel đóng cửa một ngày để đàm phán hợp đồng.
Con số trong ngày: 500, là số lượng đầu đạn hạt nhân của Anh và Pháp. Nga có gần 6.000.
TIÊU ĐIỂM
Mỹ-Ấn tăng cường hợp tác công nghiệp quốc phòng
Các quan chức quốc phòng sẽ tập trung tại Delhi vào thứ Ba để dự cuộc họp về Hệ Sinh thái Tăng tốc Quốc phòng Ấn Độ-Mỹ (INDUS-X). Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và tổng thống Joe Biden đưa ra sáng kiến này vào tháng 6 sau cuộc gặp ở Washington, DC. Đây là sáng kiến mới nhất nhằm mở rộng hợp tác công nghiệp-quân sự giữa hai nước. Những nỗ lực trong quá khứ đã chững lại vì Mỹ ngần ngại chia sẻ công nghệ tiên tiến với Ấn Độ, quốc gia có quan hệ quân sự chặt chẽ với Nga. Nhưng giờ đây, Mỹ đang mong muốn tăng cường ảnh hưởng ở châu Á để chống lại Trung Quốc, còn Ấn Độ thì muốn mua vũ khí từ các nhà cung cấp khác ngoài Nga.
Tuy vậy, quan hệ Mỹ-Ấn đã trở nên căng thẳng do cáo buộc của các công tố viên Mỹ là Ấn Độ đã tiến hành các vụ ám sát trên đất Mỹ. Ngoài ra Mỹ cũng đang bận tâm với nhiều cuộc khủng hoảng khác trên toàn cầu. Ví dụ, cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan sẽ không tham dự cuộc họp INDUS-X như ông dự tính ban đầu. INDUS-X có vẻ như đã giảm trên thang ưu tiên của Mỹ so với mùa hè năm ngoái.
EU chuẩn bị cho vòng trừng phạt Nga tiếp theo
Trong hai năm qua, Liên minh châu Âu đã phản ứng với việc Nga xâm lược Ukraine bằng hàng chục vòng trừng phạt. Trong vòng thứ 12 có hiệu lực từ thứ Ba, khối sẽ thực thi các quy định chặt chẽ hơn đối với dầu và các sản phẩm dầu mỏ của Nga. Nhưng các cá nhân và công ty vẫn tìm cách né tránh trừng phạt, thường bằng cách làm việc với các nhóm trung gian mờ ám ngoài tầm với của luật pháp phương Tây. Trong bối cảnh ấy, Brussels và Washington đang ngày càng tỏ ra nghiêm túc hơn trong việc trừng phạt những kẻ vi phạm.
Làn sóng trừng phạt thứ 13 của châu Âu, dự kiến sẽ được công bố trước dịp kỷ niệm hai năm cuộc chiến ở Ukraine, có đề xuất trừng phạt một số công ty Ấn Độ và Trung Quốc đã đóng góp cho nền quốc phòng Nga. Vào tháng 12 năm ngoái, Joe Biden đã cảnh báo các ngân hàng nước ngoài hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Nga. Tổng thống Mỹ khi ấy cũng tuyên bố hạn chế nhập khẩu kim cương và hải sản của Nga.
Liệu Julian Assange có bị dẫn độ?
Vào thứ Ba, hai thẩm phán tòa cấp cao ở London sẽ bắt đầu nghe các luật sư đại diện cho Julian Assange tranh luận về lý do tại sao ông không nên bị dẫn độ để hầu tòa ở Mỹ về tội gián điệp. Nhà sáng lập WikiLeaks bị cáo buộc có vai trò thu thập và tiết lộ các tài liệu mật, qua đó công khai những sự thật đáng xấu hổ về các hoạt động của Mỹ ở Afghanistan và Iraq. Phiên điều trần tuần này có lẽ là cơ hội cuối cùng để ông Assange thoát cảnh bị dẫn độ. Nếu bị tòa Mỹ tuyên có tội, ông có thể phải ngồi tù hết quãng đời còn lại.
Bộ tư pháp của Donald Trump là bên mạnh tay truy lùng ông Assange nhất, nhưng chính quyền Biden vẫn chưa bãi bỏ cáo buộc. Dư luận cũng chia rẽ về tình huống của ông Assange. Nhưng giờ đây, ngay cả những người phản đối ông cũng có thể cảm thấy rằng, sau bảy năm ẩn náu trong đại sứ quán Ecuador ở London và thêm năm năm nữa trong nhà tù an ninh Belmarsh, ông đã phải chịu đựng đủ rồi. Và một số người có thể lo ngại việc truy tố ông sẽ tác động tiêu cực đến ngành báo chí điều tra.
