Thế giới hôm nay: 25/03/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hai người đàn ông bị bắt vì nghi ngờ tiến hành vụ tấn công khủng bố hôm thứ Sáu ở Moscow đã ra tòa ở Nga. Cặp đôi này bị nghi ngờ nằm trong số bốn tay súng đã nổ súng vào đám đông tại nhà hát Crocus City Hall; tới nay có tổng cộng 11 nghi phạm đã bị bắt giữ. Trong khi đó nước Nga để quốc tang một ngày. Nhà chức trách tiếp tục thu hồi thi thể các nạn nhân và nâng số người chết chính thức lên 137. Nhà nước Hồi giáo đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công, nhưng Tổng thống Vladimir Putin đã tìm cách liên kết những kẻ tấn công với Ukraine. Ông cam kết sẽ “trừng phạt tất cả những ai đứng đằng sau những kẻ khủng bố.”

Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Yoav Gallant, cho biết ông sẽ không ủng hộ luật nghĩa vụ mới có điều khoản khôi phục quyền miễn nghĩa vụ quân sự đối với nam thanh niên theo Chính Thống giáo Do Thái cực đoan. Đạo luật này được ủng hộ bởi thủ tướng Binyamin Netanhayu, người có chính phủ liên minh phụ thuộc vào sự hỗ trợ của các đảng cực đoan Chính thống. Benny Gantz, một thành viên nội các chiến tranh, nói ông sẽ rời khỏi chính phủ nếu luật được thông qua.

Simon Harris trở thành lãnh đạo của Fine Gael, đảng trung hữu cầm quyền ở Ireland. Ông là ứng viên duy nhất được đồng nghiệp đề cử. Ông Harris sẽ chính thức được bổ nhiệm làm thủ tướng khi quốc hội Ireland triệu tập lại vào ngày 9 tháng 4. Ông Harris, hiện là bộ trưởng giáo dục đại học, sẽ thay thế Leo Varadkar, người bất ngờ từ chức hôm thứ Tư.

Ivan Korcok, một cựu nhà ngoại giao thân EU, đang dẫn đầu trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử tổng thống Slovakia. Hiện ông Korcok thắng 43% số phiếu bầu, giúp ông có cơ hội chạy đua với Peter Pellegrini vào tháng tới tại vòng hai. Là đương kim chủ tịch quốc hội Slovakia, ông Pellegrini là đồng minh của Robert Fico, thủ tướng theo chủ nghĩa dân túy, người đã thắt chặt quan hệ với Nga kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm ngoái.

Nga ném bom Ukraine, tấn công Kiev và thành phố Lviv phía tây. Các quan chức Ukraine cho biết hầu hết tên lửa và máy bay không người lái đều bị đánh chặn. Ba Lan cho biết một tên lửa của Nga đã bay vào không phận nước này, buộc nước này phải đặt các máy bay chiến đấu trong tình trạng báo động cao. Trước đó, tên lửa Ukraine đã tấn công trung tâm liên lạc chính của Hạm đội Biển Đen của Nga ở Sevastopol, Crimea. Ukraine cũng tuyên bố đã phá hủy 2 tàu đổ bộ của Nga.

Tại Ecuador, Brigitte Garcia, thị trưởng 27 tuổi của thị trấn San Vicente, được phát hiện bị bắn chết trong ô tô cùng với giám đốc truyền thông của bà. Garcia thuộc đảng Phong trào Cách mạng Công dân đối lập. Nước này đang chìm trong bạo lực, nguyên nhân chủ yếu là do cuộc chiến ma túy. Tháng 8 năm ngoái, Fernando Villavicencio, một ứng viên tổng thống và là người thẳng thắn chỉ trích tội phạm có tổ chức, đã bị ám sát.

Sinopec, công ty lọc dầu lớn nhất thế giới, công bố lợi nhuận ròng giảm 10% trong năm ngoái do giá dầu thấp đè nặng lên tỷ suất lợi nhuận. Kết quả này đánh dấu hiệu suất thậm chí còn tệ hơn so với năm 2022, khi doanh nghiệp Trung Quốc phải đối mặt với nhu cầu suy giảm vì các lệnh phong tỏa. Tuần trước, chủ tịch Sinopec cho biết việc Trung Quốc sử dụng rộng rãi xe điện sẽ làm giảm nhu cầu nhiên liệu của nước này khoảng 20 triệu tấn mỗi năm.

TIÊU ĐIỂM

Tình hình kinh tế Singapore

Singapore sẽ công bố dữ liệu lạm phát vào thứ Hai. Lạm phát cơ bản, tức không tính giá thực phẩm và năng lượng dễ biến động, đạt mức trung bình 4,2% trong năm ngoái. Trong tháng 1, con số này giảm xuống 3,1% so với cùng kỳ năm, nhưng dữ liệu của tháng 2 dự kiến tăng sau khi chi tiêu tiêu dùng tăng trong Tết Nguyên đán. hồi tháng 2, phó thủ tướng Hoàng Tuần Tài cảnh báo lạm phát vẫn ở mức cao. Ông đã công bố gói hỗ trợ để giúp người dân Singapore đối phó với giá cả tăng cao sau khi nước này tăng thuế hàng hóa và dịch vụ lên 9% vào tháng 1.

Singapore kỳ vọng sản lượng sẽ tăng 1-3% trong năm nay, nhưng chính phủ cũng cảnh báo về những rủi ro toàn cầu “đáng kể.” Đối với nền kinh tế phụ thuộc vào thương mại của Singapore, một vấn đề quan trọng nữa là gián đoạn chuỗi cung ứng do các cuộc chiến ở Ukraine và Gaza. Tuy vậy, các chuyên gia được ngân hàng trung ương Singapore khảo sát đã nâng dự báo GDP của họ trong năm nay, chủ yếu nhờ sản xuất và xây dựng tăng trưởng nhanh hơn dự kiến.

Phó tổng thống Mỹ chật vật tìm cách giải quyết vấn đề biên giới

Vào thứ Hai, phó tổng thống Mỹ Kamala Harris sẽ chào đón Bernardo Arévalo, tổng thống mới nhậm chức của Guatemala, tới Nhà Trắng để nói về vấn đề di cư Trung Mỹ. Chính quyền Arévalo đang cố gắng tham gia lại vào hoạt động ngoại giao quốc tế và làm việc với các quan chức Mỹ để cải thiện điều kiện kinh tế trong nước, từ đó làm cho ít người cảm thấy phải rời đi hơn.

Khi bà Harris được chọn làm người phụ trách chính sách biên giới của Joe Biden ba năm trước, bà được giao nhiệm vụ giải quyết “nguyên nhân gốc rễ” của tình trạng di cư ở các quốc gia Tam giác phía Bắc như El Salvador, Guatemala, Honduras. Nhưng khi số lượng người vượt biên tăng lên mức cao kỷ lục, bà phải hứng chịu nhiều chỉ trích vì cách tiếp cận thiếu bao quát này. Người di cư từ Tam giác phía Bắc chiếm tỷ lệ đến ít hơn nhiều so với trước đây. Vào tháng 12, lực lượng tuần tra biên giới của Hoa Kỳ đã chặn khoảng 60.000 người di cư từ vùng này – nhưng người từ những nơi khác lên tới 190.000. Bản chất đang thay đổi của cuộc khủng hoảng biên giới ở Mỹ khiến công tác tranh cử của chính quyền Biden càng trở nên khó khăn hơn.

Ngày Tự do của Belarus

Vào thứ Hai, người dân Belarus sẽ kỷ niệm Ngày Tự do, một ngày lễ không chính thức kỷ niệm sự kiện nhà nước Belarus độc lập đầu tiên xuất hiện vào năm 1918 sau 150 năm bị Nga chiếm đóng. Nó bị tổng thống Alexander Lukashenko, một đồng minh thân cận của Vladimir Putin, bác bỏ. Do đó, việc tôn vinh nó đã trở thành một cách để những người chỉ trích ông nói lên tiếng nói của họ.

Rất ít người trong nước sẽ công khai chống lại ông. Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, nhà độc tài người Belarus đã trấn áp những người bất đồng chính kiến và bỏ tù khoảng 1.500 tù nhân chính trị. Và với cuộc bầu cử tổng thống sắp diễn ra vào năm tới, ông Lukashenko đang kiềm chế xã hội dân sự.

Thay vào đó, Ngày Tự do sẽ được đánh dấu bằng việc ngày càng có nhiều người Belarus rời bỏ đất nước – khoảng 1/10 dân số kể từ khi ông Lukashenko lên nắm quyền vào năm 1994. Lãnh đạo phe đối lập, Sviatlana Tsikhanouskaya, bản thân đang sống lưu vong, khuyến khích họ viết thư cho tù nhân chính trị và treo cờ Belarus. Điều đó không thể thay thế được tự do.

Châu Âu mở chuyến tàu thẳng nối Praha với Brussels

Hãng âm nhạc điện tử Đức Kraftwerk đã mơ tưởng về một “Tàu tốc hành xuyên châu Âu” từ năm 1977. Vào thứ Hai, cuối cùng châu Âu cũng có được điều đó: một chuyến tàu qua đêm kéo dài 15 tiếng rưỡi nối Brussels với Praha. Hành trình dài 720km này thường được thực hiện bởi một số chuyến bay hàng ngày, mất ít hơn khoảng 14 giờ so với đi tàu. Nhưng máy bay không được ưa chuộng bởi những người quan tâm đến lượng khí thải carbon của chúng (và xe lửa vẫn có sức hấp dẫn lãng mạn đối với nhiều người).

Khởi hành vào đầu giờ tối ba lần một tuần, tàu sẽ chạy qua Antwerp, Rotterdam, Berlin, Dresden và hàng chục điểm dừng khác trước khi đến Praha ngay trước 11 giờ sáng. Luôn có sẵn các toa xe ngủ, chắc chắn sẽ chứa đầy du khách.

Du lịch hàng không giá rẻ đã khiến các chuyến tàu đêm từng phổ biến ở châu Âu gần như tuyệt chủng. Nhưng chúng đang bước vào một thời kỳ phục hưng, một phần nhờ vào đầu tư của nhà nước. Một tuyến Paris-Berlin đã được triển khai vào năm ngoái, và tuyến tàu nối Amsterdam và Barcelona được lên kế hoạch triển khai vào năm 2025.