Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu thừa nhận lực lượng nước này đã giết chết 7 nhân viên cứu trợ trong một “cuộc tấn công ngoài ý muốn” nhằm vào “những người vô tội” ở Gaza. Nhóm nhân viên cứu trợ quốc tế đang hoạt động thay mặt cho World Central Kitchen, một tổ chức phi chính phủ của Mỹ. WCK lưu ý rằng họ đang ở trong “khu vực giảm xung đột” bằng các phương tiện có dán nhãn nhận biết. Thủ tướng Úc Anthony Albanese xác nhận một công dân Úc nằm trong số các nạn nhân và cho biết nước ông sẽ tìm kiếm “trách nhiệm đầy đủ và đúng đắn.” Các chính phủ khác, bao gồm cả Mỹ, kêu gọi Israel “nhanh chóng điều tra.”
Ngân hàng Thế giới ước tính ít nhất 18,5 tỷ USD cơ sở hạ tầng ở Gaza đã bị phá hủy trong cuộc chiến với Israel. Con số này bằng 97% GDP tổng hợp của các vùng lãnh thổ Palestine vào năm 2022. Thiệt hại về nhà ở chiếm khoảng ¾ số tiền trên. Ngân hàng cho biết tính đến tháng 1, hệ thống cấp nước và vệ sinh của Gaza chỉ cung cấp chưa đến 5% sản lượng trước chiến tranh.
Tổng thống Joe Biden đã nói chuyện qua điện thoại với người đồng cấp Trung Quốc, Tập Cận Bình. Đây là cuộc trò chuyện đầu tiên của hai nhà lãnh đạo kể từ hội nghị thượng đỉnh vào tháng 11 năm ngoái và được cho là nhằm mục đích “trao đổi.” Nhà Trắng cho biết cuộc gọi này “thẳng thắn và mang tính xây dựng.” Ông Biden “đưa ra quan ngại” về việc Trung Quốc hỗ trợ vật chất cho Nga; còn ông Tập chỉ trích những nỗ lực của Mỹ trong việc hạn chế chuyển giao công nghệ.
Tesla chỉ giao được dưới 387.000 xe trong ba tháng tính đến tháng 3, thấp hơn 8,5% so với cùng kỳ năm ngoái và thấp hơn 20,2% so với quý trước. Các nhà phân tích đã dự kiến con số khoảng 454.000. Cạnh tranh ngày càng tăng từ các nhà sản xuất xe điện mới, đặc biệt là Trung Quốc, phần nào giải thích cho sự sụt giảm này. Cổ phiếu của Tesla đã giảm gần 30% trong năm nay.
Máy bay không người lái của Ukraine nhắm mục tiêu vào một nhà máy lọc dầu và các nhà máy khác ở Tatarstan, một khu vực của Nga cách biên giới hai nước hơn 1.000 km. Lãnh đạo khu vực, Rustam Minnikhanov, tuyên bố rằng các cuộc tấn công không gây thiệt hại đáng kể nhưng cho biết một số người đã bị thương. Cho đến nay, các cuộc tấn công này nằm trong số những vụ việc mà Ukraine tiến sâu vào lãnh thổ Nga nhất.
Số lượng đơn đặt hàng nhà máy mới tại khu vực đồng euro giảm tháng thứ 23 liên tiếp trong tháng 3. Chỉ số quản lý mua hàng chuẩn cho ngành sản xuất đã giảm xuống 46,1 vào tháng trước, so với 46,5 của tháng 2 (dưới 50 cho thấy suy thoái). Tuy vậy, con số này vẫn tốt hơn ước tính sơ bộ 45,7.
Ấn Độ khiển trách chính quyền Trung Quốc vì đổi tên khoảng 30 địa điểm ở Arunachal Pradesh, một bang đang tranh chấp ở phía đông bắc Ấn Độ. Trung Quốc coi phần lãnh thổ này thuộc về nam Tây Tạng và trước đây đã “chuẩn hóa” tên địa danh để đánh dấu chủ quyền. Hồi năm 2020, 4 binh sĩ Trung Quốc và 20 binh sĩ Ấn Độ đã thiệt mạng trong một cuộc đụng độ tại một khu vực tranh chấp ở biên giới.
Con số trong ngày: 5,3%, là tỷ lệ thất nghiệp ở California. Tỷ lệ trung bình của Mỹ là dưới 4%.
TIÊU ĐIỂM
Toà án xem xét dự luật nhập cư vào Texas của Thượng viện Mỹ
Vào thứ Tư, Tòa Khu vực 5, tòa phúc thẩm liên bang bảo thủ nhất nước Mỹ, sẽ nghe các tranh luận bằng miệng về luật nhập cư mới của Texas. Dự luật Thượng viện 4 (SB4) quy định việc đi vào Texas từ Mexico ngoại trừ qua các cửa khẩu nhập cảnh hợp pháp là tội phạm cấp bang. Nó trao cho cảnh sát quyền bắt giữ những người mà họ nghi ngờ đã đến Texas bất hợp pháp và ủy quyền cho các thẩm phán bang ra lệnh trục xuất, những quyền lực thường dành cho chính quyền liên bang. Hôm 19 tháng 3, Tòa Tối cao tuyên bố Texas có thể tạm thời thi hành dự luật trong khi tòa án cấp dưới cân nhắc về số phận của nó. Nhưng Tòa Khu vực 5 đã hoãn nó vào đêm đó.
Cuộc tranh luận là một phần của xung đột giữa chính quyền Biden và Greg Abbott, thống đốc bang Texas, về cách giải quyết dòng người di cư. Chính phủ liên bang cho rằng họ có quyền thiết lập chính sách nhập cư, trong khi Texas cho rằng họ phải có khả năng tự bảo vệ mình. Bằng cách này hay cách khác, vụ việc có thể sẽ quay trở lại Tòa án Tối cao.
Sáng kiến cung cấp pháo cho Ukraine của Séc
Ngoại trưởng Séc Jan Lipavsky xứng đáng được những người đồng cấp NATO tán dương tại cuộc họp của họ vào thứ Tư. Ông Lipavsky đã dẫn đầu sáng kiến của chính phủ ông về cung cấp đạn pháo cho Ukraine. Trong vài tháng qua, pháo của Nga áp đảo Ukraine với tỷ lệ ít nhất là 5 ăn 1.
Mặc dù đợt đầu tiên gồm 800.000 quả đạn pháo có thể không đến được Ukraine cho đến tháng 6, nhưng chỉ cần biết rằng chúng sẽ đến đã làm giảm bớt áp lực lên các chỉ huy Ukraine về việc phân bổ đạn dược. Người Séc cho rằng họ có thể cung cấp tổng cộng tới 1,5 triệu quả đạn pháo. Các thành viên NATO khác, bao gồm Na Uy, Đức và Canada, đã ủng hộ dự luật.
Song sáng kiến này không thể thay thế được gói hỗ trợ quân sự 61 tỷ USD của chính quyền Biden, vẫn đang bị đình trệ tại Quốc hội. Ngoài đạn pháo, Ukraine cần thêm hệ thống đánh chặn phòng không trong bối cảnh Nga liên tiếp tấn công tên lửa và bom lượn. Chỉ có sự hỗ trợ của Mỹ mới giúp mua được chúng.
ECB được dự đoán sẽ bắt đầu giảm lãi suất
Thứ Năm tới, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) có thể sẽ bắt đầu giảm lãi suất. Số liệu của khu vực đồng Euro trong tháng 3, được công bố vào thứ Tư, sẽ cho thấy lạm phát đang tiến gần đến mục tiêu 2% của ngân hàng. Dữ liệu nhìn chung cho rằng ECB nên bắt đầu cắt giảm lãi suất từ sớm trước khi lạm phát đạt được mục tiêu đó.
Đức, Pháp, Ý và Tây Ban Nha đã báo cáo tỷ lệ lạm phát trong nước của tháng 3. Các con số của họ — lần lượt là 2,3%, 2,4%, 1,3% và 3,2% — cho thấy 2% là rất có thể. Có hai lý do để ECB phải vội vàng. Chính sách tài khóa chỉ có thể thắt chặt hơn, khi Pháp tìm cách cắt giảm thâm hụt ngân sách khủng khiếp, còn Đức dự kiến hạn chế chi tiêu ở mức hiến pháp cho phép. Điều đó sẽ làm nền kinh tế suy yếu hơn nữa. Thứ hai, khoảng cách giữa lãi suất hiện tại của ECB (4%) và tỷ lệ mục tiêu có thể (2%) là lớn. Để xoá khoảng cách đó, ECB sẽ phải cắt giảm 0,25 điểm phần trăm thường xuyên hơn cả số lần họp còn lại trong năm nay.
