Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tổng thống Joe Biden chỉ trích lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế đối với Binyamin Netanyahu, thủ tướng Israel, và Yahya Sinwar, lãnh đạo Hamas. Gọi nỗ lực này là “thái quá,” ông Biden nói “không có sự tương đương” giữa Israel và Hamas. Trưởng công tố viên của tòa án cho biết có bằng chứng cho thấy cả hai người đều phải chịu trách nhiệm về tội ác chiến tranh, cụ thể là vụ tấn công của Hamas vào Israel ngày 7 tháng 10 và cuộc xâm lược Gaza sau đó của Israel. Lệnh bắt sẽ được ban hành với sự chấp thuận của các thẩm phán toà.
Truyền thông nhà nước Iran xác nhận cái chết của tổng thống nước này Ebrahim Raisi. Máy bay trực thăng của ông Raisi bị rơi hôm Chủ nhật ở vùng núi phía tây bắc đất nước khi vừa trở về sau chuyến thăm Azerbaijan. Các quan chức đổ lỗi cho thời tiết xấu. Tổng thống đi cùng với Hossein Amirabdollahian, ngoại trưởng Iran, người cũng đã thiệt mạng. Việc mất tổng thống có thể sẽ châm ngòi cho một cuộc tranh giành quyền lực gay gắt ở Iran.
Giá kim loại đồng kéo dài đà tăng ấn tượng, lên mức cao kỷ lục 11.105 USD/tấn tại Sàn giao dịch kim loại Luân Đôn. Giá kim loại này đã tăng 28% kể từ đầu năm 2024. Nhu cầu về đồng được dự đoán sẽ tăng mạnh trong những năm tới, được thúc đẩy bởi đầu tư vào các trung tâm dữ liệu ngốn điện và năng lượng xanh.
Tòa án Hiến pháp Nam Phi đã cấm Jacob Zuma ra tranh cử trong cuộc tổng tuyển cử ngày 29 tháng 5. Hiến pháp nước này cấm bất kỳ ai bị kết án tù hơn một năm được tranh cử quốc hội. Ông Zuma bị bỏ tù vào năm 2021 vì không ra trình diện ban điều tra về nạn tham nhũng trong 9 năm ông giữ chức tổng thống.
Một tòa án Anh đã trao cho Julian Assange, nhà đồng sáng lập WikiLeaks, quyền kháng cáo mới đối với nỗ lực dẫn độ ông sang Mỹ. Ông Assange phải đối mặt với 18 cáo buộc liên quan đến hack máy tính và xuất bản các tài liệu mật vào năm 2010. Tòa án Tối cao ở London phán quyết rằng những đảm bảo của Mỹ đối với quyền của ông Assange trong phiên tòa không loại trừ quyền kháng cáo của ông.
Lại Thanh Đức đã tuyên thệ nhậm chức tổng thống mới của Đài Loan, nói với Trung Quốc rằng hòn đảo dân chủ sẽ không bị ảnh hưởng bởi “các thế lực bên ngoài” và sẽ duy trì hiện trạng với nước láng giềng. Ông cũng kêu gọi “hòa bình” trên eo biển Đài Loan. Bấy nhiêu có thể sẽ không làm thay đổi quan điểm của Bắc Kinh; vì chính phủ Trung Quốc coi ông Lại là một “kẻ ly khai.” Họ có thể tăng cường các cuộc xâm nhập qua eo biển.
OpenAI cho biết họ sẽ loại bỏ một trong những giọng nói được ChatGPT sử dụng sau khi người dùng so sánh nó với giọng của Scarlett Johansson, người lồng tiếng cho trợ lý ảo trong “Her,” một bộ phim năm 2013. OpenAI gần đây đã thêm chức năng giọng nói, giúp đọc to các câu trả lời cho người dùng chatbot của họ. Công ty cho biết giọng nói này không được lập trình để “bắt chước” bà Johansson.
Con số trong ngày: 200%, là mức tăng trưởng doanh thu so với cùng kỳ năm trước mà Nvidia, nhà sản xuất chip, dự kiến sẽ công bố vào ngày 22/5.
TIÊU ĐIỂM
Vụ án của Trump ở Georgia bị hoãn
Donald Trump không phải là ứng viên duy nhất có cuộc tranh cử bị ảnh hưởng bởi gian lận ở Georgia. Vào thứ Ba, cả thẩm phán Scott McAfee và công tố viên Fani Willis đều sẽ có tên trên lá phiếu ở Quận Fulton. Cả hai dường như sẽ giữ được công việc của mình.
Tháng 8 năm ngoái, đại bồi thẩm đoàn đã truy tố ông Trump và 18 thuộc cấp của ông về tội âm mưu lật ngược kết quả bầu cử tổng thống ở bang này vào năm 2020. Vụ án kể từ đó đã bị đình trệ. Hồi tháng 1, một kiến nghị đã được đệ trình để loại bà Willis khỏi vụ án vì có quan hệ tình cảm với một công tố viên mà bà thuê. Ông McAfee ra phán quyết vào tháng 3 rằng bà Willis có thể tiếp tục giữ vai trò của mình, nhưng tòa phúc thẩm Georgia gần đây cho biết họ sẽ xét xử kháng cáo quyết định đó. Như vậy phiên tòa xử ông Trump sẽ bị hoãn đến rất xa sau cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11. Nếu ông Trump thắng cử, việc truy tố ông sẽ bị hoãn cho đến khi ông rời nhiệm sở.
Microsoft dự kiến công bố các tính năng AI mới
Vào thứ Ba Microsoft Build, hội nghị lập trình kéo dài ba ngày của gã khổng lồ phần mềm, sẽ khai mạc tại Seattle. Mong đợi nhiều thông báo về các tính năng trí tuệ nhân tạo thú vị. Đây là một sự kiện rất quan trọng đối với công ty lớn nhất thế giới về vốn hóa thị trường.
Microsoft đang dẫn đầu đường đua trong cuộc chiến giành quyền thống trị AI với khoản đầu tư sớm vào OpenAI, công ty khởi nghiệp đằng sau ChatGPT. Hiện tại họ đang bán các công cụ AI trên toàn bộ hoạt động kinh doanh của mình, từ điện toán đám mây cho đến phần mềm năng suất (như Word và Teams). Giới phân tích kỳ vọng công ty sẽ thu về doanh thu từ 5 tỷ đến 10 tỷ USD liên quan đến AI trong năm nay, nhiều hơn tất cả các công ty công nghệ lớn khác.
Nhưng Microsoft cũng đang chi mạnh tay cho máy chủ và chip AI chuyên dụng. Chi tiêu vốn đầu tư có thể sẽ đạt 45 tỷ USD trong 12 tháng tính đến tháng 6, tăng từ mức 28 tỷ USD của năm trước. Đó là một sự đặt cược lớn vào một công nghệ đầy hứa hẹn nhưng chưa được chứng minh. Các cổ đông của Microsoft sẽ cố gắng đánh giá liệu khoản đầu tư này có mang lại kết quả hay không.
Nhóm người âm mưu lật đổ chính phủ Đức hầu toà
Chín người sẽ bị xét xử ở Frankfurt vào thứ Ba trong một trong những vụ án đặc biệt nhất lịch sử nước Đức gần đây. Các bị cáo bị buộc tội âm mưu lật đổ chính phủ dưới danh nghĩa khôi phục đế chế Đức trước chiến tranh. Đứng đầu trong số họ là Heinrich XIII Prinz Reuss tự phong, một môi giới bất động sản cực hữu xuất thân từ tầng lớp quý tộc nhỏ. Các công tố viên cho rằng, trong giấc mơ cuồng nhiệt của những kẻ âm mưu đảo chính, Reuss sẽ lãnh đạo một chính phủ mới thành lập sau khi người ủng hộ xông vào Reichstag (toà nhà quốc hội Đức) và bắt giữ các nghị sĩ. Một kẻ âm mưu khác thậm chí lập ra một “danh sách” các đối tượng cần hành quyết, trong đó có Olaf Scholz, thủ tướng Đức.
Phần lớn cốt truyện có vẻ kỳ quặc. Nhưng chủ nghĩa cực đoan cực hữu không phải chuyện cười ở Đức. Một loạt các vụ tấn công chính trị gia đã khiến người ta lo lắng; đảng cực hữu Sự Lựa chọn thay thế cho nước Đức (AfD) dự kiến sẽ có kết quả tốt trong các cuộc bầu cử ở châu Âu và địa phương. Hôm nay chính phủ sẽ công bố số liệu mới về bạo lực phân biệt chủng tộc và chống Do Thái ở Đức. Thời điểm có vẻ thích hợp.
Tình hình Slovakia sau vụ ám sát thủ tướng
Quốc hội Slovakia dự kiến sẽ triệu tập lần đầu tiên vào thứ Ba kể từ vụ ám sát thủ tướng Robert Fico hôm 15 tháng 5. Động cơ của kẻ xả súng vẫn chưa rõ ràng. Nhưng trong nhiều tháng, ông Fico theo chủ nghĩa dân túy đã cáo buộc các công tố viên, các thế lực nước ngoài và giới truyền thông đang âm mưu chống lại đảng Smer của ông, trong khi phe đối lập cho rằng ông đang biến đất nước này thành một bản sao của Hungary dưới thời Viktor Orban.
Kể từ vụ nổ súng, các đảng đối lập đã kêu gọi giảm bớt những lời lẽ mang tính đảng phái ác ý. Nhưng phó của ông Fico, Robert Kalinak, đã bác bỏ điều đó là “[hành vi] chỉ mang tính đúng đắn về mặt chính trị” và cáo buộc giới truyền thông, những cơ quan đã điều tra nạn tham nhũng của các thành viên Smer, nói dối. Tổng thống sắp mãn nhiệm, một đối thủ của ông Fico, và người sẽ kế nhiệm, một đồng minh, đang cố gắng tổ chức một cuộc họp hòa giải giữa các lãnh đạo đảng. Ông Fico đang hồi phục, nhưng tâm trạng chính trị của đất nước có thể sẽ không như vậy.
