Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Trong cơn mưa như trút nước bên ngoài số 10 phố Downing, thủ tướng Anh Rishi Sunak người sũng nước đã tuyên bố tiến hành tổng tuyển cử vào ngày 4 tháng 7. Ông Sunak nói rằng “bây giờ là thời điểm để nước Anh lựa chọn tương lai của mình.” Ông có thể hy vọng rằng chiến dịch tranh cử sáu tuần là đủ dài để Đảng Bảo thủ của ông thu hẹp khoảng cách 20 điểm trong thăm dò dư luận với Công Đảng của Keir Starmer. Mô hình dự báo của The Economist cho thấy Đảng Bảo thủ chỉ có ít hơn 1% cơ hội giữ được thế đa số.
Ireland, Na Uy, và Tây Ban Nha cho biết họ sẽ chính thức công nhận nhà nước Palestine vào ngày 28/5. Thủ tướng Na Uy, Jonas Gahr Store, cho biết “không thể có hòa bình ở Trung Đông” nếu Palestine không được công nhận. Israel triệu hồi đại sứ từ Ireland và Na Uy; và người ta dự đoán điều tương tự sẽ xảy ra với Tây Ban Nha. Ít nhất 140 thành viên Liên Hợp Quốc công nhận một nhà nước Palestine, nhưng không thành viên nào của G7 công nhận.
Mỹ cho rằng Nga đã phóng một “vũ khí không gian” vào ngày 16/5 có thể được trang bị để tấn công các vệ tinh khác. Người phát ngôn của bộ quốc phòng Mỹ cho biết vệ tinh này đang ở quỹ đạo Trái đất thấp — phần không gian gần hành tinh nhất — và đang di chuyển trên cùng quỹ đạo với một vệ tinh do chính phủ Mỹ vận hành. Nga chưa bình luận về vấn đề này.
Một nghị sĩ EU từ Đức đại diện cho đảng Sự Lựa chọn thay thế cho nước Đức đã ngừng vận động tranh cử trong cuộc bầu cử châu Âu sau khi tuyên bố rằng các thành viên của SS, một lực lượng bán quân sự của Đức Quốc xã, “không phải tất cả đều là tội phạm.” Maximilian Krah kể từ đó đã bị các chính trị gia châu Âu cực hữu lên án. Marine Le Pen, lãnh đạo đảng Mặt trận Quốc gia Pháp, cho biết bà sẽ “đoạn tuyệt hoàn toàn” với đảng của ông Krah.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Grant Shapps cho biết có bằng chứng cho thấy “viện trợ sát thương hiện đang hoặc sẽ được chuyển” từ Trung Quốc sang Nga. Trung Quốc ngày càng cung cấp nhiều bộ phận và thiết bị điện tử cho ngành công nghiệp vũ khí của Nga, song phủ nhận việc cung cấp vũ khí và các thiết bị chiến đấu khác. Ông Shapps lưu ý rằng thương mại giữa Trung Quốc và Nga đã tăng 64% kể từ khi cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu.
Zhang Zhan, một nhà báo mang quốc tịch Trung Quốc bị bỏ tù vào năm 2020 vì viết vlog về covid, đã được ra tù. Bà Zhang đã sử dụng mạng xã hội để đưa tin độc lập về dịch bệnh đang nhấn chìm thành phố Vũ Hán; bà bị kết án bốn năm tù vì tội “gây mất trật tự công cộng.” Các nhà vận động nói rằng quyền tự do của bà Zhang đang bị hạn chế.
Con số trong ngày: 1,6, là số con trung bình của phụ nữ Mỹ vào năm 2023, giảm từ 3,6 của năm 1960.
TIÊU ĐIỂM
Anh sẽ tổng tuyển cử vào ngày 4 tháng 7
Người dân Anh sẽ bầu chính phủ mới vào ngày 4/7. Hôm thứ Tư, Thủ tướng Rishi Sunak cho biết ông đã yêu cầu Vua Charles III giải tán Quốc hội vào ngày 30 tháng 5. Ông Sunak ca ngợi những thành tựu của chính phủ và cho biết ông sẽ “đấu tranh cho mọi lá phiếu.”
Những gì xảy ra tiếp theo đều có thể đoán trước được. Kỳ nghỉ của quốc hội, lẽ ra đã bắt đầu vào thứ Năm, sẽ bị hủy bỏ. Chính phủ sẽ quyết định những điều luật nào đang trên đường trở thành luật sẽ được thông qua và những điều luật nào sẽ bị loại bỏ. Những dự luật quan trọng, với sự hỗ trợ đa đảng, có thể nhanh chóng trở thành luật. Và vào ngày 4 tháng 7, bất chấp những thông điệp tràn đầy hy vọng của ông Sunak, Keir Starmer, cựu luật sư nhân quyền hiện đang lãnh đạo Công Đảng, gần như chắc chắn sẽ được bầu làm thủ tướng mới của Anh. Đây sẽ là lần đầu tiên Công Đảng nắm đa số kể từ năm 2010. Mô hình dự báo của The Economist cho thấy Công Đảng sẽ thắng áp đảo.
Tổng thống Pháp thăm New Caledonia
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron sẽ đến New Caledonia vào thứ Năm sau hơn một tuần bạo loạn trên lãnh thổ Thái Bình Dương của Pháp. Chuyến đi được thiết kế để thể hiện tình đoàn kết với người dân và khuyến khích các nhóm chính trị đối thủ đàm phán với nhau. Vụ bạo loạn mới nhất, vốn dẫn đến tình trạng khẩn cấp kéo dài 12 ngày, được kích hoạt bởi một đạo luật được thông qua ở Paris trao cho tất cả công dân Pháp ở New Caledonia quyền bầu cử bình đẳng trong các cuộc bầu cử cấp tỉnh. Các nhà lãnh đạo thiểu số Kanak coi đây là một mưu đồ thuộc địa hóa mới nhằm làm suy yếu quyền lực chính trị của họ.
Hòn đảo giàu niken này là trọng tâm trong chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Pháp nhằm đối phó với Trung Quốc. Giờ đây người Pháp cũng nhận thấy có sự can thiệp liên quan đến Nga ở đây. Viginum, cơ quan nhà nước Pháp có nhiệm vụ theo dõi thông tin sai lệch, đã truy dấu một chiến dịch khơi dậy thái độ chống Pháp ở New Caledonia tới Azerbaijan, một quốc gia thân thiện với Điện Kremlin ở vùng Caucasus. Ông Macron phản đối can thiệp quốc tế cũng như bất hòa nội bộ.
Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ và cuộc đàn áp tiền điện tử
Khi Gary Gensler trở thành người đứng đầu Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) vào năm 2021, ông trông có vẻ khá thân thiện với tiền điện tử. Ông đã dạy một khóa về tiền điện tử tại Viện Công nghệ Massachusetts và đã mô tả bitcoin như một “chất xúc tác cho sự thay đổi.” Tuy nhiên, kể từ khi lên nắm quyền tại cơ quan quản lý tài chính của Mỹ, ông Gensler bỗng tỏ ra cứng rắn với tiền điện tử. Vào thứ Năm, ông sẽ phát biểu tại một cuộc họp của các giám đốc điều hành các quỹ quản lý tài sản ở Washington, DC, nơi ông dự kiến sẽ nói về tương lai của tiền điện tử ở Mỹ.
Mối quan tâm của SEC tập trung vào việc liệu tiền điện tử có nên được coi là chứng khoán, một loại tài sản được quản lý chặt chẽ, hay không. Vào năm 2023, cơ quan này đã buộc tội Binance, một nền tảng giao dịch tiền điện tử, vì cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán mà không có đủ đăng ký cần thiết. Các công ty khác hiện đang bị điều tra bao gồm Ethereum, một blockchain, và Robinhood, một công ty môi giới. Cuộc đàn áp của ông Gensler có thể cản trở sự phát triển của ngành này.
Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa đánh bại được lạm phát
Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ dự kiến sẽ giữ lãi suất cơ bản ở mức 50% khi họp vào thứ Năm, nhằm tiếp tục cuộc chiến chống lạm phát. Đây sẽ là tháng thứ hai liên tiếp không có sự thay đổi nào về lãi suất từ ngân hàng. Hồi tháng 3, ngân hàng đã khiến thị trường ngạc nhiên khi tăng lãi suất cơ bản thêm 5 điểm phần trăm.
Lạm phát năm đạt 69,8% trong tháng 4. Tỷ lệ cao này là hậu quả của nhiều năm áp dụng chính sách tiền tệ khác lạ: neo lãi suất ở mức thấp dù lạm phát cao. Nhưng giá vẫn tiếp tục tăng ngay cả sau khi Recep Tayyip Erdogan, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, bổ nhiệm một bộ trưởng tài chính thân thiện với thị trường vào mùa hè năm ngoái, người đang cố gắng thu hút các nhà đầu tư quay trở lại.
Nhưng có thể còn điều tồi tệ hơn sắp đến. Trong báo cáo lạm phát quý hai được công bố vào tuần trước, ngân hàng trung ương đã điều chỉnh tăng dự báo lạm phát. Hiện tại, họ dự đoán lạm phát năm sẽ đạt đỉnh 75% vào tháng 5, trước khi giảm xuống 38% vào cuối năm nay.
