Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Donald Trump đã đề cử Robert F. Kennedy Jr, một người có quan điểm nghi ngờ vắc-xin và theo thuyết âm mưu, làm bộ trưởng y tế Mỹ. Viết trên mạng xã hội, ông Trump cáo buộc “tổ hợp công nghiệp thực phẩm và các công ty dược phẩm” đã tung ra “thông tin sai lệch.” Ông tuyên bố Kennedy sẽ “Làm cho nước Mỹ Vĩ đại và Khỏe mạnh Trở lại.” Ông Kennedy tham gia chiến dịch tranh cử của Trump vào tháng 8, sau khi rút lui với tư cách là ứng viên độc lập.
Trong khi đó, các thượng nghị sĩ cả Cộng hòa lẫn Dân chủ đều kêu gọi chia sẻ báo cáo đạo đức của Hạ viện về Matt Gaetz, một nghị sĩ Cộng hòa cực đoan mà ông Trump vừa đề cử làm bộ trưởng tư pháp. Cuộc điều tra liên quan đến các cáo buộc hành vi sai trái về tình dục và sử dụng ma túy. Ông Gaetz đã từ chức tại Hạ viện sau khi được đề cử. Ông nói mình không có vi phạm gì.
Israel đã tấn công hai tòa nhà dân cư gần Damascus, thủ đô của Syria, khiến ít nhất 15 người thiệt mạng, theo truyền thông địa phương. Israel cho biết họ chỉ đang nhắm vào các địa điểm quân sự và trụ sở của nhóm chiến binh Jihad Hồi giáo. Nước này đã thực hiện hàng trăm cuộc không kích ở Syria kể từ vụ 7 tháng 10. Lực lượng Israel cũng cho biết họ đã tấn công 30 “mục tiêu khủng bố” ở Lebanon trong hai ngày qua.
EU đã phạt Meta 798 triệu euro (842 triệu đô la) vì vi phạm luật chống độc quyền. Khối này cáo buộc gã khổng lồ công nghệ Mỹ đã liên kết không công bằng Facebook, nền tảng truyền thông xã hội của họ, với Marketplace, một dịch vụ quảng cáo, để kìm hãm cạnh tranh. Công ty cho biết sẽ kháng cáo phán quyết, với lập luận quyết định này bỏ qua “thực tế thị trường.” Họ cho biết phải đối mặt với cạnh tranh mạnh mẽ từ các trang trực tuyến khác như eBay hay Leboncoin.
Kathy Hochul, thống đốc đảng Dân chủ của New York, đã khôi phục lại kế hoạch áp dụng giá tắc nghẽn. Bà đã hủy bỏ biện pháp này vào tháng 6, vì cho rằng khoản phí 15 đô la để lái xe qua một số khu vực của Manhattan sẽ “phá vỡ ngân sách của một hộ gia đình lao động hoặc trung lưu.” Mức phí thấp hơn, 9 đô la, sẽ được áp dụng trước lễ nhậm chức của ông Trump, người trước đây đã chỉ trích chương trình này.
Cảnh sát châu Âu đã bắt giữ 43 người và tịch thu 520 triệu euro (549 triệu đô la) trong một cuộc điều tra gian lận thuế VAT. Điều tra đã vạch trần một âm mưu trốn thuế trị giá 1,3 tỷ euro liên quan đến 400 công ty và một số nhóm mafia. Các hoạt động này trải dài trên nhiều nước châu Âu, đặc biệt là Ý, và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Cuộc điều tra này càng cung cấp thêm bằng chứng cho thấy các nhóm tội phạm có tổ chức đang chuyển sang gian lận cổ cồn trắng.
Con số trong ngày: 2%, là mức tăng giá cổ phiếu của các công ty Đức kể từ đầu năm 2022, so với mức tăng 16% của giá cổ phiếu ở các nước giàu nói chung.
TIÊU ĐIỂM
Liệu thị trường bất động sản Trung Quốc có phục hồi?
Các nhà phân tích phương Tây từng mô tả bất động sản Trung Quốc là “lĩnh vực quan trọng nhất trong vũ trụ.” Ngành này chiếm hơn một phần năm GDP của Trung Quốc và thúc đẩy nhu cầu toàn cầu về thép, kính, đồng, và các vật liệu khác. Nhưng sau khi đạt đỉnh vào giữa năm 2021, doanh số bán bất động sản đã giảm khoảng một nửa. Cuộc suy thoái khiến các nhà phát triển bất động sản lao đao, làm giảm giá nhà, và làm tổn hại đến niềm tin tiêu dùng.
Những vẫn có những tia hy vọng. Dữ liệu tần suất cao từ các thành phố lớn nhất của Trung Quốc cho thấy doanh số có thể đã ổn định trong tháng 10, một phần nhờ những nỗ lực gần đây của chính phủ nhằm giảm chi phí thế chấp và nới lỏng các hạn chế đối với việc mua nhà. Các số liệu được công bố vào thứ Sáu sẽ cho thấy liệu doanh số có tăng trên toàn quốc hay không. Còn quá sớm để tuyên bố suy thoái bất động sản ở Trung Quốc đã kết thúc, vì các đợt tăng giá trước đây đều nhanh chóng lắng đi, và các chỉ số khác như đầu tư bất động sản vẫn xấu. Dù vậy, doanh số tăng vẫn là một diễn biến quan trọng đối với ngành kinh tế quan trọng nhất này.
Tương lai mờ mịt của Palestine
Theo lịch thì thứ Sáu là ngày độc lập của Palestine. Ngày này kỷ niệm tuyên bố thành lập nhà nước của Yasser Arafat, khi đó là nhà lãnh đạo Palestine, vào năm 1988. Nhưng khái niệm nhà nước chưa bao giờ xa vời đến vậy đối với người Palestine. Hiện có tới 75.000 người Palestine ở miền bắc Gaza đang bị Israel bao vây, thiếu lương thực và thuốc men. Viện trợ cho Gaza đang ở mức thấp nhất kể từ đầu chiến tranh. Một quan chức cấp cao tại LHQ thậm chí gọi vùng lãnh thổ này là “không phù hợp cho con người sinh sống .”
Trong khi đó, một số chính trị gia Israel coi việc Donald Trump tái cử là cơ hội để dập tắt khát vọng của người Palestine ở Bờ Tây. Hôm thứ Hai Bezalel Smotrich, bộ trưởng tài chính cực hữu, đã yêu cầu một cơ quan thuộc bộ quốc phòng (mà ông cũng giám sát) chuẩn bị sáp nhập các khu định cư của người Do Thái trên lãnh thổ này. Ông chắc chắn rất vui mừng khi ông Trump chọn Mike Huckabee, một người ủng hộ các khu định cư ở Bờ Tây, làm đại sứ Mỹ tại Israel. Người Palestine đã có một năm ảm đạm; và năm tới có thể còn tệ hơn.
Javier Milei đến tận nhà chia vui với Trump
Tổng thống Argentina Javier Milei dự kiến sẽ gặp Donald Trump tại Mar-a-Lago, dinh thự của tổng thống đắc cử tại Florida, bên lề một sự kiện gây quỹ. Ông Milei ủng hộ chiến thắng của ông Trump; vì ông thấy ở Trump một ngọn lửa cánh hữu giống như ông. Ông cũng muốn tổng thống đắc cử thúc đẩy Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho Argentina vay nhiều hơn để hỗ trợ các cải cách của ông. Ngoài Trump, ông Milei sẽ gặp Elon Musk, hiện là nhân vật trung tâm trong chính quyền tương lai của ông Trump và là người ủng hộ nhiệt thành chương trình nghị sự của ông Milei. Ông Milei hy vọng các ông Trump và Musk sẽ khuyến khích đầu tư của Mỹ vào Argentina.
Song thuế quan mà ông Trump muốn áp dụng lại trái ngược với các nguyên tắc tự do của ông Milei. Tệ hơn nữa, chúng có thể gây tổn hại cho xuất khẩu của Argentina. Và nếu đồng đô la tăng giá, mà khả năng cao sẽ xảy ray nếu ông Trump thực hiện các chính sách như đã đề xuất, đồng peso sẽ chịu áp lực phá giá lớn, từ đó đẩy lạm phát lên cao ở Argentina. Nếu vậy thành công kinh tế của ông Milei sẽ tan biến, gây tổn thất lớn cho ông về mặt chính trị.
Tăng trưởng yếu ở Anh
Sau nửa đầu năm 2024 mạnh mẽ, kinh tế Anh đã chậm lại. Tăng trưởng GDP theo tháng không đổi trong tháng 6 và tháng 7, mặc dù đạt mức khá là 0,2% vào tháng 8. Các con số tăng trưởng của tháng 9 sẽ được công bố vào thứ sáu; với các nhà kinh tế dự báo mức tăng 0,2%. Nhưng tăng trưởng như vậy vẫn yếu hơn so với mùa xuân, và đà giảm tốc kéo dài sẽ là một vấn đề lớn. Thật khó tưởng tượng tiền lương tăng nhanh nhưng lại không giúp ích mấy cho nền kinh tế. Vay nợ của chính phủ – tăng khoảng 1% GDP mỗi năm cho đến năm 2030 theo ngân sách công bố hôm 30 tháng 10 – cũng sẽ khó trả hơn nếu tăng trưởng yếu làm giảm thu thuế.
Các con số tăng trưởng hàng tháng không ổn định và có thể được điều chỉnh. Việc cắt giảm lãi suất gần đây của Ngân hàng Anh có thể thúc đẩy tăng trưởng vào năm 2025. Và khoản chi tiêu bổ sung được công bố trong ngân sách cũng có thể thúc đẩy nền kinh tế. Dù vậy, thêm một tháng yếu kém nữa là GDP của Anh sẽ bước vào một xu hướng đáng lo ngại.
