Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tổng thống Joe Biden đã cho phép Ukraine tấn công bên trong nước Nga bằng tên lửa tầm xa do Mỹ cung cấp — điều từ trước đến nay Mỹ không chấp nhận vì lo ngại Nga sẽ leo thang căng thẳng. Ông Biden đổi ý sau khi quân đội Triều Tiên triển khai quân đến chiến đấu cùng quân đội Nga, chỉ hai tháng trước khi Donald Trump nhậm chức. Ukraine hoan nghênh động thái này; Pháp và Đức cũng ủng hộ quyết định của Mỹ.
Nga phản ứng giận dữ khi Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm. Người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov, đã cảnh báo về một “vòng xoáy căng thẳng hoàn toàn mới.” Sau đó, bộ ngoại giao Mỹ cho biết Nga phải chịu trách nhiệm cho việc leo thang xung đột “nhiều lần.” Vào đêm Chủ Nhật, Nga đã tấn công một khu dân cư ở thành phố Sumy miền đông bắc Ukraine, khiến ít nhất 11 người thiệt mạng.
Gần 100 xe tải chở hàng viện trợ đến Gaza đã bị cướp một cách bạo lực, theo cơ quan phụ trách viện trợ của Liên Hợp Quốc. UNRWA cho biết đoàn xe chở thực phẩm đang đi từ cửa khẩu biên giới phía nam tại Kerem Shalom khi các tài xế bị chĩa súng bắt phải dỡ hàng. Cơ quan này gọi vụ việc là một trong những vụ cướp tồi tệ nhất trong cuộc xung đột.
Các tài liệu nội bộ bị rò rỉ cho thấy Northvolt liên tục không đạt được mục tiêu sản xuất và giao hàng kể từ đầu tháng 9. Công ty công nghệ xanh của Thụy Điển tự căng sức quá mức, và đã phải sa thải một phần năm nhân công toàn cầu vào đầu năm nay, trong khi cũng đang cắt giảm hoạt động tại nhà máy Skelleftea ở bắc Thụy Điển. Có thông tin cho rằng hãng đang cân nhắc nộp đơn xin bảo hộ phá sản tại Mỹ.
Spirit Airlines đã nộp đơn xin phá sản. Hãng hàng không giá rẻ tiên phong của Mỹ gặp nhiều khó khăn khi cạnh tranh với các đối thủ lớn hơn, và đã không năm nào có lợi nhuận kể từ đại dịch Covid. Các vấn đề tài chính của hãng đã trở nên trầm trọng hơn vào tháng 1 sau khi tòa án chặn một đề xuất sáp nhập trị giá 3,8 tỷ đô la với JetBlue, một hãng hàng không siêu rẻ khác. Spirit cho biết sẽ tiếp tục hoạt động trong khi tái cấu trúc nợ.
Người đứng đầu chính quyền Delhi, thủ đô của Ấn Độ, đã tuyên bố “tình trạng khẩn cấp về y tế” sau khi ô nhiễm không khí lên mức kỷ lục vào thứ Hai. Trường học và công trường xây dựng đã đóng cửa; trong khi hàng trăm chuyến bay bị hoãn. Tuần trước, tỉnh Punjab của Pakistan đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về y tế vì khói bụi độc hại. Cả hai nước đều phải chịu ô nhiễm cao vào mỗi mùa thu, khi khoảng 1 triệu nông dân đốt rơm rạ sau vụ thu hoạch.
Theo nghiên cứu mới của Trung tâm nghiên cứu Pew, trong đó khảo sát 10.000 người lớn và 500 người có sức ảnh hưởng tin tức tại Mỹ, gần 40% người lớn dưới 30 tuổi nhận tin tức từ những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội. Nghiên cứu cho thấy 77% những người sáng tạo nội dung không có đào tạo hoặc không có mối quan hệ nào với ngành báo chí. Nhiều người đã phỏng vấn và gây quỹ cho các ứng viên chính trị trong cuộc bầu cử tổng thống năm nay.
Con số trong ngày: 2 nghìn tỷ đô la, là con số mà Elon Musk muốn cắt giảm ngân sách liên bang — nhiều hơn cả chi tiêu tùy nghi của chính phủ trong một năm.
TIÊU ĐIỂM
Chiến sự Ukraine leo thang
Cả hai bên trong cuộc chiến ở Ukraine đều đang gia tăng căng thẳng. Hôm Chủ Nhật, tổng thống Joe Biden cuối cùng đã cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của phương Tây để tấn công các mục tiêu quân sự ở Nga. Quyết định này được đưa ra ngay sau cuộc tấn công có thể là lớn nhất của Nga trong cuộc chiến nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng đang lung lay của Ukraine.
Theo báo cáo, Ukraine có thể dùng tên lửa chống lại lực lượng Nga và Triều Tiên đang cố gắng đẩy họ ra khỏi Kursk, nhưng không phải ở nơi họ cần nhất: các căn cứ chuyển vũ khí và quân đội Nga vào Donbas. Tuy vậy, Điện Kremlin cảnh báo động thái này “đổ thêm dầu vào lửa” và làm sâu sắc thêm sự can dự của Mỹ trong cuộc xung đột.
Tin tức từ tiền tuyến vẫn ảm đạm. Nga đang đạt được những bước tiến ở Donetsk, nhưng tổn thất là rất lớn với ít nhất 1.700 người chết và bị thương mỗi ngày. Nga dường như có ý định chiếm càng nhiều lãnh thổ càng tốt trước khi Donald Trump trở thành tổng thống và có lẽ sẽ cố gắng buộc Ukraine ngừng bắn.
Hôm nay nhóm Hồng Kông 47 bị tuyên án
Vào thứ Ba, một tòa án Hồng Kông sẽ đưa ra phán quyết trong phiên tòa an ninh quốc gia lớn nhất của thành phố. Hồi tháng 5, 14 thành viên của “Hong Kong 47” đã bị kết tội lật đổ vì tổ chức các cuộc bầu cử sơ bộ không chính thức vào năm 2020 để tăng cơ hội giành quyền kiểm soát cơ quan lập pháp. (Ba mươi mốt bị cáo đã nhận tội trước phiên tòa.) Các luật sư bào chữa cho rằng hành động của họ chỉ đơn giản là thông lệ trong chính trị bầu cử.
Bản án dự kiến sẽ rất nghiêm khắc. Một số thành viên của nhóm, bao gồm nhiều nhà hoạt động dân chủ nổi tiếng nhất thành phố, có thể bị kết án tù chung thân.
Vào thứ Tư Jimmy Lai, một ông trùm truyền thông ủng hộ dân chủ 76 tuổi, dự kiến sẽ ra điều trần khi phiên tòa của ông tiếp tục, sau khi bị hoãn từ tháng 7. Đối với nhiều người dân Hồng Kông, hai phiên tòa này chẳng khác gì hành động dập tắt tàn dư của phong trào ủng hộ dân chủ ở vùng lãnh thổ này.
Đảng Dân chủ Mỹ sẽ đi đâu về đâu?
Vào thứ Ba, phe Dân chủ tại Hạ viện Mỹ sẽ chọn lãnh đạo, quyết định lớn đầu tiên mà đảng này đưa ra kể từ khi mất chức tổng thống và quyền kiểm soát Thượng viện trong cuộc bầu cử. Kết quả này mang lại cho đảng Cộng hòa một “bộ ba,” quyền kiểm soát Nhà Trắng và lưỡng viện Quốc hội. Các hạ nghị sĩ Dân chủ nhiều khả năng sẽ bầu lại Hakeem Jeffries, một nhân vật ôn hòa đến từ New York, làm lãnh đạo của họ tại cơ quan này. Chuck Schumer, cũng đến từ New York, tiếp tục là người lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện khi họ nhường quyền kiểm soát cho đảng Cộng hòa vào tháng 1.
Nhưng những người Dân chủ sẽ không bất lực. Thế đa số của đảng Cộng hòa ở cả hai viện đều nhỏ, do đó một số ít người ôn hòa có thể ngăn chặn các quyết định của Donald Trump, ví dụ như phê chuẩn bổ nhiệm nội các của ông, bằng cách bỏ phiếu chống cùng với đảng Dân chủ. Điều đó không an ủi mấy cho một đảng đã có thành tích tệ hơn nhiều so với dự kiến trong cuộc bầu cử, thậm chí còn thua phiếu phổ thông trong cuộc đua giành chức tổng thống. Việc tìm hiểu những gì đã xảy ra chỉ mới bắt đầu, và nó sẽ rất đau đớn.
Nông dân Anh biểu tình ở London
Nông dân sẽ đổ về London vào thứ Ba để phản đối cách chính phủ Lao động Anh đối xử họ. Bộ trưởng tài chính Rachel Reeves đang cắt giảm trợ cấp. Và trong ngân sách của mình vào ngày 30 tháng 10, bà đã đóng một lỗ hổng cho phép con cháu của nông dân thừa kế một lượng lớn đất đai và tài sản khác mà không phải trả thuế.
Một số người rất giàu có, những người hiếm khi động vào một tí bùn nào, đã mua đất để hưởng lợi từ lỗ hổng này. Nhưng mức thuế mới, 20% đối với tài sản có giá trị trên 1 triệu bảng Anh (1,3 triệu đô la), sẽ ảnh hưởng đến nhiều nông dân thực thụ. Trong năm tài chính 2022-23, 49% các trang trại ở Anh có giá trị tài sản ròng ít nhất là 1,5 triệu bảng Anh. Nhìn chung, người dân Anh có vẻ không thích thuế thừa kế, không phải vì họ sẽ phải trả thuế này (chỉ một trong 20 trường hợp qua đời có tạo ra thuế thừa kế) mà vì họ cho rằng thuế thừa kế không công bằng. Những người nông dân biểu tình có thể sẽ được đồng cảm hơn là các triệu phú.
