Nguồn: President Johnson decides against asking Congress for authority to wage war, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1964, tại một cuộc họp của Hội đồng An ninh Quốc gia, McGeorge Bundy, Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Lyndon B. Johnson, thông báo với những người tham dự rằng Tổng thống đã quyết định hoãn việc đệ trình một nghị quyết lên Quốc hội để yêu cầu trao quyền tiến hành chiến tranh.
Tình hình ở Nam Việt Nam khi đó đã xấu đi nhanh chóng, và vào tháng 03/1964, Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara báo cáo rằng 40% vùng nông thôn nằm dưới sự kiểm soát hoặc ảnh hưởng của Việt Cộng. Johnson sợ rằng ông sẽ bị mất chức nếu Nam Việt Nam rơi vào tay cộng sản, nhưng ông không sẵn sàng sử dụng sức mạnh quân sự của Mỹ trên quy mô lớn.
Một nhóm cố vấn của ông – do anh trai của McGeorge Bundy, William, đứng đầu – đã xây dựng một kịch bản gây áp lực công khai lên Bắc Việt Nam. Theo kịch bản này, sau khi đảm bảo được một nghị quyết của Quốc hội, Tổng thống sẽ cho phép không kích vào các mục tiêu đã chọn ở Bắc Việt. Tuy nhiên, Johnson đã bác bỏ ý tưởng đệ trình nghị quyết lên Quốc hội vì nó sẽ “gây ra một loạt các câu hỏi khó chịu” – vốn có thể gây nguy hiểm cho việc thông qua luật dân quyền của chính quyền ông. Chỉ hai tháng sau, họ đã xem xét lại ý tưởng về một nghị quyết sau sự cố Vịnh Bắc Bộ.
Đến tháng 8, sau khi tàu phóng ngư lôi của Bắc Việt tấn công tàu khu trục của Mỹ trong sự kiện được gọi là sự cố Vịnh Bắc Bộ, Bộ trưởng Quốc phòng Robert S. McNamara và Bộ trưởng Ngoại giao Dean Rusk đã xuất hiện trước một ủy ban chung của Quốc hội về các vấn đề đối ngoại. Hai người bắt đầu trình bày các lập luận của chính quyền Johnson về một nghị quyết cho phép tổng thống “thực hiện mọi biện pháp cần thiết” để bảo vệ Đông Nam Á.
Sau đó, Quốc hội đã thông qua Luật Công 88-408, sau này nổi tiếng với tên gọi Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ, trao cho Tổng thống Johnson quyền thực hiện bất kỳ hành động nào mà ông cho là cần thiết, bao gồm cả “việc sử dụng vũ lực.” Nghị quyết đã được thông qua với tỷ lệ 82-2 tại Thượng viện, nơi Wayne K. Morse (Nghị sĩ Dân chủ của Oregon) và Ernest Gruening (Nghị sĩ Dân chủ của Alaska) là những người duy nhất bỏ phiếu chống; và được thông qua nhất trí tại Hạ viện.
Tổng thống Johnson đã ký phê duyệt nghị quyết này thành luật vào ngày 10/08 và nó trở thành cơ sở pháp lý cho mọi hành động của tổng thống dưới thời chính quyền Johnson trong quá trình tiến hành Chiến tranh Việt Nam.
