Thế giới hôm nay: 26/11/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Donald Trump cho biết đội ngũ của ông đã “tinh chỉnh” kế hoạch hòa bình sửa đổi của Mỹ cho Ukraine và chỉ đạo đặc phái viên Steve Witkoff đến gặp Vladimir Putin tại Nga. Các cuộc đàm phán song song cũng được lên kế hoạch tại Ukraine. Trước đó, Thủ tướng Anh, Ngài Keir Starmer, cho biết Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã “bật tín hiệu” rằng ông có thể chấp nhận phần lớn đề xuất 19 điểm. Dù vậy, đàm phán vẫn đang diễn ra, và Nga vẫn chưa phê duyệt bản sửa đổi.

Nvidia khoe rằng họ “đi trước ngành một thế hệ” sau khi có thông tin rằng Meta, một khách hàng của Nvidia, có thể sẽ chuyển sang Google. Công ty mẹ của Google, Alphabet, gần đây vừa phát hành một mô hình AI được cho là hoạt động tốt hơn so với các mô hình chạy trên chip Nvidia. Giá cổ phiếu Nvidia giảm gần 3% sau báo cáo. Các nhà đầu tư lo ngại nhà sản xuất chip Mỹ, vốn kiểm soát phần lớn thị trường chip AI, có thể tụt hậu so với các đối thủ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/11/2025”

Trung Quốc lo ngại về tình trạng mất việc làm liên quan đến AI

Nguồn: Marianne Lu, “China Is Worried About AI Job Losses,” Foreign Policy, 20/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bắc Kinh xem trọng sự ổn định trong nước hơn là cạnh tranh toàn cầu.

Tại Thượng Hải, những người trẻ tuổi thất nghiệp đang phải trả 5 đô la mỗi ngày để ngồi dưới ánh đèn huỳnh quang tại một công ty có tên gọi rất phù hợp là “Công ty Giả vờ Làm việc” (Pretend to Work Co). Đây là một trong nhiều văn phòng ma trên khắp thành phố, những nơi cung cấp Wi-Fi, cà phê, và thậm chí cả công việc ảo. Và cách đó vài dãy nhà, những người lao động nhập cư đến từ nông thôn đang ngủ theo ca trong một căn phòng chung, thay phiên nhau làm một công việc duy nhất.

Cả hai nhóm đều chịu áp lực giống nhau. Nền kinh tế Trung Quốc đang chững lại và những thay đổi về cơ cấu – bao gồm sự sụp đổ của thị trường bất động sản và sự đàn áp trong lĩnh vực công nghệ – đã khiến số lượng việc làm giảm mạnh. Và một thế lực tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây gián đoạn hơn cho người tìm việc đang lờ mờ xuất hiện: trí tuệ nhân tạo (AI). Continue reading “Trung Quốc lo ngại về tình trạng mất việc làm liên quan đến AI”

So sánh quân sự học Trung Quốc – Phương Tây: Những ngộ nhận do sai lệch hệ quy chiếu nghiên cứu

Nguồn: Hoàng Phác Dân, 黄朴民：中西军事学术的比较与互鉴之我见, aisixiang, 21/11/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

“Sự học hỏi lẫn nhau/sự tương chiếu giữa các nền văn minh” có một tầm quan trọng không thể phủ nhận. Đặc tính căn bản của nó là “tự soi chiếu chính mình qua hình bóng của người khác”, thông qua việc tham chiếu lẫn nhau để nhận thức rõ về bản thân hơn, hiểu rõ người khác hơn, từ đó khắc phục những thành kiến như tự ti hay kiêu ngạo quá mức, tránh tình trạng bảo thủ và khư khư bám vào những quan niệm lỗi thời. Trong khi trân trọng chính mình, ta cũng biết trân trọng những đối tượng được so sánh, từ đó học hỏi cái hay của nhau, hỗ trợ lẫn nhau cùng tồn tại và phát triển, và “mỗi bên đẹp cái đẹp của mình, trân trọng cái đẹp của người khác; cái đẹp hòa hợp lẫn nhau, thiên hạ đại đồng”. Vì vậy, xét từ góc độ tiến bộ của toàn cầu và thịnh vượng của nhân loại, việc đề xướng và thực hành “sự học hỏi lẫn nhau giữa các nền văn minh” là logic nội tại và là một khía cạnh tất yếu của sự vật. Trong đại cục và xu thế lớn lao này, việc so sánh và tương chiếu giữa hai nền văn minh quân sự Trung Quốc và phương Tây là một trọng tâm quan trọng. Continue reading “So sánh quân sự học Trung Quốc – Phương Tây: Những ngộ nhận do sai lệch hệ quy chiếu nghiên cứu”

25/11/2000: Ngày Quốc tế đầu tiên về Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ

Nguồn: First International Day for the Elimination of Violence Against Women, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2000, sau khi thông qua một nghị quyết vào đầu năm, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã công nhận Ngày Quốc tế về Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ đầu tiên. Nghị quyết này, do Cộng hòa Dominica đề xuất, nhằm kỷ niệm ngày mất của ba chị em Patria, Minerva, và María Teresa Mirabal, những người bị sát hại tại nước này vào năm 1960. Dù phụ nữ ở Mỹ Latinh và Caribbe đã tôn vinh ngày này từ năm 1981, nhưng phải gần hai thập kỷ sau, tất cả các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc mới chính thức công nhận ngày này. Continue reading “25/11/2000: Ngày Quốc tế đầu tiên về Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ”

Thế giới hôm nay: 25/11/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mỹ và Ukraine soạn thảo một kế hoạch hòa bình mới gồm 19 điểm nhằm chấm dứt chiến tranh với Nga sau các cuộc đàm phán tại Geneva hôm Chủ nhật. Đề xuất sửa đổi này loại bỏ nhiều yếu tố gây tranh cãi trong kế hoạch ban đầu của Mỹ, chẳng hạn như yêu cầu Ukraine nhượng lại lãnh thổ. Trước đó, Nga đã bác bỏ một đề xuất đối lập do các nhà lãnh đạo châu Âu soạn thảo là “hoàn toàn không mang tính xây dựng.”

Donald Trump cho biết ông đã nhận lời mời đến thăm Bắc Kinh vào tháng 4 sau cuộc điện đàm với Tập Cận Bình. Chủ tịch Trung Quốc sau đó sẽ thăm Mỹ vào cuối năm 2026. Hai bên đã thảo luận về thương mại, chiến tranh ở Ukraine và Đài Loan, trong đó Tập thúc đẩy việc hòn đảo tự trị “trở về” Trung Quốc. Theo Bộ trưởng Thương mại Mỹ, Trump có thể nới lỏng các hạn chế đối với việc bán chip trí tuệ nhân tạo của Nvidia cho Trung Quốc. Continue reading “Thế giới hôm nay: 25/11/2025”

Bảy cuộc xung đột cần theo dõi trong năm tới

Nguồn: Sondre Ulvund Solstad, “Seven conflicts to watch in the coming year”, The Economist, 12/11/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Có nơi mới chỉ manh nha, có nơi đã thành điểm nóng.

Trong thập kỷ qua, số lượng các cuộc xung đột vũ trang đang diễn ra đã tăng vọt. Nhiều cuộc xung đột trong số đó đặc biệt tàn khốc. Một số xung đột khác tuy chưa chạm đến ngưỡng bạo lực, nhưng một khi bùng phát, chúng sẽ đảo lộn cả khu vực và thế giới.

1. Trung Quốc và Đài Loan

– Tỷ lệ chi tiêu quân sự toàn cầu: Trung Quốc 12% | Đài Loan 0,8%

– Các nước liên kết với Đài Loan: Mỹ 22,3% | Nhật Bản 2,1% | Hàn Quốc 2,2% Continue reading “Bảy cuộc xung đột cần theo dõi trong năm tới”

Tại sao Tập ngần ngại sử dụng các cuộc biểu tình chống Nhật?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping hesitates to draw double-edged sword of anti-Japan protests,” Nikkei Asia, 20/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Kích động bất ổn có thể giải phóng sự thất vọng về kinh tế bị dồn nén của người dân Trung Quốc.

Căng thẳng giữa Tokyo và Bắc Kinh chưa có dấu hiệu hạ nhiệt khi Trung Quốc vẫn tức giận trước phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi về khả năng xảy ra tình huống bất ngờ ở Đài Loan và chính quyền của Chủ tịch Tập Cận Bình vẫn liên tục thực hiện các biện pháp đối phó.

Quan hệ giữa hai nước bắt đầu xấu đi trong tháng này, sau khi Takaichi có cuộc hội đàm đầu tiên với Tập vào ngày 31/10 tại Gyeongju, Hàn Quốc, bên lề hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương APEC. Takaichi chỉ vừa nhậm chức vào ngày 21/10. Continue reading “Tại sao Tập ngần ngại sử dụng các cuộc biểu tình chống Nhật?”

Thế giới hôm nay: 24/11/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố rằng cuộc họp khẩn cấp giữa các quan chức Mỹ, Ukraine, và châu Âu tại Geneva hôm Chủ nhật “có thể nói là tốt nhất” từ trước đến nay trong các cuộc đàm phán hòa bình ở Ukraine. Andriy Yermak, trợ lý chính của tổng thống Ukraine, cho biết các bên đang “tiến tới” “hòa bình công bằng và lâu dài.” Tuần trước, Mỹ đã trao cho Ukraine một kế hoạch 28 điểm trông giống như một danh sách mong muốn của Nga.

Israel vừa tiêu diệt Haytham Ali Tabatabai, một chỉ huy cấp cao của Hezbollah, trong một cuộc không kích vào Beirut, thủ đô Lebanon. Mahmoud Qamati, một quan chức khác của nhóm phiến quân được Iran hậu thuẫn, cho biết cuộc tấn công đã vượt qua “lằn ranh đỏ” và các thủ lĩnh Hezbollah sẽ quyết định có đáp trả hay không. Đây là cuộc không kích đầu tiên của Israel vào Beirut kể từ tháng 6. Bộ Y tế Lebanon cho biết năm người đã thiệt mạng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/11/2025”

Đông Nam Á thèm khát năng lượng từ Trung Quốc

Nguồn: Joseph Rachman & Indra Øverland, “A Power-Hungry Southeast Asia Wants China’s Energy”, Foreign Policy, 14/11/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Sức mạnh địa chính trị từ lâu đã gắn bó chặt chẽ với sức mạnh năng lượng. Vị thế là quốc gia sản xuất than hàng đầu thế giới của Anh không chỉ thúc đẩy cuộc Cách mạng Công nghiệp trong nước mà còn mang lại cho họ ảnh hưởng toàn cầu to lớn.

Đối với Mỹ, chìa khóa thống trị chính là dầu mỏ và khí đốt. Các tập đoàn dầu khí khổng lồ của Mỹ đã trở thành những đối thủ đáng gờm trên bàn cờ kinh tế địa chính trị. Họ thể hiện sức mạnh này qua việc hợp tác với các chính quyền thân Mỹ trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, hay như hiện nay là cung cấp khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) cho châu Âu trong bối cảnh khu vực này đang đối phó với Nga. Ngược lại, những công ty này cũng định hình chính sách đối ngoại của Mỹ, bao gồm cả sự can dự kéo dài hàng thập kỷ của quốc gia này tại Trung Đông. Continue reading “Đông Nam Á thèm khát năng lượng từ Trung Quốc”

Nền kinh tế chết chóc đằng sau cuộc chiến của Putin

Nguồn: Alexey Kovalev, “The Deathonomics of Putin’s War”, Foreign Policy, 17/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

“Góa phụ đen” kết hôn với binh lính để hưởng trợ cấp tử tuất là triệu chứng của sự thối nát sâu rộng trong xã hội.

Vào tháng 10/2023, Sergey Khandozhko, một người đàn ông Nga 40 tuổi đến từ một ngôi làng nhỏ ở tỉnh Bryansk, đã kết hôn với Elena Sokolova, một nhân viên tại văn phòng tuyển quân ở ngôi làng lân cận. Ngay ngày hôm sau, Khandozhko đăng ký chiến đấu ở Ukraine, dù không có kinh nghiệm quân sự nào, rồi hy sinh tại mặt trận bốn tháng sau đó. Vài ngày sau đám tang của anh, Sokolova yêu cầu trợ cấp góa phụ lên tới ít nhất 3 triệu rúp (khoảng 37.000 đô la), dù cô chưa bao giờ sống chung nhà với người chồng quá cố hoặc thay đổi tình trạng hôn nhân trong hộ chiếu. Anh trai của Khandozhko, Aleksandr, sau đó đã hủy bỏ thành công cuộc hôn nhân này tại tòa án, với phán quyết rằng Sokolova đã bước vào một cuộc hôn nhân hư cấu “để có được các lợi ích tài chính tiềm năng trong trường hợp người chồng bị thương hoặc tử vong.” Aleksandr cũng tuyên bố rằng Sokolova đã lạm dụng quyền hạn của mình tại văn phòng tuyển quân để đẩy nhanh quá trình đưa Sergey đi thực hiện nghĩa vụ, không hề đến thăm khi anh bị thương trong bệnh viện, và còn đang sống với một người đàn ông khác. Continue reading “Nền kinh tế chết chóc đằng sau cuộc chiến của Putin”

23/11/1940: Romania tham gia phe Trục

Nguồn: Romania becomes an Axis “power”, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1940, Romania đã ký Hiệp ước Ba bên, chính thức liên minh với Đức, Ý, và Nhật Bản.

Ngay từ năm 1937, Romania đã nằm dưới sự kiểm soát của một chính phủ phát xít có nhiều điểm tương đồng với chính phủ Đức, bao gồm cả về những luật lệ chống Do Thái. Quốc vương Romania, Carol II, quyết định giải tán chính phủ một năm sau đó với lý do kinh tế suy yếu và đưa Thượng phụ Chính thống giáo Romania lên làm thủ tướng. Nhưng cái chết của Thượng phụ và cuộc nổi dậy của nông dân đã kích động làn sóng phản đối mới từ tổ chức bán quân sự phát xít Cận vệ Sắt, những người đang tìm cách áp đặt trật tự mới. Continue reading “23/11/1940: Romania tham gia phe Trục”

Vì sao Nga không kịp thời dừng lại khi lún sâu vào vũng lầy xung đột Ukraine?

 

Nguồn: Tĩnh Dạ Sử Ngôn, “撑得越久，输得越惨？深陷俄乌冲突泥潭的俄罗斯为何不及时止损？”, 静夜史言, 26/07/2025

Biên dịch và ghi chú: Nguyễn Hải Hoành

Nga hiện nay đang lâm vào tình trạng khó xử nhất là: Rõ ràng không thấy hy vọng chiến thắng, nhưng lại cứ phải kiên quyết bám trụ.

Người viết bài này luôn cho rằng, đối với một cường quốc như Nga, chiến tranh chớp nhoáng, thắng nhanh mới là lựa chọn tối ưu. Bởi vì, ngoài việc phải đối phó với sự khiêu khích điên cuồng từ các kẻ thù xung quanh, cường quốc đó còn phải chống lại sự bao vây, ngăn chặn có tính toán của các cường quốc khác. Trong bối cảnh phải ứng phó với nhiều cuộc khủng hoảng, điều tối kỵ nhất đối với một cường quốc là bị một cuộc khủng hoảng cụ thể nào đó níu chân. Continue reading “Vì sao Nga không kịp thời dừng lại khi lún sâu vào vũng lầy xung đột Ukraine?”

22/11/1718: Cướp biển Blackbeard bị giết ngoài khơi Bắc Carolina

Nguồn: Blackbeard killed off North Carolina, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1718, Edward Teach, còn được gọi là Blackbeard (Râu Đen), đã bị giết ngoài khơi Outer Banks, Bắc Carolina trong một trận chiến đẫm máu với lực lượng Hải quân Anh được điều đến từ Virginia.

Được cho là người Anh bản xứ, Edward Teach có lẽ bắt đầu sự nghiệp cướp biển của mình vào năm 1713, khi hắn trở thành thủy thủ trên một chiếc thuyền buồm Caribe do cướp biển Benjamin Hornigold chỉ huy. Năm 1717, sau khi Hornigold chấp nhận lời đề nghị đại xá của Hoàng gia Anh và nghỉ hưu, Teach đã chiếm một tàu buôn Pháp với 26 khẩu pháo, tăng cường kho vũ khí của nó lên 40 khẩu pháo và đổi tên tàu thành Queen Anne’s Revenge (Cuộc trả thù của Nữ hoàng Anne). Continue reading “22/11/1718: Cướp biển Blackbeard bị giết ngoài khơi Bắc Carolina”

Các yếu tố cần thiết để tiến hành thay đổi chế độ Venezuela thành công

Nguồn: Orlando J. Pérez, “The Day After: What Successful Regime Change in Venezuela Would Really Take”, War on the Rocks, 17/11/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Điều gì sẽ xảy ra nếu các cuộc tấn công “chống ma túy” nhắm vào các tàu bị nghi ngờ vận chuyển ma túy thực chất không phải là về cocaine, mà là nhằm lật đổ Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro?

Những diễn biến hiện tại ở Caribe—bao gồm các cuộc không kích liên tiếp, việc chuyển giao tù nhân sang nước thứ ba, những gợi ý công khai về quyền lực ngầm, và sự tăng cường lực lượng quân sự—dường như đang làm nền cho một chiến dịch quy mô lớn hơn. Việc lực lượng Mỹ tập kết ở Caribe trong nhiều tuần cho thấy một nỗ lực lật đổ Tổng thống Maduro có thể sắp xảy ra. Continue reading “Các yếu tố cần thiết để tiến hành thay đổi chế độ Venezuela thành công”

Thế giới hôm nay: 21/11/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Làn sóng bán tháo cổ phiếu đã lan sang châu Á vào sáng hôm nay, sau khi thị trường chứng khoán Mỹ giảm điểm vào hôm nay. Thị trường tiền điện tử cũng suy yếu. Đà giảm của Phố Wall đã đảo ngược đà tăng trước đó sau báo cáo thu nhập quý III khả quan của Nvidia và càng làm dấy lên lo ngại về bong bóng AI. Chỉ số S&P 500 và Nasdaq, vốn tập trung vào cổ phiếu công nghệ, kết thúc phiên giao dịch với mức giảm lần lượt khoảng 1,6% và 2,2%.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết mình sẵn sàng hợp tác “trung thực” với Mỹ để chấm dứt chiến tranh với Nga. Ông dự kiến sẽ gặp Tổng thống Donald Trump trong vòng vài ngày sau khi được phía Mỹ trình bày một kế hoạch hòa bình. Đề xuất này, được soạn thảo mà không có sự tham gia của Ukraine, được cho là đòi hỏi những nhượng bộ tương đương với sự đầu hàng, như từ bỏ những vùng đất rộng lớn đang do Ukraine kiểm soát. Các đồng minh châu Âu đã phản đối. Continue reading “Thế giới hôm nay: 21/11/2025”

Giai đoạn khắc nghiệt nhất của Ukraine trong cuộc chiến với Nga đang đến gần

Nguồn: Jack Watling, “Ukraine’s Hardest Winter”, Foreign Affairs, 11/11/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Nga đã lên kế hoạch chiếm thị trấn Pokrovsk của Ukraine, một trung tâm hậu cần quan trọng ở vùng Donetsk, vào tháng 11 năm 2024. Nhưng lực lượng của họ đã chậm tiến độ một năm so với kế hoạch. Lính phòng thủ Ukraine, dù bị áp đảo về số lượng, đã chiến đấu ngoan cường để giữ vững phòng tuyến Donbas, tiêu diệt hơn 20.000 quân Nga mỗi tháng trong quá trình này. Hiện tại, Nga dường như sắp hoàn tất việc củng cố quyền kiểm soát tại khu vực thị trấn đã bị hủy hoại này, khi Nga liên tục đưa thêm quân vào các tòa nhà đổ nát của Pokrovsk, đồng thời sử dụng drone để cắt đứt nguồn tiếp tế của lực lượng phòng thủ Ukraine. Continue reading “Giai đoạn khắc nghiệt nhất của Ukraine trong cuộc chiến với Nga đang đến gần”

Ảnh hưởng của các lãnh đạo lão thành Trung Quốc chỉ còn là dĩ vãng

Nguồn: Deng Yuwen (Đặng Duật Văn), “The End of China’s Old Guard,” Foreign Affairs, 14/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tại sao các đảng viên lão thành không thể cứu đất nước khỏi Tập?

Trong năm qua, ngày càng có nhiều tin đồn về nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình lan truyền khắp Bắc Kinh. Một số nguồn tin riêng tư khẳng định Tập đã để mất quyền lực và bị gạt ra ngoài lề. Những người khác xì xào rằng sức khỏe của ông đã suy yếu, rằng chính trị gia xuất hiện trước công chúng chỉ là thế thân, trong khi một nhóm các chính khách lão thành đáng kính nhất của đảng mới là người thực sự nắm quyền. Thậm chí còn có những câu chuyện khác tưởng tượng ra một liên minh gồm những người bạn đồng hành không ngờ tới – chẳng hạn như những nhà cải cách chính trị tự do từng có quyền lực và các tướng lĩnh bảo thủ của Quân Giải phóng Nhân dân – đang hợp sức để khiển trách Tập hoặc thay thế ông. Continue reading “Ảnh hưởng của các lãnh đạo lão thành Trung Quốc chỉ còn là dĩ vãng”

20/11/1835: Thành lập Ủy ban Cảnh giác New York

Nguồn: New York Committee of Vigilance founded, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1835, David Ruggles, một người da đen theo chủ nghĩa bãi nô sống tại Thành phố New York, đã thành lập Ủy ban Cảnh giác New York (New York Committee of Vigilance, NYCV), một tổ chức liên chủng tộc hoạt động nhằm bảo vệ người New York da đen tự do, cũng như những cựu nô lệ bỏ trốn, khỏi những kẻ bắt cóc và cảnh sát. Mục tiêu được nêu ra là: “bảo vệ những người da màu vô tội, không có khả năng tự vệ, và đang gặp nguy hiểm, bằng cách đảm bảo quyền lợi của họ trong phạm vi khả thi.” Continue reading “20/11/1835: Thành lập Ủy ban Cảnh giác New York”

Thế giới hôm nay: 20/11/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Donald Trump đã ký dự luật yêu cầu Bộ Tư pháp Mỹ công bố tất cả hồ sơ liên quan đến Jeffrey Epstein, một tội phạm tình dục đã qua đời. Tổng thống đã dành nhiều tháng phản đối việc công bố các tài liệu này, nhưng cuối cùng phải nhượng bộ trước áp lực từ các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa. Có nhiều đồn đoán rằng Trump có thể liên quan đến các tài liệu này. Về phần mình, Tổng thống cáo buộc Đảng Dân chủ có liên hệ với tên ấu dâm, điều mà ông tuyên bố sẽ “sớm được tiết lộ.”

Mỹ trình bày với Ukraine một kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm, được soạn thảo cùng Điện Kremlin mà không có sự tham gia của Ukraine. Kế hoạch được cho là sẽ yêu cầu Ukraine đầu hàng, cắt giảm quân số vũ trang, nhượng lại thêm lãnh thổ, và cấm quân đội nước ngoài vào lãnh thổ. Các quan chức Lầu Năm Góc hiện đã có mặt ở Kyiv và dự kiến sẽ gặp Tổng thống Volodymyr Zelensky, người sẽ trở về sau chuyến công du Thổ Nhĩ Kỳ vào hôm nay. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/11/2025”

Khủng hoảng nạn đói đang làm thế giới bất ổn

Nguồn: Arif Husain, “A Hidden Hunger Crisis Is Destabilizing the World,” Foreign Affairs, 11/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mất an ninh lương thực gây ra bạo lực – và làm suy yếu cả các quốc gia giàu có như thế nào?

Nhìn chung, thế giới của chúng ta chưa bao giờ giàu có hơn, tiên tiến hơn về công nghệ, hay có khả năng tự nuôi sống mình hơn. Hồi cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, nhiều nhà phân tích từng lo ngại rằng thế giới có thể cạn kiệt lương thực. Tốc độ tăng trưởng dân số, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, vượt xa tốc độ tăng trưởng năng lực nông nghiệp, và các báo cáo của Liên Hiệp Quốc và Ngân hàng Thế giới đều cho rằng nếu không có những thay đổi mạnh mẽ, thế giới sẽ rơi vào tình trạng thiếu hụt thảm khốc. Nhưng cái gọi là Cách mạng Xanh đã sớm giúp tăng năng suất nông nghiệp lên gấp nhiều lần, đảm bảo các làn sóng cải tiến và đổi mới liên tiếp trong kỹ thuật canh tác. Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO) và Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc ước tính rằng, nếu chất thải được giảm thiểu, các quốc gia trên thế giới hiện có thể sản xuất đủ lương thực để nuôi sống gần mười tỷ người, nhiều hơn hai tỷ người so với dân số hiện tại của hành tinh. Continue reading “Khủng hoảng nạn đói đang làm thế giới bất ổn”