06/12/1907: Thảm họa Mỏ than Monongah

Nguồn: The Monongah coal mine disaster, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1907, tại Quận Marion, Tây Virginia, một vụ nổ trong mạng lưới mỏ than thuộc sở hữu của Công ty Than Fairmont ở Monongah đã giết chết 361 thợ mỏ, trở thành thảm họa nổ mỏ tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Năm 1883, việc xây dựng Đường sắt Norfolk và Western đã mở ra cánh cổng dẫn đến các mỏ than chưa được khai thác ở phía tây nam Tây Virginia. Các thị trấn mới mọc lên trong khu vực gần như chỉ sau một đêm, khi những người nhập cư châu Âu và người Mỹ gốc Phi từ miền nam đổ về Tây Virginia để tìm kiếm cơ hội từ ngành công nghiệp mới này. Continue reading “06/12/1907: Thảm họa Mỏ than Monongah”

Netanyahu vẫn đang theo đuổi một chiến lược Gaza thất bại như xưa

Nguồn: Rob Geist Pinfold, “Netanyahu Is Still Following the Same Failed Gaza Strategy”, Foreign Policy, 03/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Sau hai năm trì hoãn, chính phủ Israel gần đây đã bỏ phiếu thành lập một ủy ban điều tra về nguyên nhân vụ tấn công của Hamas vào ngày 7 tháng 10 năm 2023. Những người phản đối nhanh chóng cho rằng đây sẽ là một kế hoạch tẩy trắng, vì Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từ lâu đã từ chối nhận bất kỳ trách nhiệm nào. Tuy nhiên, Netanyahu đã ngầm thừa nhận trách nhiệm của mình bằng cách liên tục loại trừ khả năng quay trở lại trạng thái trước chiến tranh của Gaza—một trạng thái do chính ông thiết kế và duy trì. Continue reading “Netanyahu vẫn đang theo đuổi một chiến lược Gaza thất bại như xưa”

Thế giới hôm nay: 05/12/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lầu Năm Góc cho biết họ đã tấn công một chiếc thuyền bị nghi ngờ chở ma túy ở phía đông Thái Bình Dương, khiến bốn người thiệt mạng. Lầu Năm Góc cho biết vụ tấn công được Bộ trưởng Chiến tranh Pete Hegseth phê chuẩn. Hegseth hiện đang bị theo dõi sát sao do nghi ngờ xoay quanh tính hợp pháp của chiến dịch đánh bom thuyền của ông. Cho đến nay, phía Mỹ xác nhận đã thực hiện hơn 20 cuộc không kích, khiến ít nhất 87 người thiệt mạng.

Warner Bros Discovery được cho là đang đàm phán độc quyền với Netflix để bán nền tảng phát trực tuyến HBO Max và các studio phim của mình. Công ty truyền thông Mỹ này đã thu hút sự quan tâm từ một số người mua, bao gồm Paramount, một hãng phim lâu đời khác ở Hollywood, hiện thuộc sở hữu của David Ellison, con trai của tỷ phú công nghệ Larry Ellison. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/12/2025”

Liệu loại thuốc đột phá tiếp theo có đến từ Trung Quốc?

Nguồn: Eleanor Olcott, “Will the next blockbuster drug come from China?,” Financial Times, 02/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ngành công nghiệp dược phẩm sinh học đang bùng nổ sau khi nhận đầu tư kỷ lục và chuỗi cung ứng được cải thiện.

Tại một vùng ngoại ô công nghiệp ở Thượng Hải, một cuộc “đổi ngôi” trong ngành sản xuất thuốc đang âm thầm diễn ra.

Các kỹ sư đang kiểm tra một dãy thùng thép không gỉ khổng lồ, nơi sắp bắt đầu sản xuất một loại thuốc sinh học có nguồn gốc từ tế bào buồng trứng chuột hamster. Với mỗi thùng đủ lớn để sản xuất 50.000 lít thuốc, cơ sở này là minh chứng cho thấy sự bùng nổ của ngành công nghiệp dược phẩm sinh học đang diễn ra trên khắp Trung Quốc. Continue reading “Liệu loại thuốc đột phá tiếp theo có đến từ Trung Quốc?”

Ngành công nghiệp lừa đảo của Campuchia đã quá lớn để sụp đổ?

Nguồn: Jack Adamović Davies, “Is Cambodia’s Scam Industry Too Big to Fail?”, Foreign Policy, 01/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Việc cố vấn riêng bị Bộ Tư pháp Mỹ truy tố vì tổ chức mạng lưới lừa đảo lớn nhất lịch sử sẽ là một đòn chí mạng cho sự nghiệp chính trị của hầu hết các Thủ tướng. Nhưng điều đó lại không hề ảnh hưởng đến Thủ tướng Campuchia Hun Manet. Dưới sự bảo hộ của chính phủ ông – và trước đó là của cha ông, Hun Sen – một mạng lưới hơn 250 trung tâm lừa đảo đã bén rễ và hoạt động khắp Campuchia.

Theo ước tính của Liên Hợp Quốc, các hoạt động lừa đảo quy mô công nghiệp này sử dụng hơn 100.000 lao động từ nạn buôn người và lao động cưỡng bức, thu về hàng tỷ USD mỗi năm. Phần lớn số tiền bẩn này được đổ vào hệ thống chính trị gia đình trị đã bén rễ ở Campuchia, giúp duy trì chế độ cha truyền con nối lên nắm quyền nhờ đảo chính năm 1997 và không ngần ngại sử dụng các chiến thuật mạnh tay, đàn áp để duy trì cái mà Tổ chức Human Rights Watch gọi là “nhà nước độc đảng”. Continue reading “Ngành công nghiệp lừa đảo của Campuchia đã quá lớn để sụp đổ?”

Thế giới hôm nay: 04/12/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nhà Trắng cho biết các quan chức Mỹ và Ukraine sẽ gặp nhau tại Florida vào hôm nay để tiếp tục thảo luận về kế hoạch chấm dứt chiến tranh do Mỹ đề xuất. Tổng thống Donald Trump cho rằng con đường dẫn đến hòa bình ở Ukraine vẫn chưa rõ ràng, bất chấp cuộc gặp “khá tốt đẹp” giữa Vladimir Putin và các quan chức Mỹ hồi đầu tuần này. Trong khi đó, Ủy ban Châu Âu vừa đề xuất một kế hoạch gây tranh cãi nhằm tài trợ cho Ukraine bằng cách huy động khoảng 90 tỷ euro (105 tỷ đô la) được bảo đảm bằng tài sản bị đóng băng của nhà nước Nga.

Trump đề xuất nới lỏng tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu cho xe hơi Mỹ, nói rằng chúng “quá nặng nề.” Chính sách mới sẽ yêu cầu các nhà sản xuất xe hơi đạt mức tiết kiệm nhiên liệu trung bình 34,5 dặm/gallon (khoảng 6,5 km/lít) trên toàn bộ đội xe vào năm 2031, giảm so với mục tiêu trước đó là 50,4 dặm/gallon (khoảng 6,5 km/lít). Tổng thống đã đưa ra thông báo này khi đứng bên cạnh một số giám đốc điều hành của các hãng xe, bao gồm cả Jim Farley, người đứng đầu Ford. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/12/2025”

04/12/1867: Oliver Kelley thành lập Hội Nông dân Grange

Nguồn: Oliver Kelley organizes the Grange, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1867, cựu nông dân Minnesota, Oliver Hudson Kelley, đã thành lập Grange, một thế lực chính trị hùng mạnh trong giới nông dân miền tây nước Mỹ.

Dù lớn lên ở Boston, Kelley đã quyết định trở thành một nông dân ngay từ đầu những năm 20 tuổi. Năm 1849, ông đặt vé tàu hơi nước đến St. Paul, Minnesota. Khu vực Minnesota khi đó là địa bàn của những thương nhân người bản địa chứ không phải nông dân, nhưng Kelley đã khôn ngoan nhận ra rằng tương lai của khu vực nằm ở nông nghiệp, và ông chứng tỏ mình là một nông dân lành nghề và tiến bộ. Continue reading “04/12/1867: Oliver Kelley thành lập Hội Nông dân Grange”

Trump đã đánh giá sai chiến lược của Trung Quốc như thế nào?

Nguồn: Raja Krishnamoorthi, “What Trump Gets Wrong About China”, Foreign Affairs, 28/11/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Vào tháng Mười, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc gặp với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề hội nghị APEC ở Hàn Quốc. Theo ông Trump, cuộc gặp với ông Tập – lần gặp đầu tiên kể từ khi ông tái nhậm chức vào tháng Giêng – là một “thành công lớn”, đến mức “đạt 12 trên 10 điểm”. Nhưng trên thực tế, đây là một thất bại. Ông Tập đã đưa ra một số cam kết với Mỹ, như giúp kiềm chế dòng fentanyl từ Trung Quốc. Tuy nhiên, những lợi ích này phải đánh đổi bằng những nhượng bộ đáng kể từ phía Mỹ trong các lĩnh vực kiểm soát xuất khẩu, thương mại và đóng tàu. Ngay cả với những nhượng bộ từ Bắc Kinh, thị trường Trung Quốc ngày nay vẫn khó tiếp cận hơn đối với các nhà sản xuất Mỹ so với mười tháng trước. Nói cách khác, vị thế cạnh tranh của Mỹ đối với Trung Quốc đã yếu hơn kể từ ngày ông Trump nhậm chức. Continue reading “Trump đã đánh giá sai chiến lược của Trung Quốc như thế nào?”

Thế giới hôm nay: 03/12/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các cuộc thảo luận giữa Nga và Mỹ về kế hoạch của Mỹ nhằm chấm dứt cuộc xâm lược Ukraine của Nga đã không mang lại kết quả. Sau cuộc họp cấp cao tại Moscow, với sự tham dự của Vladimir Putin và đặc phái viên của Donald Trump, Steve Witkoff, Điện Kremlin tuyên bố hai nước “vẫn chưa tiến gần hơn” đến một thỏa thuận. Trước đó, Putin cáo buộc các nhà lãnh đạo châu Âu phá hoại nỗ lực hòa bình của Mỹ và tuyên bố Nga sẵn sàng chiến tranh với châu Âu nếu đó là điều họ muốn.

Chính quyền Trump quyết định dừng tất cả đơn xin nhập cư từ 19 quốc gia, viện dẫn vụ nổ súng khiến hai thành viên Vệ binh Quốc gia thương vong ở Washington, D.C. Nghi phạm là một người tị nạn Afghanistan. Kể từ khi trở lại nắm quyền, Trump đã siết chặt chính sách nhập cư, lấy lý do để cắt giảm tỷ lệ tội phạm. Nhưng trên thực tế, người nhập cư ít có khả năng phạm tội hơn người Mỹ bản địa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/12/2025”

Tại sao thỏa thuận khoáng sản giữa Thái Lan và Mỹ lại gây phản ứng dữ dội?

Nguồn: Tom Fawthrop, “Thai-US Critical Minerals MoU Sparks Backlash Amid Mounting Environmental Costs,” The Diplomat, 29/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Với bằng chứng ngày càng nhiều, các nhà khoa học đang kêu gọi chính phủ các nước Đông Nam Á thức tỉnh trước cuộc khủng hoảng ô nhiễm đất hiếm.

Biên bản ghi nhớ (MoU) về khoáng sản quan trọng được Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul và Tổng thống Mỹ Donald Trump ký vội vàng vào ngày 26/10 đã gây sốc cho nhiều lãnh đạo cộng đồng ở miền bắc Thái Lan. Biên bản này không đề cập đến bất kỳ biện pháp bảo vệ môi trường nào, trong khi các cộng đồng Thái Lan đã và đang bị tàn phá, còn các dòng sông quý giá của họ thì bị hủy hoại bởi các mỏ đất hiếm hiện có. Continue reading “Tại sao thỏa thuận khoáng sản giữa Thái Lan và Mỹ lại gây phản ứng dữ dội?”

Từ Việt Nam, Afghanistan đến Ukraine: Tái diễn chiến lược ‘rút lui thể diện’ kiểu Mỹ

Nguồn: Bào Thiệu Sơn, 鲍韶山：从越南到阿富汗，再到乌克兰，美式“体面撤退”又来了, Guancha, 02/12/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Từ Việt Nam, Afghanistan đến Ukraine: Lịch sử một lần nữa lặp lại

Thế giới đang chứng kiến ​trật tự đơn cực xuất hiện sau năm 1991 dần đi đến hồi kết. Ở Ukraine, khối phương Tây đã phải gặp phải một thất bại chiến lược toàn diện, và bên đã đánh bại họ là Nga – đất nước mà trong ba thập kỷ qua họ vẫn chế giễu là “một trạm xăng đội lốt quốc gia”.

Thực tế trên chiến trường đã rất rõ ràng: Quân đội Nga đang tiến triển ổn định trên mọi mặt trận quan trọng; ngành công nghiệp quốc phòng của Moscow đã vượt qua toàn bộ liên minh NATO trong việc sản xuất đạn pháo 152 mm và 155 mm, với mức gấp từ 3 đến 10 lần; các đơn vị cấp lữ đoàn của Ukraine buộc phải dựa vào lực lượng lính nghĩa vụ ở độ tuổi 50-60 và cả những binh sĩ vừa xuất viện do bị thương nhẹ, để thực hiện đợt tái tổ chức lần thứ ba, thậm chí là lần thứ tư. Continue reading “Từ Việt Nam, Afghanistan đến Ukraine: Tái diễn chiến lược ‘rút lui thể diện’ kiểu Mỹ”

02/12/1777: Lydia Darragh nghe lén kế hoạch tấn công của quân Anh

Nguồn: Philadelphia midwife overhears British plans to attack Washington’s army, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Truyền thuyết kể rằng vào đêm ngày này năm 1777, bà nội trợ kiêm bà đỡ Lydia Darragh ở Philadelphia đã một mình cứu mạng Tướng George Washington và Quân đội Lục địa của ông khi bà nghe lén quân Anh lên kế hoạch bất ngờ tấn công quân đội của Washington vào ngày hôm sau.

Trong thời gian chiếm đóng Philadelphia, Tướng Anh William Howe đã đặt tổng hành dinh của mình đối diện nhà Darragh, và khi tổng hành dinh của Howe quá nhỏ để tổ chức các cuộc họp, ông quyết định trưng dụng một căn phòng lớn trên lầu trong nhà Darragh. Dù thông tin chưa được xác thực, nhưng những câu chuyện lưu truyền trong gia đình kể rằng Darragh thường nghe lén và ghi chép các cuộc họp của quân Anh từ căn phòng bên cạnh, rồi giấu tin bằng cách khâu chúng vào áo khoác của mình trước khi chuyển cho quân đội Mỹ đóng quân bên ngoài thành phố. Continue reading “02/12/1777: Lydia Darragh nghe lén kế hoạch tấn công của quân Anh”

Thế giới hôm nay: 02/12/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nhà Trắng xác nhận Bộ trưởng Chiến tranh Mỹ Pete Hegseth đã cho phép một cuộc tấn công nối tiếp vào một tàu bị cáo buộc buôn lậu ma túy từ Venezuela hồi tháng 9. Nhà Trắng cho biết Hegseth không chỉ đạo đô đốc “giết tất cả,” nhưng hành động này là “tự vệ.” Donald Trump và Hegseth trước đó phủ nhận các báo cáo cho rằng ông đã ra lệnh tấn công, điều mà ngay cả một số thành viên Đảng Cộng hòa cũng cho là bất hợp pháp.

Đặc khu trưởng Hong Kong Lý Gia Siêu tuyên bố thành lập một ủy ban độc lập do thẩm phán đứng đầu để xem xét nguyên nhân vụ hỏa hoạn chết người nhất thành phố trong nhiều thập kỷ. Thảm họa tuần trước đã khiến ít nhất 151 người thiệt mạng, trong khi hàng chục người khác vẫn đang mất tích. Cảnh sát đã bắt giữ 13 người vì nghi ngờ ngộ sát. Các nhà điều tra chống tham nhũng cũng bắt giữ 12 người. Các nhà thầu tham gia cải tạo hai tòa tháp cũng nằm trong số những người bị bắt giữ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/12/2025”

Tập đã định hướng cuộc chơi với Trump như thế nào?

Nguồn: Jonathan A. Czin, “How Xi Played Trump,” Foreign Affairs, 25/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bắc Kinh đã chọn đánh cược và giờ đang gặt hái thành quả.

Dù Tổng thống Mỹ Donald Trump từng hứa sẽ mở một cuộc tấn công kinh tế vào Trung Quốc sau khi trở lại nắm quyền, nhưng Bắc Kinh vừa có một năm ngoại giao đáng chú ý. Chính quyền Trump đã khơi lại và mở rộng cuộc thương chiến hồi nhiệm kỳ đầu với Bắc Kinh, tuyên bố sử dụng đàm phán thương mại với các nước khác để gây áp lực lên Trung Quốc. Nhưng Bắc Kinh vẫn gần như không bị cô lập trên trường quốc tế: trong những tháng trước cuộc gặp tháng 10 với Trump tại Hàn Quốc, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tiếp đón một nhóm nguyên thủ quốc gia nước ngoài đến tham dự hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải và một cuộc duyệt binh.

Trung Quốc cũng không hề nhượng bộ trước các mối đe dọa của Mỹ. Sau khi dành phần lớn thời gian trong năm phản ứng lại các chính sách của Mỹ, Bắc Kinh đã chuyển sang thế tấn công, áp đặt chế độ kiểm soát xuất khẩu sâu rộng đối với chuỗi cung ứng các nguyên tố đất hiếm chỉ vài tuần trước cuộc gặp với Trump. Continue reading “Tập đã định hướng cuộc chơi với Trump như thế nào?”

Thế giới hôm nay: 01/12/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các nhà đàm phán Mỹ, bao gồm cả Ngoại trưởng Marco Rubio, dự kiến sẽ bay đến Moscow vào hôm nay để thúc đẩy chấm dứt cuộc chiến của Nga tại Ukraine. Rubio cho biết cuộc họp cuối tuần qua với các quan chức Ukraine tại Florida, nơi họ thảo luận về kế hoạch hòa bình sửa đổi của Nhà Trắng, đã “mang lại hiệu quả.” Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều trở ngại, đặc biệt là thái độ cứng rắn từ phía Điện Kremlin.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu yêu cầu Tổng thống Israel ân xá cho mình khỏi các cáo buộc tham nhũng. Trước đó, Netanyahu bị buộc tội gian lận, lạm dụng tín nhiệm, và nhận hối lộ, nhưng ông phủ nhận tất cả. Ông khẳng định rằng phiên tòa kéo dài của mình đã “làm sâu sắc thêm rạn nứt” trong xã hội Israel. Văn phòng Tổng thống cho biết đã nhận được “yêu cầu đặc biệt” này và sẽ tìm kiếm tư vấn pháp lý trước khi đưa ra quyết định. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/12/2025”

Giải mã cuộc điện đàm Trump – Tập

Nguồn: James Palmer, “Decoding the Trump-Xi Phone Call”, Foreign Policy, 25/11/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Các nhà lãnh đạo đã thảo luận về thương mại, Đài Loan, và có thể về cả Nhật Bản.

Tiêu điểm tuần này: Tập và Trump có cuộc điện đàm bất ngờ; Trung Quốc leo thang tranh chấp với Nhật Bản; Các nhà khoa học Trung Quốc đạt bước đột phá về năng lượng hạt nhân.

Trump và Tập có cuộc điện đàm bất ngờ

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc điện đàm bất ngờ vào thứ Hai, qua đó – theo thông cáo từ phía Trung Quốc – tái khẳng định cuộc gặp gỡ thành công tại Busan, Hàn Quốc hồi tháng trước. Trong bài đăng trên Truth Social, ông Trump cho biết hai bên chủ yếu thảo luận về thương mại và đồng ý thăm viếng lẫn nhau: ông sẽ đến Bắc Kinh vào tháng Tư, còn ông Tập sẽ đến Washington vào cuối năm sau. Continue reading “Giải mã cuộc điện đàm Trump – Tập”

Sanae Takaichi có thể làm tan băng quan hệ Nhật-Trung như thế nào?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “How Sanae Takaichi can thaw Japan’s relations with China,” Nikkei Asia, 27/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nữ thủ tướng có thể học hỏi từ Shinzo Abe, cố vấn của bà.

Quan hệ Tokyo-Bắc Kinh đang xấu đi khi Trung Quốc gia tăng chỉ trích Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi sau phát biểu gần đây của bà về tình hình Đài Loan.

Ngoài việc trực tiếp chỉ trích Takaichi, chính quyền của Chủ tịch Tập Cận Bình còn huy động tất cả các cơ quan truyền thông chính thức của Trung Quốc để thực hiện một loạt công kích cá nhân nhắm vào bà. Continue reading “Sanae Takaichi có thể làm tan băng quan hệ Nhật-Trung như thế nào?”

30/11/1981: Mỹ và Liên Xô đàm phán giảm số lượng vũ khí hạt nhân tầm trung

Nguồn: The United States and U.S.S.R. open talks to reduce intermediate-range nuclear forces, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1981, các đại diện của Mỹ và Liên Xô đã bắt đầu đàm phán nhằm giảm số lượng vũ khí hạt nhân tầm trung (INF) của họ tại châu Âu. Các cuộc đàm phán kéo dài đến ngày 17/12, nhưng đã kết thúc mà không có kết quả nào. SALT I (1972) và SALT II (1979) giúp giảm số lượng vũ khí hạt nhân chiến lược mà hai siêu cường nắm giữ, nhưng vẫn chưa thể giải quyết vấn đề nhức nhối về số lượng vũ khí phi chiến lược – cái gọi là tên lửa hạt nhân tầm trung ở châu Âu.

Đến năm 1976, Liên Xô bắt đầu nâng cấp hệ thống INF của mình bằng tên lửa SS-20 tốt hơn. Các đồng minh NATO kêu gọi Mỹ phản ứng, và nước này đã đe dọa triển khai tên lửa hành trình và tên lửa Pershing II vào năm 1983 nếu không đạt được thỏa thuận nào với Liên Xô về INF. Tuy nhiên, đến năm 1981, tình hình bất ngờ thay đổi. Các lực lượng phi hạt nhân ngày càng mạnh lên ở Tây Âu và ngày càng có nhiều lo ngại rằng những lời lẽ gay gắt về Chiến tranh Lạnh của Tổng thống Ronald Reagan sẽ dẫn đến một cuộc đối đầu hạt nhân với châu Âu là chiến trường. Continue reading “30/11/1981: Mỹ và Liên Xô đàm phán giảm số lượng vũ khí hạt nhân tầm trung”

Tân Thủ tướng Nhật đối mặt với cuộc khủng hoảng đầu tiên của mình

Nguồn: William Sposato, “Japan’s New Prime Minister Is Already Facing Her First Crisis”, Foreign Policy, 25/11/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Tân Thủ tướng Nhật Bản, Sanae Takaichi, đã nhanh chóng sa chân vào vũng lầy chính sách đối ngoại đầu tiên của mình. Mối quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc đang xuống cấp nghiêm trọng sau những bình luận của bà Takaichi về khả năng Tokyo can thiệp nếu Bắc Kinh tấn công Đài Loan.

Cuộc tranh cãi bắt đầu từ ngày 7 tháng 11, khi bà Takaichi—một người chủ trương chính sách đối ngoại cứng rắn—đã đưa ra một số kịch bản về việc Trung Quốc tấn công Đài Loan và khả năng Nhật Bản hỗ trợ lực lượng Mỹ theo hiệp ước quốc phòng song phương. Bà nhấn mạnh rằng, theo bất kỳ cách nhìn nhận nào, tình huống này “có thể trở thành mối đe dọa sống còn” đối với Nhật Bản. Continue reading “Tân Thủ tướng Nhật đối mặt với cuộc khủng hoảng đầu tiên của mình”

Kế hoạch 15 điểm để chấm dứt xung đột giữa Ukraine và Nga

Nguồn: Ryan Evans, “A 15-Point Plan to Get to a Ukrainian-Russian Settlement”, War on the Rocks, 25/11/2025.

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Tôi không rõ nguồn gốc của kế hoạch hòa bình 28 điểm do chính quyền Trump đề xuất nhằm giải quyết cuộc xung đột Nga-Ukraine, nhưng có thể khẳng định chắc chắn rằng nó đã gây ra một làn sóng tranh cãi lớn tại Kyiv, các cường quốc đồng minh quân sự châu Âu, và trong giới lập pháp Mỹ. Nhiều Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã bày tỏ quan điểm, cho rằng tài liệu này, nếu không phải là trò cười, thì ít nhất cũng là một sản phẩm có nguồn gốc từ Nga.

Bản kế hoạch cũng chứa một số điểm kỳ lạ: có những điều tham chiếu đến START I, một hiệp ước không còn hiệu lực và đã được thay thế. Ngoài ra còn có những lỗ hổng lớn đến mức mà bạn có thể dễ dàng nhận thấy, chẳng hạn như việc hạn chế Ukraine bắn tên lửa tầm xa vào St. Petersburg và Moscow trong khi không đề cập gì đến rocket hay drone. Continue reading “Kế hoạch 15 điểm để chấm dứt xung đột giữa Ukraine và Nga”